Prezydent Krzysztof Żuk podsumował czwarty rok trwającej kadencji we wszystkich obszarach życia miasta. Lublin musiał przede wszystkim sprostać nieoczekiwanym wyzwaniom związanym z wybuchem wojny w Ukrainie oraz trudnej sytuacji polskiej gospodarki w kontekście inflacji, podwyżek cen i rosnącego ubytku w dochodach samorządu z powodu zmian w systemie podatkowym. Mimo tych przeciwności, Miasto utrzymało jakość usług świadczonych dla mieszkańców oraz rozwija procesy partycypacyjne, zapraszając lublinian do współtworzenia strategii rozwoju dla każdej z 27 dzielnic.
– Miniony rok zdominowała przede wszystkim wojna w Ukrainie. Przyszło nam zdać kolejny egzamin, tym razem z człowieczeństwa. Dziękuję mieszkańcom za okazaną pomoc naszym wschodnim sąsiadom, którzy znaleźli schronienie w Lublinie. To był trudny rok również pod kątem kondycji finansowej samorządów. Udało nam się jednak utrzymać przyjęty od lat kierunek zmian i zrealizować zaplanowane inwestycje. Oprócz licznych zadań infrastrukturalnych dokładamy wszelkich starań, by Lublin był coraz bardziej zielony. Co ważne, we wszystkie aktywności angażujemy mieszkańców, z którymi chcemy wspólnie budować Lublin przyszłości i którzy są odbiorcami naszych działań. W 2022 r. uchwaliliśmy wypracowaną z mieszkańcami i mieszkankami nową strategię rozwoju Miasta do 2030 r. Wspólnie stworzymy także „Plany dla Dzielnic”. 12 miesięcy temu rozpoczęliśmy pierwsze spotkania, które pokazują najpilniejsze potrzeby w mieście. Teraz będziemy kontynuować spacery i warsztaty – mówi Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin.
W kulminacyjnym momencie, blisko co piąty mieszkaniec Lublina był obywatelem Ukrainy, a oferowana uchodźcom pomoc musiała objąć wszystkie obszary życia. W początkowej fazie wojny niezbędne było zapewnienie bezpiecznego schronienia, wyżywienia, dostępu do opieki zdrowotnej i zaspokojenie podstawowych potrzeb socjalnych. Nie byłoby to możliwe bez współpracy i zaangażowania organizacji społecznych, wolontariuszy i Miasta, szczególnie
w ramach Lubelskiego Społecznego Komitetu Pomocy Ukrainie. Lubelski model zarządzania tą sytuacją kryzysową jest unikalny w skali kraju. Aktualnie kluczowe jest podejmowanie działań długofalowych związanych z dalszą integracją obywateli Ukrainy poprzez naukę języka, doradztwo zawodowe i pomoc w znalezieniu pracy, ale także organizację wspólnych wydarzeń. Z myślą o młodych mieszkańcach miasta z Polski i z Ukrainy utworzono Spilno Lublin, czyli miejsce wsparcia i integracji dla dzieci i młodzieży. Zadania pomocowe na rzecz Ukrainy koordynują m.in. pełnomocnicy powołani przez Prezydent Miasta Lublin: ds. pomocy obywatelom Ukrainy i włączania poprzez kulturę.
Obok nieoczekiwanych wyzwań i zadań dodatkowo zleconych przez rząd, z jakimi Miasto musiało się zmierzyć, realizowano strategię zapewniającą stabilny rozwój. Od kilku lat pierwsze miejsce na liście wydatków zajmują przedszkola i szkoły. Miasto w 2022 r. przeznaczy ponad 821 mln zł na funkcjonowanie jednostek oświaty. Nakłady inwestycyjne wyniosą ponad 60 mln zł, zaś ponad 4,5 mln zł remonty w szkołach i przedszkolach.
Drogowe wydatki inwestycyjne w 2022 roku wyniosły blisko 100 mln zł. Miasto realizowało kluczowe projekty drogowe poprawiające komunikację między dzielnicami, jak i te o znaczeniu metropolitalnym. Realizowana budowa Dworca Metropolitalnego wraz z przebudową okolicznych ulic, jest projektem kluczowym w skali Lublina i całego regionu, który spójną klamrą zepnie wszystkie projekty transportowe i drogowe realizowane dotychczas przez Miasto. Na remonty dróg i chodników we wszystkich dzielnicach Miasto przeznacza ponad 1 mln zł więcej niż w 2021 roku. Plany roczne w tym zakresie objęły wydatki w wysokości blisko 8 mln zł. Miasto buduje również nowe placówki kulturalne, społeczne oraz obiekty sportowe. Bilans zrealizowanych inwestycji w zakresie infrastruktury miejskiej i drogowej to blisko 300 mln zł.
Lublin inwestuje także w nowe przestrzenie miejskie, tworząc zielone i przyjazne tereny rekreacyjne. W ostatnim roku nasadzono około 1,2 tys. drzew i ponad 3 tys. krzewów, dodatkowo inwestycje w ramach „Zielonego Budżetu” objęły realizację 14 nowych skwerów. Aktualniew utrzymaniu Miasta znajduje się ponad 130 placów zabaw i siłowni plenerowych w 84 lokalizacjach. Przygotowywane są kolejne miejsca uzupełniające ofertę miejską w tym zakresie.
Lublin od lat stawia na rozwój dzielnic, wyposażając je sukcesywnie w biblioteki, ośrodki kultury, obiekty rekreacyjne czy szkoły. Wspólnie z mieszkańcami, Radami Dzielnic oraz lokalnymi działaczami i liderami opinii analizuje każdą z dzielnic, by określić plany dalszego ich rozwoju w ramach realizowanego od roku „Planu dla Dzielnic”. Do tej pory wykonano naprawy i usprawnienia za blisko 1 mln zł. Nowy projekt partycypacyjny wprowadzono w 2022 roku, uzupełniając dotychczasowe działania w ramach Budżetu Obywatelskiego, Zielonego Budżetu i Inicjatywy Lokalnej.
Lublin przygotowuje się również do obchodów Europejskiej Stolicy Młodzieży 2023. Powstają przyjazne przestrzenie dla młodych, takie jak Hej! przy ul. Peowiaków 11 czy Miejscówka w Skende. Otwarto również Centrum Pomocy Dzieciom – specjalistyczną placówkę wsparcia psychologicznego dla dzieci i młodzieży oraz ich opiekunów.
Ważnym elementem polityki społecznej Miasta jest program „Rodzina Trzy Plus”, który w tym roku obchodził jubileusz 10-lecia. Z jego oferty korzysta już ponad 20 tys. członków dużych rodzin, a prowadzone działania na rzecz rodzin, seniorów oraz osób z niepełnosprawnościami są doceniane w Polsce i na arenie międzynarodowej.
Wraz z wybuchem wojny w Ukrainie, Miasto w trybie pilnym uruchomiło i cały czas kontynuuje pakiet działań solidarnościowych i pomocowych na rzecz obywateli tego kraju, którzy znaleźli schronienie w Lublinie. W pomoc zaangażowane są miejskie jednostki, Lubelski Społeczny Komitet Pomocy Ukrainie, organizacje pozarządowe oraz sami mieszkańcy.
– Od początku wojny w Ukrainie, rozpoczęliśmy konkretne działania pomocowe skierowane do obywateli tego kraju. Zorganizowanie szybkiej i kompleksowej pomocy było możliwe przede wszystkim dzięki zaangażowaniu organizacji pozarządowych i samych mieszkańców. Jesteśmy wdzięczni za okazane wsparcie, na które cały czas możemy liczyć, pomimo zmieniającej się sytuacji i nowych wyzwań – mówi Andrzej Wojewódzki, Sekretarz Miasta Lublin, Pełnomocnik Prezydenta ds. pomocy obywatelom Ukrainy uciekającym przed działaniami wojennymi.
Od początku rosyjskiej agresji na Ukrainę, Lublin stał się jednym z głównych miast, w których obywatele tego kraju szukają schronienia. Szacuje się, że w momencie największego napływu uchodźców na terenie miasta przebywało ponad 68 tys. ukraińskich obywateli. Już w pierwszym dniu wojny powstał Lubelski Społeczny Komitet Pomocy Ukrainie, którego organizatorami są Stowarzyszenie Homo Faber, Fundacja Kultury Duchowej Pogranicza i Fundacja Instytut na rzecz Państwa Prawa we współpracy z Miastem Lublin. Komitet zajmuje się udzielaniem pomocy i informacji osobom z Ukrainy oraz koordynacją pracy organizacji pomocowych i wolontariuszy. Obecnie monitoruje także dostępne w Lublinie miejsca noclegowe dla ukraińskich obywateli. Za swoją działalność Komitet został wyróżniony nagrodą im. Janiny Paradowskiej i Jerzego Zimowskiego za działania na rzecz uchodźców i wzmacniania społeczeństwa obywatelskiego.
W pomoc zaangażowane są wszystkie służby miejskie, bezpieczeństwa, pomocy społecznej, oświaty, a także spółki. Całodobowe dyżury pełnią pracownicy Centrum Interwencji Kryzysowej, MOPR, Straż Miejska oraz wolontariusze.
Aktualnie w 6 lokalizacjach Lublina działają interwencyjne punkty noclegowe dla obywateli Ukrainy, w których schronienie może znaleźć blisko 850 osób. W rezerwie są kolejne lokalizacje gotowe do uruchomienia w miarę potrzeb. W kulminacyjnym momencie funkcjonowało 16 punktów, które oferowały ponad 2 tys. miejsc. Do tej pory udzielono w nich ponad 236 tys. noclegów i wydano około 306 tys. posiłków.
Miasto prowadzi także punkt wydawania paczek żywnościowych i suchego prowiantu osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie, znajdujący się przy al. Piłsudskiego 22 (w momencie największego napływu uchodźców funkcjonowały dwa punkty). Mogą się do niego zgłaszać zarówno obywatele Ukrainy, jak i mieszkańcy Lublina, którzy udzielają im schronienia w swoich domach. Do tej pory wydano ponad 109 tys. paczek z żywnością.
W celu kompleksowej i sprawnej obsługi administracyjnej uchodźców, Miasto uruchomiło dwa Centra Pomocy Obywatelom Ukrainy. Aktualnie, z uwagi na mniejsze zainteresowanie, działa jeden punkt mieszczący się przy ul. Zemborzyckiej 88. Obok stanowisk do nadania numeru PESEL znajdują się tu również stanowiska Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie, gdzie realizowana jest m.in. obsługa świadczeń 40+ oraz 300+.
Osoby z Ukrainy, które znalazły schronienie w Lublinie, mogą również skorzystać z pomocy w kwestiach związanych z rynkiem pracy. Miasto uruchomiło narzędzia, dzięki którym gromadzi informacje od lubelskich pracodawców na temat możliwości zatrudnienia obywateli Ukrainy oraz od osób zainteresowanych podjęciem pracy w Lublinie. Zaangażowani do projektu wolontariusze dopasowują potencjalnych pracowników do ofert pracy zgłoszonych przez pracodawców i wspomagają kontakt pomiędzy nimi.
Dzięki współpracy z Polskim Centrum Pomocy Międzynarodowej (PCPM) Lublin, jako pierwsze miasto w Polsce, uruchomił pilotażowy program zatrudnienia interwencyjnego uchodźców. W ramach programu „Cash for Work”, z końcem marca w lubelskich szkołach pracę w charakterze asystenta nauczyciela rozpoczęli pedagodzy z Ukrainy, którzy pomagają w komunikacji i integracji ukraińskich uczniów. Aktualnie w 40 szkołach zatrudnionych jest 75 osób, w tym dwie w roli koordynatora pracują w Urzędzie Miasta Lublin.
Miasto zapewnia także dostęp do edukacji ukraińskim dzieciom i młodzieży. Zainteresowani uczniowie z Ukrainy przyjmowani są do lubelskich szkół i dołączani do istniejących klas, a dzieci do przeszkoli. Dla osób, które wymagają dostosowania procesu kształcenia do ich potrzeb edukacyjnych, zorganizowano ponadto oddziały przygotowawcze. Aktualnie działa 12 oddziałów w 6 lubelskich szkołach. Miasto przydziela również dodatkowe, bezpłatne lekcje języka polskiego oraz zapewnia pomoc psychologiczno-pedagogiczną. Z kolei dla najmłodszych ukraińskich dzieci przygotowano miejsca w miejskich żłobkach. Działania Miasta w zakresie edukacji i integracji wspiera także IKEA Lublin. Do 31 lubelskich szkół trafiły meble, wyposażenie kuchni i stołówki, przestrzeni integracyjnych, pomoce dydaktyczne, akcesoria sportowe, gry i zabawki.
Działania na rzecz dzieci i młodzieży z Ukrainy uzupełniają także miejskie instytucje kultury ze swoją ofertą edukacyjno-kulturalną. Dodatkowo, dzięki współpracy Miasta z PCPM oraz Care International, w okresie wakacyjnym w Lublinie odbyło się 15 pikników rodzinnych „Integracje”, dla polskich i ukraińskich rodzin spędzających wakacje w mieście.
Miejską pomoc na rzecz obywateli Ukrainy wspiera także UNICEF. Porozumienie o współpracy przewiduje pomoc rzeczową i finansową w wysokości około 19 mln zł. Skorzystają z niej zarówno ukraińskie, jak i polskie dzieci. Do tej pory zrealizowano m.in.: zakup wyposażenia do lubelskich szkół, wakacyjne kolonie dla 300 dzieci uchodźczych, przekazanie funduszy na zapewnienie wyżywienia i środków higieny osobistej dla uchodźców w punktach noclegowych, czy zakup materiałów edukacyjnych i książek dla bibliotek. Ponadto z myślą o młodych mieszkańcach miasta z Polski i z Ukrainy powstało Spilno Lublin, czyli miejsce wsparcia i integracji dla dzieci oraz młodzieży.
Lublin organizuje również pomoc humanitarną dla Ukrainy. Odbywa się ona we współpracy z miastami partnerskimi i zaprzyjaźnionymi. Do naszego miasta trafiają z całej Europy transporty z najpotrzebniejszymi produktami, m.in.: z Francji, Niemiec i Szwajcarii, które są następnie przekazywane do Ukrainy. Z Lublina do miast ukraińskich wyjechało już około 100 transportów.
Aby ułatwić koordynację działań podejmowanych przez Miasto na rzecz obywateli Ukrainy Prezydent powołał Pełnomocnika ds. pomocy obywatelom Ukrainy uciekającym przed działaniami wojennymi, który odpowiada za nadzorowanie i monitorowanie wszystkich działań pomocowych w Lublinie oraz Pełnomocnika ds. włączania poprzez kulturę, który koordynuje inicjatywy mające na celu włączanie poprzez kulturę ukraińskich obywateli w życie miasta.
Prace przy budowie Dworca Metropolitalnego, zakończenie inwestycji węzłów przesiadkowych, budowa i remonty ulic oraz chodników, poprawa stanu budynków oświatowych, a do tego realizacja wielu projektów infrastrukturalnych w ramach Budżetu Obywatelskiego. Tak prezentuje się bilans inwestycji w minionych miesiącach, a ich wartość to blisko 300 mln zł.
– Lublin wciąż się zmienia. Pomimo uszczuplenia dochodów budżetu Miasta i konieczności weryfikacji planów inwestycyjnych, nadal udaje nam się utrzymać tempo inwestycji. Zrealizowaliśmy już ważne zadania oświatowe oraz z zakresu infrastruktury komunalnej, w dzielnicach powstały też nowe miejsca spotkań i rekreacji dla mieszkańców. W obszarze inwestycji transportowych i drogowych, poza kluczową budową Dworca Metropolitalnego wraz
z przyległym układem komunikacyjnym, skupiliśmy się też na nowych drogach i modernizacji ulic na osiedlach. Sukcesywnie poprawiamy stan jezdni i chodników, odpowiadając tym samym zarówno na oczekiwania kierowców, jak i pieszych. Inwestycje realizujemy mimo trudnej sytuacji na rynku budowlanym, wzrostem cen usług i materiałów oraz trudności z ich dostępnością – mówi Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin.
Projekty transportowe
Powstaje trzykondygnacyjny budynek Dworca Metropolitalnego wraz z zaaranżowanym, częściowo użytkowym dachem oraz parkingiem podziemnym o powierzchni około 7,5 tys. m2, dla 174 samochodów. Prace obejmują również modernizacje ulic: Dworcowej, Młyńskiej, 1 Maja, Pocztowej oraz Gazowej. Część zadań drogowych, wchodzących w skład projektu Zintegrowanego Centrum Komunikacyjnego, już zakończono. W drugiej połowie września udostępniono do ruchu rondo przy Targach Lublin oraz drogi dojazdowe do ul. Dworcowej od strony ul. Lubelskiego Lipca '80 wraz z wiaduktem i od strony al. Piłsudskiego, łącznie z przyległymi ciągami pieszo-rowerowymi. Zakończyły się również odbiory ul. Krochmalnej wraz z parkingami i złożono wniosek o pozwolenie na użytkowanie. W ramach rozbudowy tej ulicy powstały tam 122 miejsca postojowe dla autobusów i busów. Stan zaawansowania robót budowlanych przy budowie Dworca Metropolitalnego i modernizacji układu drogowego wynosi aktualnie około 77%, a ich wartość przekroczyła 200 mln zł. Całkowita wartość projektu to prawie 340 mln zł, z czego ponad 180 mln zł stanowi dofinansowanie z UE.
W ramach budowy węzłów przesiadkowych dla potrzeb Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego, obiekty z parkingami dla samochodów, infrastrukturą dla rowerzystów oraz do obsługi komunikacji miejskiej powstały w rejonie ulic: Żeglarskiej, Franczaka „Lalka”, al. Kraśnickiej, Granitowej, Zbożowej, Osmolickiej oraz Abramowickiej. Wartość projektu to około 43 mln zł, z czego ponad 33 mln zł stanowią środki pozyskane z Unii Europejskiej. Ponadto, w rejonie istniejącej pętli przy skrzyżowaniu ul. Droga Męczenników Majdanka i Grenadierów powstał Park&Ride dla 44 pojazdów. Przebudowę przeszedł również odcinek ul. Grenadierów na długości projektowanego parkingu. Za budowę i modernizację przystanków oraz węzłów przesiadkowych Miasto zostało laureatem konkursu Top Inwestycje Komunalne 2022. W przyszłym roku projekt dopełni realizowana przebudowa mostu na rzece Bystrzycy w ciągu ul. Żeglarskiej. Wartość prac wynosi około 37 mln zł. Inwestycja to komponent projektu unijnego, dzięki czemu 31,5 mln zł stanowią środki europejskie.
Nowa infrastruktura drogowa
Wykonano wiele ważnych dla mieszkańców zadań drogowych w dzielnicach. Zakończono przebudowę ulicy Kawaleryjskiej na odcinku od ul. Rycerskiej do wjazdu w ul. Armii Krajowej. Z kolei w ramach inicjatywy lokalnej powstały ulice Leszka i Ziemowita. Dodatkowo, w listopadzie zakończyła się realizacja pierwszej części inwestycji dofinansowanej ze środków Programu Inwestycji Strategicznych – budowa odcinków ulic: Oczki, Wapowskiego, Brata Alberta wraz
z Kuncewiczowej oraz drogi pomiędzy ulicami Milenijną i Szeligowskiego. Koszt inwestycji wyniósł ponad 4,9 mln zł.
Nowe drogi powstają również w dzielnicach Szerokie oraz Sławin. Tam trwa budowa ulic Bliskiej oraz Skowronkowej. Inwestycja o wartości ponad 42,5 mln zł zakończy się w styczniu 2024 r. We współpracy z mieszkańcami budowana jest ul. Siewierzan. W trakcie jest również budowa dróg gminnych 023D i 022D w rejonie ulic: Turystycznej i Hajdowskiej. Miasto podpisało również umowy na rozbudowę ul. Raszyńskiej o wartości ponad 9,3 mln zł oraz przebudowę ul. Popiełuszki za 4,7 mln zł. Ważne inwestycje rozpoczęły się także w dzielnicy Felin. W listopadzie podpisano umowę na przebudowę zbiegu al. Witosa z ul. Doświadczalną. Ponadto, trwają prace projektowe nad nową sygnalizacją świetlną na skrzyżowaniu ulic: Franczaka „Lalka”, Skalskiego i Jagiellończyka. Koszt obu zadań to ponad 13,6 mln zł.
Poza nowymi drogami zbudowano również chodniki. Nowe ciągi piesze powstały w ponad 20 lokalizacjach, m.in.: od Krężnickiej do Pszczelej, Grabskiego, Strzeszewskiego, Poturzyńskiej, Franczaka „Lalka”, Orzechowej, od Strumykowej do Wądolnej, Wapowskiego, od Łęczyńskiej w kierunku Krzemionki, Sławinkowskiej, Boczna Mełgiewskiej, Krzemionki wraz z utworzeniem przejścia dla pieszych, Gospodarczej, Głębokiej oraz Domeyki i Samsonowicza.
Istotną inwestycją była również budowa oświetlenia. W około 20 lokalizacjach (m.in. przy ulicach: Wądolnej, Bazylianówka i Magnoliowej, Lazurowej, Skubiszewskiego, Dożynkowej, Franczaka „Lalka”, Gospodarczej, Hutniczej, Kresowej, Montażowej, Motorowej i Maszynowej, Nałkowskich, Hajdowskiej, Zadębie, Jarmarcznej) zamontowano łącznie 130 latarni. Koszt zaprojektowania i budowy nowego oświetlenia to ponad 1,9 mln zł.
Powstała również nowa infrastruktura dla rowerzystów o długości około 3 km, m.in.: w rejonie Areny Lublin, w pasie drogowym ul. Józefa Franczaka „Lalka” od ul. Doświadczalnej do działki 1/5, od ul. Berylowej do ul. Onyksowej, przy al. Solidarności (pomiędzy wjazdem do stacji obsługi PZM a ul. Prusa), między ul. Jagiełły a ul. Zygmunta Augusta. Zadania drogowe dotyczyły również budowy nowych parkingów przy ulicach: Kiepury, Lawinowej, Młodej Polski, Lipińskiego, Harnasie, Sokolej, Konstantynów, Wapowskiego, Grabskiego w pobliżu SP nr 33 oraz Gospodarczej przy budynku dworca. Zrealizowano także remonty oraz częściowe naprawy jezdni i ciągów pieszych. Objęły one ponad 40 ulic (m.in.: Junoszy, Mackiewicza, Wiejska, Rymwida, Furmańska, Perłowa, Zadębie, Dojazdowa, Jarmarczna, Wyżynna, Sempołowskiej, Żywiecka, Beskidzka, Ziemiańska i Kosynierów, Dereniowa, Dębowa, Grodzickiego, Lipeckiego, Rudnicka, Trześniowska, Węglinek), a wymiana nawierzchni chodników dotyczyła ponad 20 lokalizacji (m.in.: Lubartowskiej, 1 Maja, Kochanowskiego, Kwiatowej, Batalionów Chłopskich, Elektrycznej, Kosmonautów, Dolnej Panny Marii, Chrobrego czy Glinianej).
W 2022 roku na inwestycje drogowe zaplanowano prawie 99 mln zł, a na remonty ulic i chodników ponad 7,8 mln zł.
Nowa infrastruktura miejska
Zadania inwestycyjne dotyczą różnych obszarów funkcjonowania miasta. Najważniejsze zakończone zadania oświatowe to: nowy budynek przedszkola dla 300 dzieci w ZS nr 12 (ul. Sławinkowska), przebudowa zabytkowego budynku Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Vetterów (ul. Bernardyńska) oraz pełnowymiarowa hala sportowa wraz z zespołem boisk przy I LO (Al. Racławickie).
Na ukończeniu jest nowa miejska placówka – Pracownie Kultury Dziesiąta (ul. Herberta). Dodatkowo z unijnego projektu trwa przebudowa zabytkowych piwnic Centrum Kultury (ul. Peowiaków) oraz projektowanie Centrum Sztuki Dzieci i Młodzieży, które powstanie w budynku Domu Kultury Kolejarza (ul. Kunickiego).
Dla lubelskich rugbistów Miasto zbudowało nowe zaplecze szatniowo-szkoleniowe wraz z trybunami (ul. Magnoliowa). Przebudowano także boisko do koszykówki na ul. Warmińskiej. Z kolei młodzi piłkarze grają na większej powierzchni treningowej głównego boiska trawiastego na stadionie „Sygnał” (ul. Zemborzycka). Tam również trwa rozbudowa i remont budynku szatniowego. W przygotowaniu jest też nowa infrastruktura sportowa przy ul. Wygon i Wądolnej. Projektanci pracują również nad nowym wielofunkcyjnym obiektem z funkcją stadionu żużlowego, który ma powstać w dzielnicy Za Cukrownią.
Z zakresu polityki społecznej zmodernizowano budynek ZOW przy ul. Zbożowej, zamontowano oświetlenie w DPS Betania oraz poprawiono infrastrukturę czterech warsztatów terapii zajęciowej. Ogłoszono także przetarg na dokumentację i budowę specjalistycznego ośrodka wsparcia dla dorosłych osób z niepełnosprawnościami – Centrum Opiekuńczo-Mieszkalnego przy ul. Poturzyńskiej.
Zmiany objęły również infrastrukturę komunalną. Na cmentarzu na Majdanku zrealizowano kolejny etapy rozbudowy alejek, a w trakcie jest projekt i budowa kolumbarium. W przygotowaniu jest także projekt i realizacja nowej nekropolii na Sławinie.
Zadbano również o to, by powstały nowe miejsca spotkań i rekreacji (w okolicy ul. Baśniowej, między blokami przy ul. Montażowej 10, 12 i ul. Motorowej 9). Z kolei najmłodsi korzystają z nowych placów zabaw (przy Przedszkolu nr 5, w SP nr 15 i SP nr 1 oraz przy ul. Bluszczowej). Kolejne takie miejsce powstaje na ul. Gęsiej, zaś na wykonanie placu zabaw w Centralnym Parku na Felinie ogłoszono przetarg. Przestrzeń do zabawy powstanie także w Parku Czechów przy ul. Koncertowej, a alejki, oświetlenie i mała architektura przy ul. Węglarza są w przygotowaniu.
W Zespołach Szkół: Odzieżowo-Włókienniczych i Transportowo-Komunikacyjnych do dyspozycji są nowe siłownie plenerowe. Modernizację przeszedł również Skate Park przy ul. Herbowej. Natomiast dla czworonogów przygotowano nowy wybieg na skwerze w rejonie ul. Filaretów i ul. Głębokiej.
Budowy, rozbudowy oraz remonty szkół i przedszkoli, wyposażenie placówek w pomoce dydaktyczne, stypendia dla najzdolniejszej młodzieży oraz projekty kierowane do uczniów i nauczycieli – to tylko część zadań realizowanych w lubelskiej oświacie w 2022 roku. Do końca grudnia nakłady na inwestycyjne zadania oświatowe wyniosą ponad 60 mln zł, zaś na remonty w szkołach i przedszkolach ponad 4,5 mln zł. Wydatki bieżące na funkcjonowanie jednostek oświaty przekroczą 821 mln zł. Za wysoką jakość prowadzonej edukacji, Miasto Lublin po raz 11. otrzymało tytuł „Samorządowy Lider Edukacji”.
– Wydatki na oświatę stanowią rokrocznie największą pozycję w miejskim budżecie, co znajduje też odzwierciedlenie w realizowanych inwestycjach i projektach. Mimo tego, że mierzymy się z niewystarczającą subwencją oświatową i stoimy przed licznymi wyzwaniami związanymi z sytuacją gospodarczą, to wysoki poziom lubelskiej oświaty jest w dalszym ciągu priorytetem naszych działań – mówi Mariusz Banach, Zastępca Prezydenta Miasta Lublin ds. Oświaty i Wychowania.
Rozbudowa szkół i przedszkoli
We wrześniu otwarto nowy budynek przedszkola dla 300 dzieci w ZS nr 12 przy ul. Sławinkowskiej. To inwestycja za 12,5 mln. W 2022 r. zakończyła się również przebudowa zabytkowego budynku Zespołu Szkół Ekonomicznych im. A. i J. Vetterów przy ul. Bernardyńskiej. Aktualnie przygotowywana jest budowa windy w tym kilkupiętrowym obiekcie oraz w trzech innych placówkach szkolnych. Z kolei młodzież I LO przy Al. Racławickich korzysta już z pełnowymiarowej hali sportowej wraz z zespołem boisk. Koszt nowej infrastruktury sportowej w tej szkole wyniósł 13,9 mln zł. Dobiegła również końca termomodernizacja budynku Zespołu Szkół Transportowo-Komunikacyjnych przy ul. Zemborzyckiej, która sfinalizowała dwa duże projekty z zakresu ochrony środowiska realizowane przez Miasto w oświacie.
Cały czas Miasto inwestuje również w przyszkolną infrastrukturę. Przebudowano boiska do piłki nożnej przy SP 31 przy ul. Lotniczej, wybudowano oświetlenie boiska ZSB przy ul. Słowiczej oraz wykonano remont kuchni w SP nr 38 przy ul. Pana Wołodyjowskiego. Na ukończeniu jest również kompleksowa przebudowa kuchni i stołówki w SP nr 7 przy ul. Plażowej. Ponadto zbudowano kanalizację deszczową w SP nr 20 przy al. Piłsudskiego oraz przebudowano wymiennikownię w Żłobku nr 7.
W trakcie realizacji jest rozbudowa SP nr 52 przy ul. Jagiełły. Powstają tam dwa nowe segmenty – dydaktyczny i żywieniowy za kwotę 18 mln zł. Ponadto na ukończeniu jest przebudowa parteru budynku VII LO przy ul. Farbiarskiej pod funkcję przedszkola. Koszt tego zadania to 6 mln zł.
W przygotowaniu są już kolejne zadania – przetargi na projekt i wykonanie boiska wielofunkcyjnego przy V LO oraz budowę boiska przy ZSO nr 5, a także aktualizacja koncepcji budowy szkoły przy ul. Majerankowej. Miasto posiada również gotowe dokumentacje: dla termomodernizacji Przedszkola nr 34, Przedszkola nr 75, dla termomodernizacji IV LO i V LO, oraz części hotelowej Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii, a także ekspertyzę techniczną
w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla budynku IV LO.
Projekty oświatowe
Oprócz dużych projektów infrastrukturalnych w oświacie, Miasto realizuje również 6 projektów unijnych o charakterze nieinwestycyjnym o łącznej wartości blisko 12 mln zł, z czego wysokość dofinansowania z UE to 10,5 mln zł. Działania realizowane w projektach to przede wszystkim utworzenie Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą w Lublinie oraz wyposażenie wypożyczalni sprzętu specjalistycznego dla dzieci z niepełnosprawnościami. Zorganizowano także dodatkowe zajęcia specjalistyczne dla uczniów szkół zawodowych oraz wsparcie uczniów w zakresie zdobywania dodatkowych uprawnień. Ponad 2,7 mln zł przeznaczono na wyposażenie pracowni i warsztatów szkolnych oraz zakup pomocy dydaktycznych. W ostatnim roku wsparciem objęto około 1100 uczniów oraz 270 nauczycieli, zrealizowano ponad 270 staży zawodowych dla uczniów.
W 2022 r. nastąpiła również rozbudowa systemu EDU-Lublin do obsługi lubelskiej oświaty. Rozwiązaniem objęto dodatkowo 38 placówek. Aktualnie dostępne są w nim 24 usługi, a łącznie w systemie jest 150 jednostek oświatowych prowadzonych przez Miasto i ponad 10 tys. pracowników. Z kolei 313 jednostek prowadzonych przez podmioty inne niż Miasto Lublin korzysta z systemu w zakresie obsługi dotacji. W centralnym miejskim dzienniku elektronicznym jest blisko 70,5 tys. uczniów.
Miasto zamawia również system informatyczny pozwalający na tworzenie jednolitych stron internetowych dla miejskich szkół. Nowe oprogramowanie pozwoli na zarządzanie stronami internetowymi dowolnej liczby miejskich jednostek oświatowych – aktualnie jest to około 160 szkół, przedszkoli i innych placówek.
Miasto wpiera również najzdolniejszą młodzież. W tym roku, w ramach programu wspierania edukacji dzieci i młodzieży, 427 uczniów lubelskich szkół otrzymało stypendia na łączną kwotę ponad 300 tys. zł. Z kolei ufundowanie stypendiów dla 32 lubelskich studentów na łączną kwotę blisko 209 tys. zł umożliwił program wspierania laureatów i finalistów zawodów stopnia centralnego olimpiad oraz turniejów, studiujących w Lublinie. Stypendia naukowe dla wybitnie uzdolnionych 25 studentów i 21 doktorantów, na łączną kwotę około 540 tys. zł, były możliwe dzięki miejskiemu programowi stypendialnemu dla studentów i doktorantów.
Do przedszkolaków i uczniów szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych kierowane są projekty Przedsiębiorcze Dzieciaki oraz Przedsiębiorcza Młodzież. Z kolei rozwój kompetencji i umiejętności technicznych uczniów lubelskich szkół podstawowych oraz ich nauczycieli umożliwia projekt Uczeń Przyszłości. Dodatkowo realizowany jest międzynarodowy projekt „Edukacja to relacje. Współpraca Lublina i Reykjaviku na rzecz edukacji”, który ma wzmocnić wiedzę i doświadczenie kadry oświatowej w budowaniu przyjaznego środowiska w szkole oraz kompetencje społeczne uczniów.
Wsparcie przez Miasto środowiska akademickiego i studentów realizowane jest m.in. przez programy: Visiting Professors in Lublin oraz Lublin Akademicki. Dodatkowo organizowany jest Konkurs na najlepszą pracę dyplomową. Z kolei program MATCH łączy studentów kierunków artystycznych i kreatywnych z przedsiębiorcami szukającymi nowatorskich rozwiązań. W tym roku powołano również Radę Studentów Lublina.
Koncepcje zagospodarowania terenów zielonych, budowa parków miejskich i mini skwerów, ogrody deszczowe, nasadzenia w pasach drogowych i więcej drzew w centrum miasta – to tylko niektóre miejskie projekty związane z zazielenianiem miasta. Równolegle prowadzone są działania na rzecz rozwoju ekologicznego transportu, czystego powietrza, przeciwdziałania suszy i ochrony zwierząt w mieście. Lublin chce być zielony, zrównoważony urbanistycznie i przygotowany na zmiany klimatyczne.
– Zieleń, spełniając różnorodne funkcje, stanowi jeden z najważniejszych aspektów dobrego życia w mieście. Poprzez stałe jej zwiększanie chcemy, aby Lublin był stale miejscem przyjaznym do życia. Obecnie, w oczekiwaniu na kolejną europejską perspektywę finansową, przygotowujemy się do przywrócenia mieszkańcom dwóch ważnych przestrzeni – Parku Bronowickiego i Błoni pod Zamkiem. Od lat priorytetem dla nas jest dbałość o przyrodę oraz realizacja projektów w zakresie ochrony środowiska i czystego powietrza, zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju – mówi Artur Szymczyk, Zastępca Prezydenta Miasta Lublin ds. Inwestycji i Rozwoju.
W stronę zieleni
Mija kolejny rok, w którym Miasto kontynuuje budowę i rewaloryzację miejskich terenów zielonych. W tym roku dla wąwozu na Czechowie pomiędzy ulicami Kameralną i Północną powstała koncepcja urządzenia nowego parku o charakterze naturalistycznym. Realizacja pierwszego etapu dla tego założenia – tzw. Leśnego Korytarza, ruszy jeszcze w tym roku. Zakończyły się również konsultacje koncepcji rewaloryzacji Parku Bronowickiego, która zakłada m.in. odtworzenie zabytkowego układu kompozycyjnego alejek, placyków. Miasto posiada również dokumentację na zagospodarowanie Błoni pod Zamkiem i koncepcję Parku Nadrzecznego.
Miasto kontynuuje zazielenianie Lublina, w szczególności w postulowanym przez mieszkańców Śródmieściu. Nowy wygląd zyskała ul. Chopina, gdzie usunięto nawierzchnię brukową i posadzono 17 lip, 1086 krzewów oraz 352 róże. Nowe nasadzenia krzewów trafiły także na ul. Marii Curie-Skłodowskiej i do Zaułku Hartwigów, a wiosną przyszłego roku tego typu prace będą kontynuowane na Starym Mieście oraz ul. Lubartowskiej i Sądowej. W ostatnim roku
w ramach corocznych nasadzeń w pasach drogowych i na skwerach, pojawiło się 1166 drzew, 3040 krzewów, 285 traw, 556 róż i 1576 bylin, w tym 829 nowych drzew w 50 lokalizacjach w 25 dzielnicach miasta w ramach projektu z budżetu Obywatelskiego „Lublin przeciw zanieczyszczeniu powietrza – drzewa dla każdej dzielnicy”. Aktualnie trwa sadzenie drzew również na Kalinowszczyźnie i Ponikwodzie.
Kończy się realizacja projektów Zielonego Budżetu w zakresie budowy nowych skwerów w mieście. Są to „Roślinna Wyżynna”, Skate Park przy Bystrzycy przy ul. Krochmalnej, „Zielony azyl” na ul. Szczytowej, „Green Point” przy ul. Sławin, „Ławeczka” przy ul. Judyma, miejsce odpoczynku przy ul. Ułanów, dwa skwery kieszonkowe przy skrzyżowaniach ul. Kunickiego z ul. Reymonta oraz ul. Kunickiego z ul. Reja, skwer przy ul. Królowej Bony, „Pod Akacją” przy
ul. Grodzkiej, im. bł. ks. A. Zawistowskiego przy ul. Misjonarskiej oraz mini skwery przy ul. Zana oraz „Pod Lipą” na Al. Racławickich. Powstały także projekty dwóch nowych skwerów przy ul. Długiej i ul. Cyprysowej, których realizacja nastąpi w przyszłym roku. Równolegle Miasto doposaża tereny zieleni w nowe meble miejskie, różnego typu ławki, tablice informacyjne, kosze, gabloty, a nawet biblioteczkę plenerową (skwer przy LO na ul. Biedronki).
W tym roku powstały w Lublinie również pierwsze ogrody deszczowe – na terenie Parku Jana Pawła II oraz trzy w pasie zieleni na ul. Ochotniczej. Gotowe są także projekty 6 kolejnych obszarów z tego typu rozwiązaniami. W ostatnim roku 18 drzew otrzymało status pomnika przyrody, trwają też prace nad ustanowieniem części Starego Gaju zespołem przyrodniczo-krajobrazowym. Miasto nadal realizuje programy ochrony kasztanowców, prace pielęgnacyjne w starodrzewie, wysiewa łąki kwietne, a także zarządza miejskimi trawnikami zgodnie z założeniami programu „Tu kosimy rzadziej”. W 2022 roku powstały również standardy dotyczące zieleni miejskiej, które mają ujednolicić zasady zakładania i pielęgnacji nowych nasadzeń.
Zrównoważone środowisko
Miniony rok to również projekty z zakresu zrównoważonego rozwoju w obszarze środowiska obejmujące działania z gospodarki odpadami, walki ze smogiem, usuwania azbestu, a także zapobiegania skutkom suszy (jak Program „Złap deszczówkę”). Kolejny już rok mieszkańcy mogą skorzystać z miejskiego dofinansowania do wymiany pieców i kotłów na paliwo stałe w ramach Programu Ograniczania Niskiej Emisji (PONE). W 2022 roku na realizację programu Miasto przeznaczyło kwotę 1,2 mln zł. Ponadto na terenie Lublina działa EkoPatrol Straży Miejskiej Miasta Lublin. Funkcjonariusze przeprowadzają kontrole, m.in. w zakresie spalania w piecach niedozwolonych substancji, czy spalania odpadów na wolnym powietrzu oraz edukują mieszkańców na temat prawidłowej techniki palenia w piecach.
Miasto realizuje liczne działania edukacyjne i informacyjne na rzecz ochrony czystego powietrza, m.in. w ramach prowadzonej kampanii „Edukacja ekologiczna mieszkańców Lublina w zakresie ochrony powietrza”. Każdego roku, w czasie całego sezonu grzewczego, lubelskim szkołom przekazywane są podręczne pyłomierze oraz materiały edukacyjne, które nauczyciele wykorzystują podczas lekcji przyrody, a w wakacje odbywały się zajęcia z zakresu edukacji ekologicznej i przyrodniczej dla dzieci oraz młodzieży.
Lublin prowadzi również liczne działania na rzecz zwierząt w mieście. W 2022 r. realizowane są 4 projekty z Budżetu Obywatelskiego Miasta Lublin w zakresie ochrony zwierząt, w ramach których m.in: zakupiono schronienia dla dzikich zwierząt. Ponadto przeprowadzono edukacyjne spacery z przyrodnikiem oraz kampanię edukacyjno-informacyjną „Każdy potrzebuje przyjaciela”, a także kolejną akcję bezpłatnej sterylizacji kotów i psów. Wiosną odbyła się akcja ratowania migrujących płazów, a jesienią prowadzone są działania na rzecz ochrony jeży.
Troską o środowisko naturalne podyktowane są również działania Miasta na rzecz rozwoju transportu elektrycznego. Lublin od lat rozwija zrównoważoną i ekologiczną komunikację oraz inwestuje w nowoczesny tabor, co sprawia, że już dziś spełnia 30% próg udziału pojazdów zeroemisyjnych w całej flocie. Podpisano także umowę na dostawę ekologicznego autobusu wodorowego. Pierwszy taki pojazd napędzany silnikiem wodorowym wyjedzie na ulice Lublina
w sierpniu 2023 r.
Istotne inwestycje w ochronę środowiska realizowały również miejskie spółki. Łączna wartość inwestycji MPWiK w budowę, przebudowę obiektów wodociągowych oraz kanalizacyjnych, w tym przebudowę części biologicznej Oczyszczalni Ścieków „Hajdów” oraz modernizację Centralnego Systemu Sterowania procesem produkcji wody, wyniosła 150 mln zł. Z kolei spółka LPEC przeznaczyła 50 mln zł nakładów inwestycyjnych na rozbudowę i modernizację sieci ciepłowniczej. Dzięki temu w ostatnim roku do ciepła systemowego przyłączono 50 budynków o łącznej powierzchni 150 tys. m2.
Miasto kontynuuje działania na rzecz profilaktyki zdrowia mieszkańców oraz systematycznie poszerza ofertę pomocy dla grup o szczególnych potrzebach. Służą temu miejskie programy profilaktyczne, a także liczne inicjatywy na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Aktywizacja seniorów oraz wsparcie rodzin, zwłaszcza dużych, to również obszary objęte troską przez Miasto.
– W centrum naszych działań są osoby i grupy społeczne potrzebujące wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Z myślą o nich pozyskujemy środki ze źródeł zewnętrznych, aby zapewnić jak najszerszą ofertę usług społecznych i umożliwić samodzielne oraz aktywne życie. Potwierdzeniem właściwego kierunku realizowanej przez Lublin polityki rodzinnej jest przyznanie naszemu Miastu Certyfikatu Samorząd Przyjazny Rodzinom – mówi Monika Lipińska, Zastępca Prezydenta Miasta Lublin ds. Społecznych.
Jubileusz 10-lecia Programu Rodzina Trzy Plus
Minęło już 10 lat od wprowadzenia Programu Rodzina Trzy Plus. Aktualnie Miasto Lublin w ramach Programu współpracuje z 227 podmiotami. Z dostępu do oferowanych przez te podmioty usług i towarów, korzysta obecnie niemal 21 tys. członków dużych rodzin (z ponad 4 tys. lubelskich rodzin). Oznacza to, że do lubelskiego Programu włączyło się już ponad 92% uprawnionych.
Poprawa dostępności i pomoc osobom z niepełnosprawnościami
Dostępność to temat przewodni Programu działań Miasta Lublin na rzecz mieszkańców z niepełnosprawnościami na lata 2021-2025. Wykonanie działań samorząd zleca organizacjom pozarządowym. W latach 2021-2022 realizowano 30 umów, które dotyczyły m. in. takich obszarów jak kształtowanie pozytywnych postaw wobec osób z niepełnosprawnościami u dzieci, rozwijanie pasji i zainteresowań, prowadzenie zajęć edukacyjnych oraz rehabilitacja.
Nadal dostępna jest dla mieszkańców Lublina usługa asystenta osobistego osoby z niepełnosprawnością, realizowana ze środków własnych Miasta, a także funduszy zewnętrznych. W 2021 roku środki z Programu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” (edycja 2021) pozwoliły zrealizować ponad 18 tys. godzin usług asystenckich dla 151 mieszkańców Lublina, w bieżącym roku usługą objętych jest już 213 osób.
W Lublinie realizowane są usługi opieki wytchnieniowej w formie dziennej i całodobowej. Z uwagi na duże zapotrzebowanie na opiekę nad osobami zależnymi, usługi opieki w miejscu zamieszkania są świadczone dla 216 osób, w łącznym wymiarze blisko 50 tysięcy godzin. Z kolei z opieki wytchnieniowej świadczonej całodobowo skorzysta 16 osób.
W październiku 2022 r. Miasto Lublin podpisało umowę grantową z MRiPS w wysokości ponad 2 mln zł w ramach projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie mechanizmów i planów deinstytucjonalizacji usług społecznych”. Najważniejsze działania w ramach otrzymanego dofinansowania to m.in. utworzenie Środowiskowego Centrum Seniorów przy ul. Śliwińskiego 5, w strukturze którego będzie funkcjonował Punkt Pobytu Dziennego, Środowiskowy Klub Seniora oraz Punkt Domowej Opieki.
Aktywizacja seniorów
Dzięki pozyskiwaniu dodatkowych funduszy coraz więcej lubelskich seniorów objętych jest usługą teleopieki. W minionym roku z 840 opasek życia skorzystało około 1000 osób. W listopadzie 2021 roku rozpoczął działalność Klub Seniora „Wieniawa” przy Al. Racławickich 24, a z początkiem 2022 Klub Seniora „Głusk” przy ul. Głuskiej 145. Kontynuowany jest program „Lublin Strefa 60+” wraz z Lubelską Kartą Seniora. W 2022 r. w programie uczestniczyło 170 podmiotów z ofertą zniżek dla seniorów, wydano 1810 Kart (od 2015 r. łącznie 22 660). Wspieraniu aktywności społecznej seniorów służą cykliczne wydarzenia, takie jak Lubelski Dzień Solidarności Międzypokoleniowej, Lubelskie Dni Seniora oraz zajęcia sportowe, warsztaty o bezpieczeństwie czy zajęcia rozwijające pasje i zainteresowania.
Promocja i ochrona zdrowia
Miasto kontynuuje realizację szeregu programów w zakresie zdrowia. We wrześniu 2022 r. do kolejnej edycji programu „Jedz z głową” zgłosiły się 43 szkoły podstawowe. W ramach działań przeprowadzane są badania przesiewowe wśród uczniów klas I i III. Odbywają się webinaria dla rodziców, dzieci i wychowawców prowadzone przez dietetyków i specjalistów żywienia. Pracownicy kuchni i stołówek szkolnych biorą udział w warsztatach w zakresie żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży.
W 2022 r. program opieki paliatywnej i hospicyjnej dla dzieci i młodzieży oraz dla osób dorosłych objął 57 pacjentów. Na jego realizację przeznaczono ponad 404 tys. zł. Możliwość przyjęcia szczepienia przez 1000 osób w wieku powyżej 65. roku życia zakłada program profilaktyki zakażeń pneumokokowych. Na program profilaktyki próchnicy zębów przeznaczono 660 tys. zł. Jest skierowany do 6 tys. uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Badania oraz spotkania edukacyjne to elementy programu wczesnego wykrywania wad wzroku i zeza dla uczniów klas II szkół podstawowych na terenie Lublina. W 2022 r. w 32 szkołach podstawowych zaplanowano przebadanie 2 tys. uczniów. Po raz kolejny lubelskie szkoły przystąpiły do programu profilaktyki czerniaka. Aktualnie, od września tego roku, bierze w nim udział 60 lubelskich szkół.
W ramach Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta Lublin uruchomiono projekt edukacyjny „Szkoła proMOCji zdrowia psychicznego, który skierowany jest do uczniów szkół ponadpodstawowych, ich rodziców oraz nauczycieli. W tym roku w projekcie uczestniczy 28 klas I szkół ponadpodstawowych. Na realizację zadań w obszarze ochrony zdrowia psychicznego w 2022 r. przeznaczono 67,5 tys. zł.
Kontynuowane są działania edukacyjne i profilaktyczne adresowane do wszystkich mieszkańców miasta, a w szczególności do dzieci i młodzieży w zakresie profilaktyki i leczenia uzależnień. Na profilaktykę i rozwiązywanie problemów uzależnień w bieżącym roku zaplanowano środki finansowe w wysokości ponad 10,5 mln zł.
Lublin oferuje szeroki wachlarz aktywności zarówno w zakresie kultury, sportu czy atrakcji turystycznych, jak i możliwości skorzystania z miejskich narzędzi partycypacyjnych. W tym roku, dzięki realizacji działań w ramach Europejskiej Stolicy Młodzieży Lublin 2023, wiele z nich skierowanych jest do młodych lublinian.
– Miasto tworzą przede wszystkim jego mieszkańcy. Dbamy, by Lublin był miejscem dla wszystkich, a każdy mógł uczestniczyć w wydarzeniach sportowych i kulturalnych oraz współdecydować o lokalnych sprawach. Zmiany, które wprowadzamy sprawiają, że Lublin jest również atrakcyjnym miejscem dla turystów. Nasze miasto jest coraz bardziej popularnym kierunkiem podróży, przede wszystkim wśród młodych osób. Ten trend bardzo cieszy, ponieważ jako Europejska Stolica Młodzieży, tworzymy w Lublinie unikalną ofertę wydarzeń skierowanych do młodych oraz zachęcamy do wspólnego tworzenia przyszłości miasta – mówi Beata Stepaniuk-Kuśmierzak, Zastępca Prezydenta Miasta Lublin ds. Kultury, Sportu i Partycypacji, Pełnomocniczka Prezydenta ds. Europejskiej Stolicy Młodzieży.
Lublin Europejską Stolicą Młodzieży 2023
W ramach przygotowań do obchodów Europejskiej Stolicy Młodzieży, Miasto już w tym roku prowadzi wiele projektów związanych z realizacją tytułu. Przy ul. Peowiaków 11 powstała nowa otwarta przestrzeń dla młodych i animowana z młodzieżą – „Hej!”. To miejsce dla swobodnych spotkań, organizacji wydarzeń, nauki i odpoczynku. Ponadto we wrześniu 2022 r. rozpoczęło działalność Centrum Pomocy Dzieciom – specjalistyczna placówka zapewniająca kompleksową, interdyscyplinarną pomoc i wsparcie dzieciom oraz młodzieży, a także ich niekrzywdzącym opiekunom, niezależnie od pochodzenia. Jest to szósta tego typu placówka w kraju i pierwsza
w województwie.
Miasto podejmuje także inicjatywy wspierające realizację projektów młodzieżowych. Z początkiem roku szkolnego ruszyła nowa formuła programu „Dzielnice Kultury" – Młodzież inspiruje dzielnice, której cały budżet przeznaczony jest na realizację pomysłów młodzieży. Elementem działań na rzecz młodych jest również konkurs Lublin Akademicki. Uruchomiono także program miejskich stypendiów dla młodzieżowych projektów z zakresu twórczości artystycznej lub
z zakresu upowszechniania kultury.
Działania w ramach ESM 2023 to również edukacja. We wrześniu rozpoczął się projekt Akademia Miasto, który ma dostarczyć młodzieży konkretnej wiedzy o tym, jak funkcjonuje samorząd. Ponadto na terenie 20 szkół realizowane są Szkolne Budżety Obywatelskie. Placówki otrzymały po 4 tys. zł na swoje projekty, a także wsparcie merytoryczne, organizacyjne i promocyjne. Ruszył także program Wolontariat Lubelski. Ta forma działalności pozwala poznać swoje siły w konkretnych działaniach, a przy okazji wziąć udział w organizacji największych wydarzeń w Lublinie.
Kultura i turystyka inspiruje Lublin
2022 rok okazał się rekordowy dla Lublina pod względem liczby podróżnych. Od stycznia do końca września do miasta przyjechało już ponad 600 tys. osób z Polski. W tym roku pojawiło się kilka nowości dla turystów i mieszkańców, m.in. Festiwal Lublin Smaków czy akcja „Inspiruje nas rozmowa”. Ponadto aplikację Turystyczny Lublin uzupełniono o nową trasę turystyczną audio „Szlak dźwięków miasta: śladami praw miejskich i tradycji mieszczańskich” oraz moduł rozszerzonej rzeczywistości, dzięki któremu jej użytkownicy mogą zobaczyć nieistniejące już zabytki – kościół farny i wieżę ciśnień. Również akcja Sezon Lublin zyskała w tym roku nową formułę – zabawy z nagrodami. Do przestrzeni Lublina powróciły także duże cykliczne festiwale i wydarzenia kulturalne. Ponadto realizowane były działania kulturalne w 27 dzielnicach miasta oraz projekty dedykowane aktywizacji młodzieży w ramach przygotowań do Europejskiej Stolicy Młodzieży Lublin 2023.
Miasto udziela także wsparcia lubelskiemu środowisku kultury. Współpraca z organizacjami pozarządowymi to realizacja 196 projektów w ramach programu Miasto Kultury oraz Dzielnice Kultury na ponad 2,8 mln zł. W tym roku do twórców i animatorów kultury trafiło też 135 stypendiów o łącznej wartości 400 tys. zł, w tym 10 na realizację projektów młodzieżowych. Przyznano także 47 nagród w dziedzinie twórczości artystycznej i upowszechniania kultury, na kwotę 226 tys. zł.
Silny Sport
Miasto kontynuuje także działania na rzecz rozwoju i promocji sportu. W tym roku z miejskiego budżetu przeznaczono 26 mln zł na zadania w zakresie wspierania i upowszechniania kultury fizycznej oraz 1,5 mln zł na działania skierowane do dzieci i młodzieży, m.in. na prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych czy organizację kolonii i obozów. Realizowane są także dwa projekty z Budżetu Obywatelskiego – „Aktywne Pokolenie” oraz „Aktywny Lublin”, w ramach których odbywają się zajęcia sportowe dla mieszkańców miasta.
Lublin po raz kolejny był również gospodarzem ogólnopolskich i międzynarodowych wydarzeń sportowych. W 2022 r. przez lubelskie ulice przejechali kolarze I etapu 79. Tour de Pologne, a na miejskich obiektach odbyły się m.in.: turnieje w koszykówce, siatkówce, czy mistrzostwa w pływaniu.
Partycypacyjny Lublin
Miasto kontynuuje realizację Projektu „Plan dla Dzielnic”, który ma wyznaczyć priorytety rozwojowe w poszczególnych dzielnicach Lublina. Do tej pory odbyło się 13 spotkań publicznych dla wszystkich 27 dzielnic, 9 spacerów oraz 2 warsztaty. Do końca 2022 roku zaplanowana jest organizacja 6 warsztatów dla 150 osób.
Realizowane się również kolejne edycje Budżetu Obywatelskiego. We wrześniu 2022 roku przeprowadzono konsultacje regulaminu przyszłorocznej jego odsłony. Najważniejszy postulat to zwiększenie kwoty na projekty dzielnicowe z 350 tys. do 400 tys. zł.
Dodatkowo 11 Rodzinnych Ogrodów Działkowych otrzymało miejskie wsparcie w ramach konkursu dotacyjnego dla lubelskich ROD. Na poprawę infrastruktury na ich terenie przeznaczono łącznie 500 tys. zł.
W ramach współpracy z Miastem w 2022 roku dotacje dla organizacji pozarządowych mogą wynieść nawet 64 mln zł. Dofinansowanie otrzymało również 18 projektów związanych z pomocą osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie, które obecnie mieszkają w Lublinie. Łączna kwota dotacji wyniosła ponad 150 tys. zł.