Tegoroczna edycja festiwalu Najstarsze pieśni Europy poświęcona jest tradycyjnym pieśniom religijnym, a zwłaszcza tym (choć nie tylko), które śpiewane były poza świątyniami: pieśniom pogrzebowym, pastorałkom, apokryfom, pieśniom o świętych oraz pieśniom świeckim o tematyce mitologicznej śpiewanym w okresie świąt chrześcijańskich. To ogromna tradycja, do powstania której przyczyniły się, z jednej strony, pobożność wiernych, z drugiej - aktywność lokalnych ośrodków religijnych, głównie klasztorów, z trzeciej zaś mała ilość kościołów, co powodowało, że życie religijne rozciągało się również na wiejskie chaty, śpiewanie przy zmarłym, śpiewanie domowych nabożeństw itp. Tradycja śpiewów religijnych na wsi była tak duża, że dziś nie sposób jej pominąć badając czy rekonstruując lokalne tradycje pieśniowe. Co charakterystyczne, pieśni te śpiewane były w takiej samej manierze jak pieśni świeckie. Tym samym odnosi się wrażenie, że dla ludzi ze wsi obie tradycje mieściły się w jednym nurcie ekspresji poprzez śpiew.
Po raz pierwszy na naszym festiwalu pojawia się zespół z Europy Zachodniej, co prawda, zespół instrumentalny, który będzie grał na Nocach Tańca, tym niemniej mam nadzieję, że da on początek prezentacji muzyki tradycyjnej z tamtej części Europy od Sardynii do Islandii.
W tym też roku otwieramy nowy dział festiwalu , który nazwaliśmy „Inspiracje”, poświęcony związkom muzyki tradycyjnej z muzyką współczesną. Zespół Międzynarodowej Szkoły Muzyki Tradycyjnej z Lublina zaprezentuje utwór Improwizacje, który jest kompozycją zbiorową, powstałą w trakcie zajęć poświęconych kompozycji i improwizacji, prowadzonych przez prof. Ihora Macijewskiego w trakcie Międzynarodowej Letniej Szkoły Muzyki Tradycyjnej.
Mamy nadzieję, że tegoroczny festiwal włączy się w nurt refleksji nad naszą tożsamością, a pytania, które chcemy postawić w trakcie debaty o przyszłości tradycyjnych pieśni religijnych nie pozostanie bez echa.
Jan Bernad
