Monodram Jerzego Treli
reżyseria: Krzysztof Jasiński
scenografia: Jan Polewka
muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz
W spektaklu wykorzystano Psalm 120 („Za długo w Meszeku”) z „Nieszporów Ludźmierskich” Jana Kantego Pawluśkiewicza ze słowami Leszka Aleksandra Moczulskiego w wykonaniu Elżbiety Towarnickiej.
Czas trwania: 55 min.
W spektaklu Krzysztofa Jasińskiego każde słowo bohatera, każdy jego gest i każda rzecz obok może nie być tym, czym jest, czym się wydaje. Czy kazanie nie jest aby w istocie wielkim kuszeniem? Czy diabeł może być święty? Czy grzech to naprawdę akt wielkiego miłosierdzia wobec Boga i świata?
Na scenie jest tylko wielki tron i jeden aktor – Jerzy Trela. Bohater przychodzi do nas w świętej szacie i z nauką o tym, jak oddzielać Dobro od Zła. Z Dobrem tak jak ze Złem – ważne jest, kto nam o nim prawi. Nie jesteśmy w świątyni ani na publicznym placu. Taka rozmowa toczy się od wieków w głowie lub duszy człowieka. Tylko konwencja każe nam przebierać ją w średniowieczny kostium, ustawiać ją w religijnym porządku. Trela nie od razu odkrywa karty, zdradza tożsamość swojej postaci, najpierw zaprasza do gry w sentencje i sylogizmy, parenezy i anegdoty. Stosuje wszystkie chwyty retoryczne, jest w nim żar wielkich kaznodziejów, precyzja oratora i przewrotność wielkiego aktora. Jak słucha się jego opowieści! Jerzy Trela hipnotyzuje publiczność, przenosi nas w jakiś czysty wymiar poza czasem, gdzie materialnie istnieją tak samo ludzie jak i słowa. Oszukani, zasłuchani, nie wiemy, już kto jest Dobry, a kto Zły. Ulegamy pokusie zawierzenia człowiekowi, który objaśnia nam świat. Poddajmy się jej! – ogłasza bluźnierczo ksiądz Bernard. Skoro jedynym sposobem na zwalczenie pokusy jest poddanie się jej, to może poświęcając się w ten sposób, osiągniemy Raj? Jestem odporny na wszystko z wyjątkiem pokusy – mawiał Oskar Wilde. Z jaką więc Dobrą Nowiną przyszedł do nas bohater Jerzego Treli? Jasiński i jego aktor z pomocą paradoksów Leszka Kołakowskiego uczą nas, żeby nie ulegać pokusie łatwej wiary. I żeby zawsze słuchać ludzi uważnie. Tylko uważność ocali nas przed Piekłem perfidnie dobranych argumentów.
CreArt. Sieć miast na rzecz twórczości artystycznej
