Otwarte Miasto MMXV to seria artystycznych realizacji w przestrzeni publicznej, które z różnej perspektywy podejmują temat twórczej obecności artystów w mieście, a w szczególności takich wymiarów ich praktyki jak: indywizualizm, witalność, fantastyczność, idealizm, wizyjność.
W ciągu XX wieku awangardowa figura artysty jako kreatora nowych form życia społecznego i nowej estetyki zdewaluowała się do urzędniczej roli plastyków miejskich, projektantów okolicznościowych opraw, wystaw sklepowych i reklam czy fotografów zaopatrujących albumy, foldery turystyczne i katalogi deweloperów. Z drugiej strony wciąż żywy pozostaje stereotyp artysty jako dyspozycyjnego (lub wręcz przeciwnie — działającego na granicy prawa i wandalizmu) dekoratora przestrzeni publicznej, wykonawcy pomników, form przestrzennych czy murali doraźnie maskujących wyrwy w zabudowie.
Tegoroczna edycja festiwalu Otwarte Miasto jest próbą zweryfikowania i przedefiniowania relacji artystów współczesnych wobec przestrzeni miasta. Interesuje nas w jaki sposób ich obecność może być widzialna i inspirująca dla uczestników życia miejskiego, zarazem odczuwana jako rodzaj pozytywnej, zaskakującej i energetycznej odmiany.
Otwarte miasto, to miasto, któremu można przyjrzeć się z bliska, zajrzeć pod uchyloną klapę silnika, obejrzeć poszczególne jego części. Przedmiotem zainteresowania artystów biorących udział w wystawie są różne elementy infrastruktury miejskiej, szereg z nich o modernistycznej proweniencji, między innymi place zabaw, zakłady fotograficzne, neony i billboardy reklamowe czy tablice pamiątkowe. Sensem działania jest odzyskanie zawłaszczonego na cele użytkowe języka plastyki i otwarcie go na nowe konteksty i znaczenia.
Stawką w tej potyczce jest tożsamość miasta, to w jakim stopniu jego obraz reprezentuje stosunki społeczno-ekonomiczne i relacje władzy, a na ile tworzy przestrzeń życiową dla kreacji i rekreacji, eksperymentu i polemiki.
Działania artystów w ramach Otwartego Miasta mają też inny, prosty i bezpośredni cel. Wprowadzenie nowych, fantastycznych i nieuzasadnionych utylitarnie form w przestrzeń miasta jest symbolicznym i witalnym gestem rozbijającym rutynę codziennego krajobrazu miejskiego.
Elementem spinającym nasz projekt będzie książka — album fotograficzny dokumentujący realizacje artystów na tle współczesnego Lublina, jego naturalnego i architektonicznego krajobrazu. Nie tyle bowiem materialne artefakty co inspirowana nimi wizja miasta stanowi realny potencjał w dalszej pracy nad przestrzenią publiczną.
Łukasz Gorczyca
kurator wystawy Otwarte Miasto MMXV
