W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z serwisu lublin.eu oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień Twojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w Polityce prywatności.

Wernisaż wystawy „Ars loci – obraz kolekcji”

Wernisaż wystawy „Ars loci – obraz kolekcji”
Data rozpoczęcia 2012-06-15
Godzina rozpoczęcia 18:00
Kategoria Wernisaż

Lubelskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych prezentuje drugą część wystawy „Ars loci". Druga odsłona nosi nazwę "Obraz kolekcji”.
„Ars loci” odnosi się do sztuki miejsca, sztuki, którą można odnieść do kręgu kulturowego związanego z określonym terytorium istniejącym realnie i fizycznie. Jednak czym jest ta sztuka? Czy można mówić, że istnieje jakiś jej wyróżnik? Czy jest to lokalna odrębność o której decyduje genius loci, czy raczej to mikroświat sztuki odbijający globalizujący się makroświat? Czy też chodzi bardziej o mentalne niż fizyczne skażenie danym miejscem, tkwiące w artyście niezależnie od usytuowania w przestrzeni. Na te i inne pytania próbuje odpowiedzieć wystawa „Ars loci” realizowana w dwóch odsłonach: pierwsza, prezentowana w Warsztatach Kultury od 1 czerwca 2012 – pokazuje aktualny obraz sztuki lokalnej; druga, udostępniona w Lubelskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych od 15 czerwca 2012 – złożona jest z dzieł z lubelskich kolekcji sztuki współczesnej.

Wystawa „Ars loci – obraz kolekcji” realizowana w Lubelskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych jest trzecią prezentacją w cyklu „Lekcje z kolekcji”, pokazującym lubelskie kolekcje sztuki współczesnej przez pryzmat lokalnego środowiska. Tym razem jest to próba sprawdzenia, na ile lubelskie zbiory sztuki współczesnej układają się w wyraźny i adekwatny obraz sztuki tworzonej przez artystów z Lublina lub z nim związanych. Wystawa stanowi jednocześnie kontrapunkt dla wystawy „Ars loci – obraz aktualny”, pokazując z jednej strony obraz sztuki obecnie powstającej, ale posiadającej już charakter muzealny, z drugiej zaś sztukę sprzed dwudziestu czy pięćdziesięciu lat, która nadal ma wpływ na dzisiejsze tendencje i strategie artystyczne, która inspiruje młodych artystów. Jednym z istotnych zagadnień, podjętych przez obie wystawy „Ars loci” jest istnienie i specyfika lokalnego środowiska – czy jest to tylko grupa osób tworząca na określonym terenie czy też łączy ich coś więcej – swoiste genius loci?

Ważnym punktem odniesienia dla wystawy „Ars loci – obraz kolekcji” jest lokalna tradycja, wyjątkowy charakter sztuki powstającej w Lublinie. W historii sztuki Lublin stanowi ważne miejsce na mapie Polski chociażby ze względu na kanoniczną dziś Grupę Zamek, założoną w 1957 r. przez studentów z KUL-u, eksperymentujących z malarstwem materii. Lublin swoje zasłużone miejsce w tradycji sztuk wizualnych zyskał także dzięki takim ośrodkom galeryjnym jak dawne BWA – Galeria Labirynt, w latach PRL-u jedna z niewielu instytucji prezentującą sztukę, która nigdzie indziej nie mogła być wystawiana, czy Galeria Biała prezentująca odmienne, współczesne nurty – organizując przede wszystkim wystawy typu site specific. Innym takim miejscem była Galeria KONT prezentująca często dokonania młodych artystów, którzy później zajęli ważne miejsce w sztuce polskiej. Wokół każdej z tych galerii powstało odmienne środowisko artystyczne, o innych upodobaniach i doświadczeniach. Z BWA – Galerią Labirynt byli związani na przykład Mikołaj Smoczyński, Zdzisław Kwiatkowski, czy Ewa Zarzycka, z Galerią Białą – Jan Gryka, Irena Nawrot, Robert Kuśmirowski, Mariusz Tarkawian, a z Galerią KONT – Łukasz Głowacki, Dariusz Korol i Jarosław Koziara. Odrębne miejsce w tak zarysowanej lokalnej tradycji ugruntował Ośrodek Sztuki Performance – czego dowodem zebrane w kolekcji LTZSP wideo-performance wielu artystów, w tym również związanych z lubelskim środowiskiem artystycznym. Niezależnie od wspomnianych instytucji i grup ważną rolę w kształtowaniu środowiska artystycznego Lublina stanowi obecny Wydział Artystyczny UMCS. Wielu artystów z nim związanych o zróżnicowanym dorobku (absolwentów i nauczycieli akademickich) zostaje poza tradycyjnymi podziałami. Jednocześnie owa różnorodność ukazuje brak zhomogenizowanego ośrodka edukacyjnego pozostawiającego dużą swobodę twórczą. Spośród artystów związanych z Wydziałem Artystycznym można przywołać Jakuba Ciężkiego, Danutę Kuciak, Tomasza Zawadzkiego. Wielu artystów reprezentujących szerzej środowisko lokalne trudno dziś jednoznacznie zaklasyfikować. Często ich dość wyjątkowa droga twórcza pozwala ową peryferyjność ulokować w kategorii lokalności, jako ostoi indywidualizmu z dala od presji mód i trendów. Do takich artystów można zaliczyć Sławomira Marca, badającego status obrazu, traktującego sztukę jako pośredniczkę w dialogu między podmiotem, a otaczającą go rzeczywistością; Piotra Kmiecia tworzącego abstrakcyjne obrazy odnoszące się do natury, muzyki, ułożone w rozbudowane cykle; czy Lucjana Demidowskiego uznawanego za jednego z ważniejszych przedstawicieli nurtu konceptualnego w polskiej fotografii.

Wystawa „Ars loci – obraz kolekcji” pokazuje obraz tworzenia lubelskich kolekcji, często w oparciu o wspomniane placówki i instytucje, ale także skłania do refleksji nad sposobami ich budowania. Cechą kolekcji jest subiektywizm tworzących ją ludzi, kolekcje posiadają więc charakter będący odbiciem upodobań ich twórców. W przypadku zbiorów sztuki współczesnej wspomnianych instytucji zostały one zdominowane przez kontekst, w którym powstawały. Zbiór znajdujący się w Muzeum Lubelskim w Lublinie składa się z dzieł zakupionych przed 1989 r., uzupełniany później tylko pracami pozyskiwanymi w formie darów. Z tej kolekcji pochodzą trzy obrazy prezentowane na wystawie „Ars loci – obraz kolekcji”: Jana Ziemskiego z cyklu „Formury” (1959), Włodzimierza Borowskiego „Kompozycja” (1959), a także wczesna praca Piotra Kmiecia „Przemijanie” (1979). Z kolei Kolekcja Galerii Labirynt była tworzona z dzieł, które znalazły się w niej jako odpryski kolejnych wystaw. Dlatego też ten zbiór nie ma jednolitego zamysłu i stałego charakteru, a część dzieł jest obecnie wystawiona na sprzedaż. Wystawa przypomina wczesne dzieła z kolekcji Labiryntu, takich artystów jak: Jan Gryka „Moszenki’84 – nieoczkiwane problemy sztuki były nie do ominięcia” (1984) oraz „Londyn, Moszenki’85 – Skąd przychodzimy, co robimy?” (1985), Irena Nawrot „bez tytułu” (połowa lat 80.), Lucjan Demidowski „Związana” (1971), Zdzisław Kwiatkowski „Przelewanie wina” (1992), Jan Popek „Przeważnie jesteśmy po obu stronach siatki – wy po tej lepszej” (1973), Piotr Kmieć „bez tytułu” (II połowa lat 80.). Najświeższym nabytkiem jest w tym kontekście seria obrazów Tomasza Zawadzkiego „23.08.04-14.09.2004” z 2004 r., czyli sprzed ośmiu lat. Oba wspomniane zbiory mają charakter fragmentaryczny – pierwszy jest ograniczony możliwościami zakupów, drugi, jest głównie pokłosiem działalności programowej galerii, niestety w obu kolekcjach brakuje dzieł młodych artystów. Trzecia z prezentowanych, Kolekcja Lubelskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, powstała w 2005 r. według konkretnie sformułowanych kryteriów i jest wobec nich systematycznie rozwijana. Pierwsze zakupy dzieł zostały oparte o konsultacje środowiskowe z udziałem naukowców, kuratorów i artystów, w wyniku których określono główny profil kolekcji, podkreślający eksperymentalny i poszukujący charakter sztuki współczesnej. Kolekcja LTZSP w jednej trzeciej złożona jest z dzieł artystów lubelskich, na wystawie „Ars loci – obraz kolekcji” można zobaczyć prace piątki z nich, w tym Jakuba Ciężkiego „Linie 11” (2009), Łukasza Głowackiego „Obrazy wzbudzone” (2009), Katarzyny Hołdy „Zwiastowanie” (2011), Danuty Kuciak „Potrójny Andy” (2009), a także Sławomira Marca „Wszystko” (2009). W wystawie, poza dziełami wybranymi z trzech wspomnianych kolekcji, prezentowany jest dodatkowo zapis video „żywego obrazu” Jarosława Koziary (1992) ze zbioru Galerii KONT.

Wystawa „Ars loci” nie jest pierwszą, ale też nie ostatnią, próbą reprezentatywnego i przekrojowego pokazania sztuki współczesnej tworzonej w Lublinie. Jedną z ciekawszych inicjatyw w tym względzie podjął ostatnio Sławomir Marzec przygotowując wystawę „Sztukmistrze z Lublina” w Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi (2010). Pisał o niej we wstępie, że jest „szkicowym zarysem lubelskiego środowiska sztuk wizualnych. Zarysem pretendującym do obiektywizmu. Właściwie to nawet nie wiadomo, czy istnieje coś takiego jak specyfika środowiska lubelskiego – tworzący tu artyści żyją bowiem takimi samymi czy podobnymi problemami jak mieszkańcy Poznania, bądź Dűsseldorfu”. Mimo to wyróżnił jednak pewne jego cechy, jak prowincjonalizm, oczywiście nie w negatywnym sensie, pisząc: „Bycie artystą w takim mieście jak Lublin, jest samo w sobie rodzajem heroizmu. Tworząc tu miewa się przynajmniej czasem (jeśli nie nieustannie) świadomość, że być może «robi się to do szuflady». Stąd też artyści „prowincjonalni”, z marginesu art worldu, siłą rzeczy dryfujący ku wizji sztuki, jako wspomnianej drogi rozwoju duchowego, ścigają się nie tyle według «światowych» reguł, co raczej z samym sobą.” Jest to oczywiście uogólnienie, a raczej kryterium doboru artystów biorących udział w łódzkiej wystawie, ponieważ w Lublinie żyją także artyści uznani z dużym dorobkiem, jeśli jego miernikiem mogłaby być na przykład ilość ważnych wystaw. Wydaje się jednak, że jest możliwe wyróżnienie pewnych cech danego środowiska pozornie zróżnicowanego, jego specyfiki i wyjątkowości.

Wystawa „Ars loci – obraz kolekcji” to refleksja na temat samego kolekcjonowania, tego jak powstają kolekcje i jakie są ich losy. Jednocześnie prezentacja (fragmentaryczna i niepełna) lubelskiego środowiska artystycznego pozwala na spojrzenie w głąb i zastanowienie się nad jego cechami. Z pewnością widać ten rys prowincjonalności, o jakiej pisał Sławomir Marzec, ale w sensie pozytywnym, rozumianym jako ostoja wobec światowego blichtru, pogoni za sławą odbierającą często czystość intencji artystów i ich sztuki. Dominuje tutaj duchowość różnie pojmowana, w obrazie malarskim będzie to skłonność do abstrakcji, syntetyzmu, w fotografii rys konceptualny. To także dzieła krytyczne, ale nie powierzchownie szokujące, krzykliwe, ale błyskotliwie skłaniające do głębszej refleksji.

Paulina Zarębska-Denysiuk, Zbigniew Sobczuk
______________________________________________________________

Artyści: Włodzimierz Borowski, Jakub Ciężki, Jan Gryka, Lucjan Demidowski, Łukasz Głowacki, Katarzyna Hołda, Piotr Kmieć, Jarosław Koziara, Danuta Kuciak, Zdzisław Kwiatkowski, Sławomir Marzec, Irena Nawrot, Jan Popek, Urszula Ślusarczyk, Tomasz Zawadzki, Jan Ziemski

Wystawa „Ars loci” realizowana w dwóch odsłonach – pierwsza prezentowana w Warsztatach Kultury od 1 czerwca 2012 pokazuje aktualny obraz sztuki lokalnej, druga udostępniona w Lubelskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych od 15 czerwca 2012 złożona jest z dzieł z lubelskich kolekcji sztuki współczesnej.

Kuratorzy wystawy: Paulina Zarębska-Denysiuk, Zbigniew Sobczuk
Koordynacja wystawy: Zbigniew Sobczuk, Anna Gładysz, współpraca: Katarzyna Pokrywiecka
Projekt aranżacji: Zbigniew Sobczuk, Michał Fronk
Przygotowanie ekspozycji: Jarosław Mitura, Włodzimierz Pawelec
Obsługa ekspozycji: Karolina Klimek, Teresa Michałkiewicz, Dominika Plewik, Aneta Tomków, Emilia Trusz
Projekt identyfikacji graficznej: Zbigniew Sobczuk

Patronat Honorowy: Prezydent Miasta Lublin Krzysztof Żuk

Projekt współfinansowany ze środków Urzędu Miasta Lublin

CreArt. Sieć miast na rzecz twórczości artystycznej