Aporia 43/47 to projekt polsko-ukraiński, stawiający sobie ambitny cel stworzenia z pomocą uniwersalnego języka teatru wspólnej platformy dialogu historycznego.
Twórcy teatru z Polski i Ukrainy stworzyli spektakl odnoszący się do wydarzeń na Wołyniu sprzed 70 lat.
Spektakl, przygotowany w ramach projektu dofinansowanego z budżetu MKiDN i MSZ składa się z dwóch części: polskiej - "Aporia`43", wyreżyserowanej przez Łukasza Witt-Michałowskiego (Scena Prapremier InVitro, Lublin) i ukraińskiej - "Dekalog: lokalna wojna światowa", w reżyserii Svitlany Oleshko (Teatr Arabeska, Charków). Artyści, posiłkując się materiałami źródłowymi, badaniami historycznymi, osobistymi wywiadami ze świadkami, odwołują się do realiów polsko-ukraińskiego konfliktu na Wołyniu w latach 1943-47. W obu częściach spektaklu wystąpi jednakowa obsada, złożona z polskich i ukraińskich aktorów.
Polska część spektaklu "Aporia'43" nawiązuje do wydarzeń na Wołyniu (1943-45), gdzie doszło do masowej eksterminacji ludności polskiej przez nacjonalistów ukraińskich i polskich akcji odwetowych na ludności ukraińskiej, oraz do współczesnych trudności w faktograficznym ujednoliceniu wersji tych wydarzeń przez strony polską i ukraińską. Łukasz Witt-Michałowski wielokrotnie w ciągu dwóch lat powracał w miejsca tamtych zdarzeń, spotykając się z ludźmi, którzy je przeżyli. Każda z opowiedzianych na scenie historii jest więc dokumentalnym zapisem konkretnych osób i miejsc, rodzajem autorskiej odmiany teatru dokumentalnego i metody verbatim. Sprawa Wołynia, pomimo upływu prawie siedemdziesięciu lat, wciąż jest nieobecna w świadomości Polaków i Ukraińców. Aktorzy polscy razem z ukraińskimi podejmują temat nierozstrzygnięty, otwierają jątrząca się ranę niedomówień i pokątnych szeptów. Prowokując do publicznej debaty, pytają - czy dialog w tak bolesnej sprawie może być w ogóle możliwy?
Ukraińska część spektaklu oparta jest na „Dekalogu nacjonalisty ukraińskiego”, stworzonym przez 25-letniego studenta filozofii. Tego „Dekalogu” nauczyły się na pamięć setki tysięcy młodych ludzi. Był on dla nich nie tylko dokumentem, ale wezwaniem do działania. Właśnie tak żyli, i tak umierali. Z perspektywy naszego czasu „Dekalog” brzmi dość dziwnie: czasem niezrozumiale, czasem śmiesznie, czasem strasznie. Ale trzeba pamiętać o jednej ważnej rzeczy: za tymi dziesięcioma punktami stoją setki tysięcy ludzkich losów. Rozbite lustro można skleić, ale już nigdy nie będzie pokazywać jednego obrazu, a tylko różne jego fragmenty pod różnymi kątami. To tak, jakby oglądać stare zdjęcia, czytać cudze dzienniki, wędrować w czasie, i spodziewać się, że historia może nas nareszcie czegoś nauczyć.
Reżyserzy: Svitlana Oleshko (UA), Łukasz Witt – Michałowski (PL)
Autor polskiej części: Artur Pałyga
Scenografia: Marek Braun
Kostiumy: Marek Braun, Tamara Levshina
Reż. światła: Marcin Kowalczuk
Realizacja dźwięku: Marek Krupa
Muzyka: Mykhaylo Barbara, Jozef Ostřanski
Choreografia:Video: Vadym Hrebennyk, Oleksandra Panchenko, Oleksandra Mushenko
Tłumaczenie: Mykhaylo Barbara, Piotr Pogożelski, Alina Czyżewska, Jacek Podsiadło
Obsada: Mykhaylo Barbara (UA), Alina Czyżewska (PL), Dariusz Jeż (PL), Angelika Kujawiak (PL), Danuta Nagórna (PL), Pavlo Saavyelyev (UA), Natalia Tsymbal (UA), Andriy Vakulenko (UA), Iryna Voloshyna (UA)
Produkcja: Maria Artemiuk, Urszula Piłat, Maria Zaichenko
Organizator: Towarzystwo Edukacji Kulturalnej, Centrum Kultury w Lublinie
Partnerzy: Instytut Polski w Kijowie, Konsulat RP w Charkowie, Teatr Arabesky
Projekt współfinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Promocja kultury polskiej za granicą, Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Miasto Lublin.
Wstęp wolny
Oficjalna premiera odbędzie się podczas Międzynarodowego Festiwalu Konfrontacje Teatralne - październik 2012.
