W ramach cyklu „Akademia Zapomnianych Arcydzieł Filmowych – Trans-Literacje” DDK "Węglin" zaprasza na pokaz filmu „Elmer Gantry” według powieści Sinclaira Lewisa pod tym samym tytułem.
To był pierwszy w pełni autorski film Brooksa. Film, który wymyślił jako swój atak na konserwatywne społeczeństwo. Dostał Oscara za scenariusz filmu. Burt Lancaster i Shirley Jones dostali Oscary za swoje role. Historia Elmera Gantry zachwyciła krytykę filmową, choć nie był to spektakularny przebój kasowy. Główny bohater jest sprawnym gadułą i pijakiem, dlatego sprawdza się jako komiwojażer, który zawsze ma na podorędziu niecodzienną historię i pełną flaszkę, by zabawić zarówno kumpli, jak i klientów. Ulega fascynacji charyzmatyczną siostrą Sharon Falconer, świecką kaznodziejką, której mroczne nauczania przyciągają tłumy. Gantry wykorzystuje swoje własne umiejętności i wiedzę czerpaną z biblii, aby stać się nieodzowną częścią wystąpień siostry Sharon. Ale dogania go jego przeszłość, m.in. w postaci Lulu Bains – prostytutki… Powieść Sinclaira Lewisa przedstawia życie Elmera Gantry w trzech fazach: jego studenckie lata i wczesne lata jako kaznodziei baptystów, jego starania, by zostać asystentem ewangelistki Sharon Falconer i w końcu jego karierę jako pastora metodystów. Obłudny, w sumie niemądry, niepoprawny kłamca, który uwodzi ludzi, bo zrobi wszystko, by wywindować swoją pozycję społeczną, by móc bezkarnie oddawać się przyjemnościom. Taki człowiek staje się narodowym wcieleniem pobożności. Lewis z sekularnych pozycji atakuje zorganizowane religie, ale także społeczeństwo, w którym ludzie ślepo podążają za samozwańczymi moralistami egotykami. Nikt nie uchyla się od zjadliwego osądu Lewisa, a triumf Gantry’ego nad prawdą sugeruje, że autor nie widział nadziei dla przyszłości nowoczesnej duchowości i chyba niewiele się pomylił.
Reżyseria – Richard Brooks
Obsada: Burt Lancaster, Jean Simmons, Arthur Kennedy i inni
Czas trwania – 2 godz. 26 min.
Kurator cyklu – dr hab. Rafał Szczerbakiewicz
AKADEMIA ZAPOMNIANYCH ARCYDZIEŁ FILMOWYCH – Trans-Literacje
Szanowni Państwo, sztuka filmowa w obrębie projektu nowoczesnej cywilizacji jawiła się jako synkretyczne złożenie najlepszych możliwości i tradycji artystycznej ekspresji literatury, teatru, malarstwa, muzyki etc. W konstrukcji masowej cywilizacji niemal miała zastąpić wszystkie sztuki tradycyjne. Nie da się jednak ukryć, że klasyczne kino w poszukiwaniu ciekawych dla widza tematów całymi garściami czerpało z narracyjnych zasobów historii literatury. Od zarania swych 100-letnich dziejów kino eksploatowało problematykę ekranizacji i adaptacji dzieła literackiego na ekranie. Na początku ekranizacje były oczywiście dość schematyczne i odtwórcze. Wczesne filmoznawcze teorie „przyliterackości” filmowej narracji sugerowały, że filmowe opowiadanie winno wiernie naśladować literackie techniki. Z czasem opinie takie były dekonstruowane i korygowane przez ekranowe eksperymenty awangardy i kina autorskiego. Doświadczenia kina artystycznego nie pozostawały bez echa w Hollywoodzie. Tak ambitni i utalentowani twórcy jak Wyler, Ford, Huston, Stevens, Mankiewicz, Minelli czy Kramer nie ustawali w swoistym wyścigu z literaturą – wytrwale walcząc z utartą opinią, że filmowa adaptacja niemal musi być wtórna i płaska wobec literackiego pierwowzoru. W naszym tegorocznym cyklu będziemy obserwowali TRANSFORMACJE językowego medium literatury w skomplikowaną strukturę filmowego wehikułu. Zagłębiając się w dzieje dźwiękowego kina anglosaskiego od lat 30-tych do lat 70-tych spróbujemy pokazać reprezentatywne przykłady wiernych ekranizacji, a z drugiej strony adaptacyjne wariacje ilustrujące różnorodne możliwości filmowości. Zależy nam na zobrazowaniu współdziałania obu sztuk i zarazem ich wzajemnie uzupełniającej się wrażliwości w mimetycznych efektach opisywania świata. Różnice między artystycznym językiem literatury i filmu, a zarazem zasadniczą jedność w obrębie przekazu głębokich treści najcelniej odzwierciedlą przykłady uznanych adaptacji wybitnych utworów literackich, tak by oba artystyczne media były siebie godne, a czasem wręcz wobec siebie konkurencyjne. Zapewniamy Państwa, że tegoroczny program wypełnią dzieła spektakularne, fascynujące, poruszające i dające po latach od ich powstania wciąż świeży namysł nad ludzkim światem.
CreArt. Sieć miast na rzecz twórczości artystycznej
