"atomy + bity" to cykl pokazów, wystaw, spotkań i wykładów poświęconych kulturowym znaczeniom i artystycznym reprezentacjom technologii cyfrowych. Projekt ma charakter prezentacyjny i edukacyjny, w ramach jego otwartej formuły, na różne sposoby będą remiksowane, i zderzane ze sobą nauka, sztuka i technologia.
Idea projektu „atomy + bity” zakłada organizację wydarzenia wielowątkowego i wielopoziomowego, w którym najważniejszym elementem jest proces. Wszelkie efekty działań są tylko doraźną konsekwencją procesu i nie kończą poszukiwań, za to zbliżają nas do skrzyżowania, gdzie dokonujemy kolejnych wyborów. Sama struktura programu umożliwia wprowadzanie i rozwijanie nowych wątków „na bieżąco”, nadpisywanie planu, a nawet ponowne formułowanie założeń. Tak swobodna i otwarta formuła wynika z faktu eksplorowania obszarów nie do końca określonych, a często nieznanych. W procesie tym wiedza miesza się z intuicją, natomiast analiza jest wspomagana artystyczną refleksją.
Projekt realizowany jest w kilku miejscach jednocześnie, w tym na stronie internetowej, która daje możliwość podglądu rozwoju działań oraz zawiera szczegółowe informacje o programie. Zgodnie z założeniem strona będzie ulegała rozbudowie i przeobrażeniu w trakcie realizacji projektu. W menu strony zostały określone wstępnie pojęcia, wokół których będzie koncentrowana i ogniskowana uwaga, są to m.in. teoria, sztuka, kultura, prezentacje, połączenia etc. Część prezentacyjna projektu rozpoczyna się w Galerii Lipowa 13 – Lubelskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, a kontynuowana będzie w innych lubelskich instytucjach kultury i nauki, w tym w Warsztatach Kultury, gdzie odbędzie m.in. specjalna część projektu – wystawa, której inspirację stanowią założenia i kształt lubelskiej kolekcji sztuki współczesnej. W Galerii Lipowa 13 planowane są spotkania, pokazy, multimedialne wystawy i prezentacje oraz wykłady i dyskusje. Szczegółowy program ciągle zmieniany i aktualizowany jest/będzie dostępny się na stronach internetowych: www.atomy-bity.pl / www.zacheta.lublin.pl / www.warsztatykultury.pl
W związku z prezentowaniem i popularyzacją problematyki cyber kultury i sztuki nowych mediów w Lublinie odbyło się dotychczas kilka znaczących wydarzeń. Można do nich zaliczyć m.in. Videokont (cztery edycje od 1992 roku) – będący jednym z pierwszych wydarzeń w Polsce poświęconych sztuce multimedialnej, czy też nowy projekt cyberLublin – cykl otwartych wykładów i seminariów poświęconych lokalnym kontekstom i wyzwaniom technologii cyfrowych o charakterze naukowym, edukacyjnym i artystycznym. W ramach poszerzania obszaru tego typu działań postanowiliśmy zorganizować wydarzenie / projekt z założenia bardziej kompleksowy, łączący różne poszukiwania oraz krzyżujący różne drogi.
Dodając i zderzając musi jednak dążyć do równowagi, ważnej równowagi pomiędzy atomami i bitami.
Idea atomy + bity
Na mapie kultury interesują nas dwie wyraźne linie graniczne - funkcje rozwoju technologicznego, które objawiały się w ostatnich latach. Pierwsza oddziela to, co uznajemy za realne, od tego, co najchętniej – choć wciąż mało precyzyjnie – określamy mianem wirtualności. Druga to granica pomiędzy tym, co w kulturze linearne, z tym, co w niej interaktywne. Przecięcie obu linii to miejsce gdzie zderzają się ze sobą narracje kultury masowej i formy napędzających ją analogowych mass mediów i kultury uczestnictwa, której napęd stanowią maszyny cyfrowe i sieciowe. W tych miejscach, na skutek dialogowania, przenikania i konfliktu, nieustannie iskrzy i sprzęga. Rodzą się tu formy i treści hybrydyczne, rekonstrukcjom i redefinicjom podlegają znaczenia, sensy i systemy wartości.
Właśnie te pograniczne procesy i opisujące je języki postanowiliśmy postawić w centrum naszego zainteresowania w ramach projektu atomy+bity. Chcemy odnajdywać i eksplorować sensy powstające ze styczności i przenikania na wspomnianych pograniczach. Zamierzamy się przyglądać tej dynamice jednocześnie na dwa sposoby: w ramach dyskursu sztuki nowych mediów oraz na bazie kategorii i perspektyw wytyczanych przez humanistyczne i społeczne teorie kultury i mediów.
W ramach tego ogólnego kontekstu planujemy zwrócić szczególną uwagę na stany wyjątkowe, paradoksalne i krytyczne, które pojawiają się w wyniku wspomnianych napięć. Interesują nas takie kategorie jak transkodowanie mediów, remiks, wtórna linearność, software/hardware, loop, sample, technika/natura, linearne/nielinearne, konsument/współtwórca.
Teoria atomy + bity
Humanistyczne rozpoznania rzeczywistości medialnej – teorie mediów – to dla nas, obok dziedziny sztuki, równoprawny i równie ważny język, za pomocą którego kultura rozpoznaje i oswaja technologie cyfrowe i sieciowe. Obie te dyskursywne praktyki kulturowe ujmują w unikalny sposób przestrzenie współczesnej komunikacji odnajdując, nazywając i eksplorując możliwości i granice mediów, stawiając pytania o pozycję człowieka wobec nich, nieustannie zderzają i sprzęgają praktyki medialne z rzeczywistością kulturowo-społeczną. Teoretycy i krytycy mediów poszukują odpowiedzi na nurtujące ich pytania w dokonaniach artystów pracujących z technologiami cyfrowymi, artyści zaś chętnie sięgają do humanistycznych hipotez i słowników diagnozujących medialne formy współczesności. W wielu wypadkach teoretycy mediów są jednocześnie artystami pracującymi w cyfrowej materii, a cyfrowi artyści mają bliskie związki z nauką i uniwersytetami.
Teorie mediów wydobywają byty zakorzenione w bitach i kodach, prześwietlają technokratyczne, inżynierskie i artystyczne języki i pragmatyki wypracowane w kontaktach z nowymi mediami, czyniąc z nich elementy języka powszechnego - takie jak np.: interfejsy, bazy danych, interaktywność, multimedialność, cyfrowość, sieciowość, kooperacja. Kategorie te zostają w ten sposób ofiarowane językowi kultury i w konsekwencji przez nią oswojone. Tym samym rozpoczynają samodzielny żywot – stają się zasobami kultury popularnej, świeżą karmą dla artystów i technologów. W ten oto sposób oba dyskursy wytyczają i samplują się nawzajem, remixują, update’ują i dekodują podgrzewając temperaturę obiegu zasobów w kulturze i oferując kulturze język służący do opisu zmediatyzowanej współczesności.
Są jednak obie te sfery również aktywnościami w dużej mierze autonomicznymi, których relacjom kształt nadają obok wspólnego przedmiotu także i swoista wobec niego zaborczość i formalna niechęć. Swoboda artystycznej ekspresji spotyka się przecież z surowymi wymogami dyskursu akademickiego, eksperymentalne i radykalne tezy zakodowane w dziełach sztuki mediów stają naprzeciw dyskursywnym regułom i powiązaniom teorii.
Ze względu zarówno na te podobieństwa, jak i różnice, jesteśmy przekonani, że punkty styku technologii, sztuki i teorii trzeba odnajdywać i eksponować. To one bowiem wytyczają siatkę sejsmiczną współczesnej, zmediatyzowanej kultury. To tu bity przekuwa się w atomy i byty – i na odwrót.
