W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z serwisu lublin.eu oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień Twojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w Polityce prywatności.

Spektakl: Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim

Spektakl: Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim
Data rozpoczęcia 2022-06-30
Godzina rozpoczęcia 19:00
Miejsce Teatr im. J. Osterwy, ul. Gabriela Narutowicza 17
Organizator Teatr im. J. Osterwy
Udział Płatny
Kategoria Spektakl

"Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim" to kooprodukcja Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie i Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice”. 
 

Mikołaj z Wilkowiecka - autor szesnastowiecznego misterium rezurekcyjnego to rówieśnik Szekspira, porównywany z nim też w kontekście rozwoju dramatu i teatru. „Historyja…” to najczęściej wystawiana sztuka do XIX wieku. Utwór doczekał się adaptacji wielu wybitnych twórców polskiego teatru - m.in. Leona Schillera czy Kazimierza Dejmka. Kolejną próbę przeniesienia dramatu na scenę podjęli Jarosław Gajewski – reżyser i Patryk Kencki – dramaturg. 
 
W lubelskiej adaptacji „Historyji …” twórcy łączą różne światy: sacrum i profanum, codzienność z religijnością, to co współczesne, z tym co dawne. To też wyjątkowe spotkanie aktorów teatru repertuarowego z Teatru im. Juliusza Osterwy z aktorami Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice”. We wspólnej pracy zespół aktorski, budujący spektakl pracował zgodnie z zasadą wzajemności, która jest charakterystyczna dla gardzienickiego stylu. 
 
Ważnym kontekstem przygotowania premiery „Historyji…” jest warstwa językowa, o której autorzy spektaklu mówią: „Język sam przez się wzywa nas do twórczości, pozostając zarazem tajemnicą, którą odkrywamy do samego końca naszych twórczych praktyk. A teatr wydaje się najpełniejszą praktyką językową: od pierwszego twórczego impulsu do pełni scenicznej realizacji”. Dodają też: „Rozwój człowieka w jego człowieczeństwie dokonuje się głównie poprzez język i w przestrzeniach języka".
 

 

"Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim ze czterech świętych ewangelistów zebrana a wirszykami spisana przez księdza Mikołaja z Wilkowiecka, zakonnika częstochowskiego", to dzieło niezwykłe. Tekst ów, przywołujący najważniejsze wydarzenie w historii zbawienia, jest jednocześnie cennym zabytkiem naszej literatury i ważnym dokumentem tradycji widowiskowej. Mikołaj wydał swoje dzieło w Krakowie w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych szesnastego wieku, a więc kilka lat po ukazaniu się (i wystawieniu) Odprawy posłów greckich Jana Kochanowskiego, najstarszej polskiej tragedii, nawiązującej do osiągnięć dramatu antycznego i stanowiącej emblematyczne wręcz dzieło polskiego renesansu. Tymczasem Historyja wyrasta z tradycji misteryjnej, a więc jednej z dwóch – obok dramatu liturgicznego – wielkich formacji widowiskowych ukształtowanych jeszcze w średniowieczu. Jakkolwiek mamy prawo zakładać, że spektakle misteryjne funkcjonowały na ziemiach polskich już pod koniec wieku czternastego, to tak się złożyło, że właśnie dzieło Mikołaja z Wilkowiecka jest najstarszym z naszych zachowanych misteriów.
Autor Historyji pochodził z rodu szlacheckiego, był człowiekiem wykształconym, należącym do zakonu paulinów, w którym pełnił znaczące funkcje. Przez jakiś czas miał okazję przebywać w Rzymie, gdzie zetknął się z tamtejszymi formami widowiskowymi. Napisana przezeń Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim zaskakuje swoją wielopoziomowością. Wyrasta z kultury średniowiecznej, ale nosi również znamiona epoki, w której powstała. Zamieszczone w niej biblijne czytania poprzedzające poszczególne sceny to wynik potrydenckiej dbałości o dowiedzenie, że prezentowane treści pochodzą z samej Ewangelii, a nie z literatury apokryficznej. Pojawienie się w piekielnej scenie Cerbera to dowód znajomości tradycji antycznej. Z kolei ukazanie w utworze realiów bardziej kojarzących się z renesansowym Krakowem, aniżeli antyczną Jerozolimą, to efekt misteryjnej konwencji, aby świętą historię ukazać jako rozgrywającą się tu i teraz.
Niewątpliwe walory dramatyczne Historyji… sprawiły, że przenosili ją na scenę tacy twórcy, jak Leon Schiller i Kazimierz Dejmek, a w czasach nam bliższych Piotr Cieplak i Piotr Tomaszuk. Jak się jednak wydaje, dzieło Mikołaja z Wilkowiecka otwiera przed kolejnymi inscenizatorami nowe możliwości interpretacyjne, co wynika z wielowarstwowości tego utworu. Dla odbiorcy religijnego inscenizacja misterium może stanowić przeżycie związane ze sferą sakralną. Dla osoby, której bliskie są rodzime tradycje kulturowe, będzie to możliwość kontaktu z żywym zabytkiem. Dla wszystkich zaś – niezwykłą opowieścią, o tym jak życie zwycięża nad śmiercią. 
Patryk Kencki, dramaturg

Realizatorzy

  • Reżyseria: Jarosław Gajewski
  • Dramaturgia: Patryk Kencki
  • Scenografia: Marek Chowaniec
  • Kostiumy: Anna Adamek
  • Kompozycje i opracowania muzyczne: Maria Pomianowska
  • Ruch sceniczny i współpraca reżyserska: Katarzyna Anna Małachowska
  • Inspicjent: Klaudia Aletańska
  • Sufler: Małgorzata Bigelmajer
  • Asystent reżysera: Wojciech Rusin
  • Realizacja muzyki; Fidel płocka, Suka biłgorajska: Maria Pomianowska
  • Realizacja muzyki; Flety, Cornamusa, Szałamaja: Agnieszka Szwajgier
  • Realizacja muzyki; Viola da gamba, Wspak: Karolina Szewczykowska
  • Realizacja muzyki; Duduk, Bębny obręczowe: Wojciech Lubertowicz

Obsada
Tomasz Bielawiec - starszy konserwator TB, dr archeologii śródziemnomorskiej, prywatnie interesuje się kryminalistyką; także: Pilaks/Jadam/Anjoł/Apostoł
Anna Maria Dąbrowska - konserwator wojewódzki AMD, dr sztuk plastycznych; także: Maryja Jacobi/Abel
Jolanta Deszcz-Pudzianowska - konserwator JDP, prof. sztuk plastycznych, była prorektor lokalnej ASP; także: Maryja/Apostoł
Paweł Ferens - konserwator PF, dr sztuk plastycznych, ekspert ds. technik ściennych; także: Faryzeusz/Lucyfer/Apostoł
Mariusz Gołaj - konserwator MG, emerytowany prof. egiptologii, poliglota, nigdy jednak nie lubił łaciny; także: Annasz/Abraham/Apostoł Piotr
Joanna Holcgreber-Gołaj - konserwator JHG, prof. sztuk plastycznych, była rektor ASP; także: Maria Salome/Jan Baptysta
Marcin Jan Mrowca - konserwator MJM, obecny dziekan wydziału konserwacji lokalnej ASP; także: Kajfasz/Cerberus/Apostoł
Kamila Janik - konserwator KJ, stażystka, absolwentka wydziału rzeźby; także: Proklus/Lucyfer/Anjoł/Apostoł
Beata Passini - konserwator BP, dr sztuk plastycznych, obecna prodziekan wydziału konserwacji; także: Joanna/Archanioł Michał
Wojciech Rusin - konserwator WR, ceniony praktyk, intensywne zaangażowanie w bieżące prace konserwatorskie utrudnia mu dokończenie doktoratu, który pisze od 7 lat; także: Jezus
Jowita Stępniak - konserwator JS, dr sztuk plastycznych, zastępca konserwatora wojewódzkiego; także: Maria Magdalena/Łotr/Apostoł
Marek Szkoda - konserwator MS, dr hab. kandydat na rektora w nadchodzących wyborach; także: Piłat/ Aptekarz Ruben/Noe/ Anjoł/Apostoł
Magdalena Zabel - konserwator MZ, dr sztuk plastycznych, była prodziekan wydziału konserwacji, ukrywana kandydatka na nową prorektor; także: Filemon/Ozeasz/Anjoł/Apostoł
Jan Żórawski - konserwator JŻ, dr nubiologii, kolejny kandydat na rektora; także: Teoron/Cerberus/Apostoł

CreArt. Sieć miast na rzecz twórczości artystycznej