La Passion de Simone (Męka Simone)
Muzyka: Kaija Saariaho
Libretto: Amin Maalouf
Koncepcja i realizacja: La Chambre aux échos
Kierownictwo muzyczne: Clément Mao-Takacs
Ruch sceniczny: Aleksi Barrière
Występują:
Karen Vourc’h, sopran (solo)
Raquel Camarinha, sopran
Magali Paliès, mezzosopran
Johan Viau, tenor
Renan Carteaux, aktor
Isabelle Seleskovitch, aktorka
Secession Orchestra:
Julien Vern & Edouard Sabo, flety
Philibert Perrine, obój
Bertrand Laude, klarnet
Victor Dutot, fagot/kontrafagot
Alexis Crouzil & Nicolas Josa, rogi
Johann Nardeau, trąbka
Romain Durand, puzon
Jehanne Drai, harfa
Yoan Héreau, czelesta
Aurore Bassez, kotły
Guillaume Le Picard & Thibault Lepri, instrumenty perkusyjne
Joseph Metral & Élise De-Bendelac, skrzypce
Cécile Marsaudon, altówka
Dima Tsypkin, wiolonczela
Xavier Serri, kontrabas
Korepetytor solistów: Yoan Héreau
Scenografia i inspicjentura: Pauline Squelbut
Oświetlenie: Étienne Exbrayat
Kostiumy: Liisa Nieminen
Produkcja i administracja dla La Chambre aux échos: Clémentine Marin
Produkcja: La Chambre aux échos.
Koprodukcja: La Chambre aux échos, Music Centre Slovakia, Festiwal KODY, Festival de Saint-Denis, przy wsparciu ADAMI oraz SPEDIDAM.
Zespół artystyczny pragnie podziękować wszystkim partnerom za ich długotrwałe wsparcie, szczególnie: Kaijy Saariaho, Jean-Baptiste’owi Barrière, Oscarowi Zepeda-Arias (OZ Management), Jamesowi Rushtonowi i Gillowi Grahamowi (Chester Music), Francisowi Auboyneau (Secession Orchestra) oraz Arcal (miejsce prób) za umożliwienie realizacji tego projektu.
"Teatr dźwięku, teatr umysłu" - polska premiera wersji kameralnej
La Passion de Simone, to „piętnaście stacji drogi musicalowej” ze słowami Amina Maaloufa i muzyką Kaijy Saariaho. Utwór miał swoją premierę w Wiedniu w listopadzie 2006 r., w wersji scenicznej Petera Sellarsa. Wszystko zaczęło się od iskry, która zajaśniała sześć lat wcześniej, przy pierwszej współpracy tria – realizacji popularnej dziś opery „L’Amour de loin”. Nieświadom, że cytuje jedną z ulubionych pisarek kompozytorki, Peter Sellars odczytał wokalistom teksty Simone Weil. Maalouf, mistrz fikcji biograficznej, gdy tylko odkrył fenomen życia tej filozofki i aktywistki, nie mógł oderwać uwagi od głębi jej życiorysu. Twórcy postanowili wspólnie oddać hołd myśli i życiu kobiety, dyktowanym zasadami moralności i wierze w człowieka.
Nowopowstałe dzieło, tak oryginalne w swej formie, że jedyną adekwatną dla niego nazwą było „oratorium”, nie było operą z gatunku „L’Amour de loin”. Mimo to wymagało nie mniejszych nakładów wokalnych i instrumentalnych, dlatego nigdy nie odniosło podobnego sukcesu, ani nie wzbudziło równego zainteresowania w operze. Z tego powodu żywimy wielką nadzieję, że nowa, kameralna wersja, zaaranżowana przez Kaiję Saariaho, tchnie w utwór nowe życie, czyniąc go lepiej przystosowanym do możliwości niewielkich instytucji, teatrów i festiwali chętnych odkrywać jego niezliczone tajemnice z pogranicza medytacji.
Sam fakt, że „La Passion de Simone” nie jest konwencjonalną operą, czyni ją tak fascynującą i potrzebną. Zamiast przenosić życie Simone Weil na deski teatru w postaci sztuki, performance przedstawia je z perspektywy współczesności, dzięki czemu przeradza się w zbiorową medytację, w której wszyscy uczestnicy są mile widziani, zarówno jako pojedyncze osoby, ale i jako społeczeństwo. Podobnie jak „Pasje” Bacha, spotkanie inspiruje społeczność do kontemplacji nad tym, co je „scala” (dosłowne znaczenie łacińskiego religare, z którego prawdopodobnie wywodzi się również słowo „religia”). Zamiast obserwować pretensjonalną próbę rekonstrukcji wydarzeń i sytuacji przypominających komercyjny film biograficzny, możemy zanurzyć się głębiej pod powierzchnię i wysnuć refleksję na temat niezwykle skomplikowanych i kontrowersyjnych życiowych wyborów człowieka, który na przekór wszystkiemu walczył o wyższe idee, wbrew sile zwanej „historią”, w sposób, który może nam się wydawać radykalny, a nawet absurdalny.
Wszyscy uczestnicy tego niezwykłego rytuału zgromadzą się na scenie, ponieważ dzięki nowej aranżacji, muzycy nie muszą kryć się w kanale orkiestrowym. Dzięki temu wszyscy występujący – śpiewacy, aktorzy czy instrumentaliści, będą w jednej przestrzeni razem opowiadali historię naszej wspólnej przeszłości. Każda interakcja, wchodząca w skład tej zbiorowej opowieści, będzie dla nas widoczna i zapoczątkuje intymną, nieznaną dotąd formę teatralną, którą chcieliśmy osadzić w przestrzeni i obrazach. Teatr narodzony z muzyki, niewidzialny teatr umysłu, najwłaściwszy, by przenikać subtelne zagadnienia, leżące u podstaw naszego społeczeństwa i jego pamięci.
Ta próba oparta na bliskiej współpracy wszystkich twórców, płynie z głębokiego przekonania, że sztuka może odgrywać ważną rolę w publicznej debacie, oraz że muzyka jest prawdopodobnie najczystszą i najbardziej wykwintną formą teatru.
Aleksi Barrière & Clément Mao-Takacs
