Co pięć lat, w kolejne rocznice wyborów 4 czerwca 1989 roku, Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” organizuje działania artystyczno-edukacyjne na Placu Litewskim. W symbolicznym geście instalacji 170 urn wyborczych przypominamy o tym ważnym wydarzeniu w dziejach Polski.
Dzień 4 czerwca rozpoczął prawdziwe trzęsienie ziemi w europejskim obozie państw komunistycznych. Jego kulminacją był upadek muru berlińskiego jesienią 1989 roku.
To był rok, kiedy oczy całego świata były zwrócone na Polskę. Wszyscy powtarzali z podziwem i uznaniem: „Solidarność” i Lech Wałęsa.
Polska znów stała się wolnym krajem. Był to też symboliczny początek końca komunizmu. Było to wreszcie wielkie zwycięstwo „Solidarności”, kończące jej pokojową walkę o wolną Polskę. Bez żadnego zbrojnego powstania i bez rozlewu krwi staliśmy się wolnym krajem, wracającym do europejskiej rodziny państw demokratycznych.
Symbolicznym ukoronowaniem wyboru dokonanego przez społeczeństwo w dniu 4 czerwca 1989 roku było wstąpienie Polski do Unii Europejskiej w roku 2004. Tym samym staliśmy się częścią wielkiego politycznego projektu, który przyniósł powojennej Europie pokój i dobrobyt.
Dziś mija 30. lat od tamtego ważnego wydarzenia, dziś staramy się o tym pamiętać!
Program ramowy:
04 czerwca, Plac Litewski
- 10:00 pisanie listów w ramach akcji Mam Marzenie Polska 1989 – 2039
- od godz. 10:00 - Studio Wolność:
- 10:00 – 14:00 - Wspólne czytanie wierszy o wolności, czytają lubelscy dziennikarze, ludzie kultury i wolontariusze
- 13:00 - prezentacja specjalnego numeru czasopisma PA.RA , prowadzenie: Joanna Zętar, rozmówcy: redaktorzy i bohaterowie PA.RY (Tomasz Pietrasiewicz, Małgorzata Domagała, Maciej Tuora, Maciej Pałka, Magdalena Krasuska, Łukasz Kijek, Wioletta Wejman)
- 15:00 - prezentacja specjalnego numeru czasopisma PA.RA , prowadzenie: Joanna Zętar, rozmówcy: redaktorzy i bohaterowie PA.RY (Paweł Próchniak, Maciej Tuora, Ivan Davydenko, Paweł Krysiak, Grzegorz Jędrek)
- 16:30 - prezentacja publikacji 4 czerwca 1989 w Lublinie. Przewodnik (spotkanie z autorką, Małgorzatą Hołdą, byłą redaktor naczelną Gazety Wyborczej, prowadzenie: Paweł Krysiak, redaktor naczelny Gazety Wyborczej)
- godz. 21:00 - Multimedialny pokaz fontannowy
działania całodniowe
- Urny Wolności
04 czerwca – 14 czerwca - Wystawa Lublin 4 VI 1989 – 4 VI 2019
Pierwszego dnia wystawy o godzinie 10:00 i 12:00 - zwiedzanie wystawy z przewodnikiem
- Dom Słów
stała ekspozycja - Wystawa Siła Wolnego Słowa
- Działania w przestrzeni internetu:
04.06 - akcja Dzień z życia Lublina
Opis działań:
Wystawa Lublin 4 VI 1989 – 4 VI 2019
Na wystawie pokazujemy „Wielką Historię” z perspektywy naszego miasta. Przypominamy atmosferę tamtych dni, to, jak wyglądał Lublin, jego ulice i mieszkańcy. Próbujemy też uchwycić zachodzące w Lublinie zmiany w ciągu tych trzydziestu lat. O godzinie 10:00 i 12:00 będzie można zwiedzić wystawę z przewodnikiem. Oprowadzać będą byli działacze Komitetu Obywatelskiego Solidarność Województwa Lubelskiego. Wystawa będzie dostępna od 04.06 do 15.06.2019 na Placu Litewskim.
Urny Wolności
Każda ze 170. “urn” jest symbolem przypominającym o przełomowych w historii Polski wyborach 4 czerwca 1989 roku. Dzięki tym wyborom, nastąpił bezkrwawy koniec komunizmu w Polsce. Wtedy “Duch wolności” ruszył z Polski, przeszedł przez inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej, burząc w nich komunizm. 4 czerwca wyprzedził "jesień ludów" w Europie. Dramatyczny charakter miały wypadki w Bukareszcie, w listopadzie zburzono Mur Berliński. Spektakularność tego ostatniego wydarzenia przysłoniła fakt, że drogę zmian w Europie w latach 1989-1991 otworzył skromny z wyglądu obiekt – zwykła wyborcza urna. Ten przedmiot jest prawdziwym symbolem zmian jakie zaszły w Europie w 1989 roku. Instalacja będzie dostępna od 04 do 05.06.2019 na Placu Litewskim.
Mam Marzenie Polska 1989 - 2039
Zapraszamy mieszkańców Lublina do pisania o ich "wymarzonej Polsce" za pięćdziesiąt lat. Kartki z marzeniami wrzucone są do specjalnie przygotowanej "urny" na Placu Litewskim (akcja trwa 4.06 od 10:00 do 18:00).
Akcja Dzień z życia Lublina
Przez 24 godziny będziemy relacjonować wydarzenia tego dnia. Projekt „Jeden dzień” ma na celu udokumentowanie w 2019 roku jednego dnia z życia Lublina. Proponujemy żeby to był 4 czerwca (wtorek) – dzień ważny dla historii Polski. Powstanie w ten sposób obraz miasta uchwycony w różnych płaszczyznach i obszarach jego życia. Powstaną materiały dokumentujące m. in. życie ulic, dzielnic, prywatnych mieszkań, miejsc pracy, świątyń, szkół i wyższych uczelni. Będą tu też krótkie rozmowy z mieszkańcami miasta oraz dźwięki miasta nagrane w tym dniu: szum wiatru i wody w rzece, ulica, targ, dworzec itp. Zaczniemy dokładnie o godz. 00:00 4 czerwca, a skończymy o 23:59 tego samego dnia. Z uzyskanego materiału powstanie rodzaj webdocu (multimedialnej opowieści internetowej). Jest to też rodzaj kapsuły czasu – listu do przyszłych pokoleń.
Wystawa Siła Wolnego Słowa
Wystawa w sposób symboliczny upamiętnia śmierć pod koniec wojny 14-tu drukarzy z „Popularnej”. Zostali oni zabici przez Niemców za druk nielegalnych ulotek. Główną ideą wystawy jest pokazanie narodzin niezależnego ruchu wydawniczego w Lublinie w latach 1976 – 1989. Można na niej zobaczyć czasopisma, książki a także fragmenty filmów ilustrujących tło historyczne ówczesnej Polski, posłuchać relacji drukarzy i osób związanych z podziemnym drukarstwem oraz zobaczyć sprzęt drukarskie jakim się posługiwali. Punktem centralnym jest legendarny powielacz, na którym został wydrukowany w Lublinie pierwszy numer podziemnego pisma „Zapis”. Wydarzenie to uznawane jest za narodziny drugiego obiegu wydawniczego w Polsce, który w sposób zasadniczy przyczynił się do powstania „Solidarności” i wszystkich zmian politycznych jakie nastąpiły w Polsce w latach 80-tych. Te wszystkie wydarzenia były wyrazem wielkiego pragnienia ich uczestników bycia wolnymi ludźmi. Świat, w którym żyjemy, każdego dnia pokazuje, jak wielką wartością jest wolność. Dlatego wokół pytań związanych z rozumieniem wolności tworzony jest program adresowany do młodszych osób. Wystawa dostępna jest w Domu Słów, zwiedzanie bezpłatne.
Multimedialny pokaz fontannowy
Tego dnia będzie można obejrzeć specjalny pokaz multimedialny opowiadający o wolnościowych wątkach w historii Lublina. Będzie można zobaczyć projekcje filmów: Unia Narodów oraz Inspiruje nas wolność. Start o godzinie 21:00 na Placu Litewskim
Działania internetowe:
Powstał edukacyjny portal poświęcony wydarzeniom związanym z datą 4 czerwca, w którym udostępnione będą nagrania świadków i uczestników tamtych wydarzeń, hasła tematyczne, zdjęcia, wykłady historyków opowiadających o wydarzeniach towarzyszących dacie 4 czerwca.
Link: http://teatrnn.pl/czerwiec
Od tego dnia działać będzie także webdoc poświęcony kilku wybranym historiom osób, które żyły i działały w tle tej wielkiej historii. Chcemy w ten sposób pokazać, jak indywidualne historie składają się na tę wielką narrację. Jak na nią wpływają, jak się do niej odnoszą, jak od niej zależą. Poznamy m.in.: historię działacza teatralnego, który stał się stróżem pamięci miasta, historię działacza społecznego, który jako pierwszy w Polsce stworzył wspólnotę Emaus, czy działaczkę Komitetu Obywatelskiego Solidarność, która odpowiadała za kolportaż plakatów i pism solidarnościowych. Wszystkie opowieści będą miały charakter indywidualny, ale także uniwersalny, gdyż wierzymy, że takich opowieści jest więcej.
CreArt. Sieć miast na rzecz twórczości artystycznej
