W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z serwisu lublin.eu oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień Twojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w Polityce prywatności.

Wykład on-line z historii sztuki z cyklu „W poszukiwaniu jedności sztuk - totalne dzieło sztuki

Wykład on-line z historii sztuki z cyklu „W poszukiwaniu jedności sztuk - totalne dzieło sztuki
Data rozpoczęcia 2020-05-20
Godzina rozpoczęcia 15:30
Organizator Miejska Biblioteka Publiczna, IHS KUL, Lubelskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych oraz Wydział Artystyczny UMCS
Udział Bezpłatny
Kategoria Wykład

Miejska Biblioteka Publiczna, Instytut Historii Sztuki KUL, Lubelskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych oraz Wydział Artystyczny UMCS  zapraszają na wykład on-line z historii sztuki z cyklu „W poszukiwaniu jedności sztuk - totalne dzieło sztuki.”

Grzegorz Kondrasiuk
Wypędzenie Arlekina. Cyrk jako podziemne źródło sztuki wysokiej.

„Kuglarstwa, które są uciechą nieoświeconego gminu, trzeba z dobrej komedii wyrugować, albowiem nie tylko są one do prawdy niepodobne, ale nadto niemożliwe. (…) W moim mniemaniu teatrum, rządzone wedle dzisiejszych prawideł, powinno, po pierwsze, przynosić pożyteczną i pouczającą rozrywkę. (…) Kiedy owa wyżej wspomniana zasada przyjętą była, wygnano z teatru arlekina, który same tylko plugastwa i niedorzeczności głosił zgorszenie szerząc, zamiast bawić prawdziwie i przyzwoicie” – pouczał w 1775 roku jeden z oświeconych, Wawrzyniec Mitzler de Kolof. Zadziwiająco trwały to pogląd, wykraczający zarówno poza konkretne dziedziny sztuki, jak i poza doktrynę estetyczną w obrębie której został sformułowany. „Wygnany arlekin” symbolizuje tu nie tylko widowiska teatru dell’arte, właśnie przenoszące się w obszar anachronizmu, ale i innych jego „jarmarcznych” przodków i krewniaków, takich jak: cyrki, fotoplastikony, panoramy, katarynki, teatry marionetek, menażerie, gabinety osobliwości, pokazy sztuk magicznych, wędrowne przedstawienia kuglarskie. Nie dały się jednak one wyrugować z teatru przyszłości i z kulturowego kanonu, tak jak to postulowali Oświeceni. Wiek XIX to czas kształtowania się kultury masowej, rozrywki egalitarnej, dostępnej niezależnie od statusu materialnego, a spadkobiercy sztuki spod znaku arlekina stali się częścią ludycznej nowoczesności, miejskiej kultury atrakcji. Jednak było to możliwe także i dzięki „estetycznej transpozycji” kuglarstwa, zainicjowanej przez romantyków. To przejście cyrku do kulturowego imaginarium opisał m .in. Jean Starobinski w eseju „Portret artysty jako linoskoczka”. Archaiczne techniki ciała widowiskowego – akrobatyka, clownada, pantomima – inspirowały modernistów i awangardzistów, czasem w sposób spektakularny, czasem niezauważalnie wtapiały się w ich prekursorskie gesty.

CreArt. Sieć miast na rzecz twórczości artystycznej