Rafał Zygmunt Puławski
(1901 – 1931) – wybitny konstruktor samolotów myśliwskich. Ur. 24 X w Lublinie, syn Wojciecha i Kazimiery z Szumiłów. Puławscy mieli czworo dzieci: Zygmunta, Marię, Zdzisława i Kazimierza. Ojciec pracował jako robotnik w Fabryce Maszyn Rolniczych M. Wolski w Lublinie. W 1911 r. rozpoczął naukę w Szkole Handlowej Męskiej A. i J. Vetterów w Lublinie. Ukończył ją 13 VI 1920 r. W latach szkolnych należał do harcerstwa (prowadził V Drużynę), uprawiał sport i turystykę. Latem 1920 r. na apel władz państwowych zgłosił się jako ochotnik do batalionu harcerskiego. Jesienią 1920 r. rozpoczął studia na Wydz. Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. Od pierwszego roku studiów zajmował się lotnictwem. Pracował w sekcji Lotniczej Koła Mechaników Politechniki. Jesienią 1923 r. - wspólnie z Jerzym Bistramem – opracował projekt szybowca SL-3, który wziął udział, na przełomie V/VI 1925 r., w II Wszechpolskim Konkursie Szybowców na wzgórzach w Oksywiu koło Gdyni. Na studiach Puławski utrzymywał się z udzielania korepetycji. W wolnym czasie uprawiał turystyke, wioślarstwo, kajakarstwo, narciarstwo i taternictwo. Działał w Akademickim Związku Sportowym. Był członkiem Akademickiego Aeroklubu Warszawskiego, w którym zdobył licencję pilota sportowego. W 1924 roku zdobył nagrodę za projekt myśliwskiego dwupłatowca „Skant” - w konkursie ogłoszonym przez IV Departament Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1925 roku ukończył studia i w nagrodę za za dobre wyniki wyjechał na roczną praktykę zagraniczną do lotniczych zakładów Bregueta we Francji. W 1927 r. powrócił do kraju. Został powołany do Szkoły Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Poznaniu. Po wstępnym szkoleniu wojskowym i teoretycznym kursie lotniczym odbył szkolenie lotnicze w Szkole Pilotów w Bydgoszczy. W listopadzie 1927 r. otrzymał pracę na stanowisku kierownika grupy konstrukcyjnej w Centralnych Warsztatach Lotniczych w Warszawie, przekształconych w Państwowe Zakłady Lotnicze (PZL).
W krótkim czasie opracował samolot myśliwski PZL P-1 (P – Puławski). Był to wówczas pierwszy polski metalowy myśliwiec. Doświadczenia zebrane przy konstruowaniu PZL P-1 posłużył Puławskiemu do budowy kolejnych typów myśliwców. Pierwszym był PZL P-6. W grudniu 1930 r. Puławski wyjechał do Paryża na międzynarodowy Salon Lotniczy. Prezentowany tam PZL P-6 wzbudził sensację i wielkie zainteresowanie czystością linii, konstrukcją a także charakterystycznym układem skrzydła, które otrzymało nazwę „polski płat”. Puławski był w Lublinie częstym gościem, Odwiedzał mieszkającą tu rodzinę, którą utrzymywał ze swej pensji. Na przełomie stycznia i lutego 1931 r. brał udział w I Lubelsko - Podlaskich Zimowych Zawodach Lotniczych, zorganizowanych przez Lubelski Klub Lotniczy i Klub Lotniczy Podlaskiej Wytwórni Samolotów.
Równolegle z pracami nad samolotem P-6 opracował bliźniaczy wariant samolotu myśliwskiego PZL P-7, z silnikiem przystosowanym do pracy na dużych wysokościach (oblatany w październiku 1930 r.) i PZL P-8, zaprojektowany na przełomie 1930/1931 r. Jednocześnie prowadził prace nad samolotem amfibią PZL-H, nazwanym PZL-12, kiedy zainteresowało się nim kierownictwo Marynarki Wojennej. W lutym 1931 r. dokonał pierwszego oblotu amfibii. 21 III rozbił się podczas szóstego oblotu, w pobliżu Placu Narutowicza w Warszawie. Zm. po przewiezieniu do Szpitala Dzieciątka Jezus. Ceremonia pogrzebowa odbyła się w warszawie 24 III 1931 r. Po mszy w Kościele Zbawiciela zwłoki przewieziono do rodzinnego Lublina. Tu następnego dnia odprawiono druga mszę w kościele pobernardyńskim. Po niej trumnę ze zwłokami umieszczono na kadłubie samolotu – wypożyczonego przez Zakłady Mechaniczne E. Plage i T. Laśkiewicz – i odprowadzono na cmentarz przy ul. Lipowej.
Puławski został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Zasługi. W jego mieszkaniu przy ul. Polnej w Warszawie znaleziono projekty i koncepcje rozwoju samolotu myśliwskiego. Zastosowano je przy ulepszaniu kolejnych wersji PZL P-11 i P-24. W czasie krótkiej (1927-1931) kariery konstruktorskiej Puławski opracował 6 typów samolotów.
Mirosław Gajewski
„Słownik biograficzny miasta Lublina”
Wystawa czynna od dnia 24 października do 5 listopada.
