Lublin znów Stolicą!

„Przejmujemy miasto!”, czyli Ceremonia Otwarcia, Majowa Pozytywka, Maraton Młodzieżowy, wakacyjny chill&charge, Młodzieżowe Urodziny Miasta, Mistrzostwa Świata w koszykówce 3x3 U23, a także nowe przestrzenie młodzieżowe, granty, stypendia, międzynarodowe spotkania, w tym Europejskie Forum Młodzieży, i projekty edukacyjne. To działania Lublina w ramach Europejskiej Stolicy Młodzieży 2023, których efektem ma być trwała zmiana w myśleniu o mieście, jako miejscu przyjaznym młodym. Program ESM stworzą też sami zainteresowani, którym Centrum Kultury odda swoje przestrzenie, a w dzielnice Lublina wyjedzie scena na kółkach, czyli Autobus Młodych.

Europejskie Forum Młodzieży przyznało Lublinowi, jako pierwszemu miastu w Polsce, tytuł Europejskiej Stolicy Młodzieży w lutym 2021 roku. Spośród wydarzeń już zgłoszonych przez młodych, Miasto wybrało kluczowe propozycje będące osią ESM.
To otwarta lista, do której wciąż można zgłaszać kolejne pomysły poprzez stronę: youth.lublin.eu.

– Europejska Stolica Młodzieży Lublin 2023 to nie tylko prestiżowe wyróżnienie, ale początek zmian w myśleniu o mieście i jego mieszkańcach. Inicjatywa starania się o tytuł ESM wyszła od lubelskiej młodzieży reprezentowanej przez Fundację Sempre a Frente. Wtedy usłyszeliśmy od nich, że dzięki środkom europejskim zbudowaliśmy miasto od nowa, stworzyliśmy wspaniałą infrastrukturę, w tym boiska, szkoły, stadiony, drogi, ale że w tych działaniach brakuje młodych ludzi, dla których to wszystko zrobiliśmy. Te słowa stały się dla nas inspiracją, a starania o tytuł ESM potraktowaliśmy, jako okazję do włączenia ich w życie Lublina, rozmowy pokoleń o przestrzeni miasta, środowisku, wypracowaniu form współdecydowania o teraźniejszości i przyszłości. Dziś oddajemy Lublin w ręce młodzieży – mówi Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin.

Kluczowe wydarzenia programu dzielą się na cztery sezony. #SpotkajmySię (sezon I) to przedstawienie idei ESM z Ceremonią Otwarcia i zachętą dla młodych do współtworzenia programu. #LublinToTY (sezon II) poświęcony aktywności osób uczących się i studiujących w Lublinie z Majową Pozytywką i czerwcowym Maratonem Młodzieżowym Miasto jest nasze – cyklem festiwali i wydarzeń, których głównym punktem będzie Noc Kultury. Letni (III sezon) #CzilujwLublinie, jako wakacyjny czas ładowania akumulatorów w towarzystwie artystów i gości z całego świata oraz Młodzieżowe Urodziny Miasta. Ostatni IV sezon, czyli #PrzyszłośćToMY to debaty z udziałem młodych, w tym trzydniowe obrady Europejskiego Forum Młodzieży oraz wydarzenia międzynarodowe: społeczne, sportowe i kulturalne.

– W programie Europejskiej Stolicy Młodzieży Lublin 2023 poza wyjątkowymi wydarzeniami kulturalnymi i sportowymi, zdecydowaliśmy się oddać głos młodym, wybraliśmy trudniejszą drogę dialogu i wsłuchiwania się w ich potrzeby. Europejska Stolica Młodzieży to nie jest tytuł, który chcemy zrealizować poprzez działania czysto promocyjne. Naszym celem jest stworzenie maksymalnie wielu możliwości finansowych, rozwojowych, jak i wsparcia, danie młodym ludziom przestrzeni do realizacji. Jeśli będzie potrzeba, to młodzi sami wymyślą nowe festiwale, wydarzenia i działania, w których chcą brać udział. Gorąco zachęcamy do skorzystania m.in. ze stypendiów młodzieżowych, realizacji projektów w ramach Młodzież Inspiruje Dzielnice czy Miejskiego Aktywatora Młodych – będą to pomysły, w których realizacji pomogą nasze miejskie instytucje. Rok 2023 to jest czas rozpoczęcia procesu wzmacniania więzi łączących młodzież z Lublinem i trwałej zmiany w polityce młodzieżowej miasta – mówi Beata Stepaniuk-Kuśmierzak, Pełnomocniczka Prezydenta Miasta Lublin ds. Europejskiej Stolicy Młodzieży, Zastępca Prezydenta Miasta Lublin ds. Kultury, Sportu i Partycypacji.

W 2023 roku Centrum Kultury w Lublinie stworzy dla młodzieży możliwości organizacyjne i udostępni swoje przestrzenie. Na 5 miesięcy Wirydarz CK, a w trakcie wakacji plac im. Lecha Kaczyńskiego, będą dedykowane działaniom młodzieżowym.
W dzielnice Lublina wyjedzie Autobus Młodych, czyli specjalnie zaaranżowana przestrzeń, której wnętrze zostanie zamienione w scenę muzyczną, a jego dach w scenę teatralną i cyrkową. Jesienią 2023 roku Miasto spełni idee ESM oddając do zagospodarowania młodym nowe miejsce, czyli wyremontowane Piwnice CK. To oni zaprogramują i zaproszą swoich rówieśników do niemal 1000 m² w pełni wyposażonych: sali widowiskowej, studiów multimedialnych i przestrzeni coworkingowych.

Kluczowe wydarzenia czterech sezonów programu ESM Lublin 2023:

I. #SpotkajmySię / #Let’sMeet poświęcony przedstawieniu idei Europejskiej Stolicy Młodzieży oraz założeń świętowania tytułu w Lublinie, poznania miasta i siebie nawzajem. Jego punkt kulminacyjny to Ceremonia Otwarcia (Przejmujemy miasto! 16 marca w Centrum Kultury), którą rozpocznie widowisko teatralno-taneczno-cyrkowe, a następnie uzupełni program aktywności przygotowany przez lubelską młodzież. Będzie to również czas pierwszego ogólnopolskiego wydarzenia w sezonie – #Poznajmy się! w Lublinie – Kongresu młodych aktywistów i aktywistek (20-22 stycznia), który zgromadzi prawie 200 młodych osób zaangażowanych w działania społeczne; konferencji edukacyjnej Edukacja to relacje i programu Poznaj Lublin – zainspiruj się historią naszego Miasta, skierowany do uczennic i uczniów lubelskich szkół. Natomiast Fundacja Sztukmistrze i ACKiM zaproszą wszystkie chętne szkoły na bezpłatne pokazy musicalu cyrkowego „Nana na nana”.

II. #LublinToTY / #LublinIsYOU da możliwość zdobycia wiedzy obywatelskiej, zaangażowania się w wolontariat młodzieżowy, realizacji własnych inicjatyw wynikających z potrzeb młodych osób. Będzie to również czas prezentacji aktywności uczących się i studiujących w Lublinie przedstawiony podczas dwóch bloków działań: Majowa Pozytywka (w maju zaplanowano głównie wydarzenia skierowane do studentek i studentów, miesiąc pozytywnych emocji kulturalnych i sportowych) i czerwcowego Maratonu Młodzieżowego Miasto jest nasze (17 dni, kiedy młodość zawładnie miastem). Czerwiec wypełni cykl festiwali i wydarzeń, których głównym punktem będzie Noc Kultury (3 czerwca), a zwieńczeniem będzie koncert plenerowy Teatru Starego na Rynku Starego Miasta. Oficjalne delegacje miast partnerskich i zaprzyjaźnionych spotkają się podczas wspólnych obrad Rady Miasta Lublin oraz Młodzieżowej Rady Miasta Lublin. Szkoły i placówki oświatowe zorganizują Tydzień Młodych, a Lublin będzie również gospodarzem Europejskiego Kongresu Rad Młodzieżowych. W tym okresie będzie też można zdobyć granty na własne działania, na co szansę dają: Szkolne Budżety Obywatelskie, miejskie stypendia młodzieżowe na realizację projektów kulturalnych, Miejski Aktywator Młodzieży i program Młodzież Inspiruje Dzielnice.

III. #CzilujwLublinie / #ChillInLublin to wakacyjny chill&charge, czyli czas ładowania akumulatorów i beztroskich przygód. Lubelski program letnich festiwali zachęci młodych do zostania w Lublinie w towarzystwie artystów i gości z całego świata. Najważniejsze wydarzenia sezonu to: Centralny Plac Zabaw, Rezerwat Dzikich Dzieci, Festiwal Wschód Kultury – Inne Brzmienia + Festiwal Małe Inne Brzmienia, Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne im. Ignacego Wachowiaka, Carnaval Sztukmistrzów + Urban Highline Festival, Meeting of Styles i Młodzieżowe Urodziny Miasta (12-20 sierpnia), czyli cykl wydarzeń, który rozpocznie się w Międzynarodowy Dzień Młodzieży, a zakończy festiwalem Re:tradycje – Jarmark Jagielloński.

IV. #PrzyszłośćToMY / #WeAreTheFuture to realizacja zobowiązania – Lublin będzie w tym czasie Stolicą Europy, miejscem ważnych wydarzeń międzynarodowych: społecznych, sportowych i kulturalnych. W tym czasie zaplanowano m.in. Mistrzostwa Świata w koszykówce U23 3x3 kobiet i mężczyzn – turniej odbędzie się na specjalnym boisku na Placu Zamkowym, a na Błoniach pod Zamkiem powstanie specjalna strefa kibica z programem sportowym i kulturalnym. Artystyczną Jesień Młodych stworzą: Międzynarodowy Festiwal Konfrontacje Teatralne, Międzynarodowe Spotkania Teatrów Tańca, Mikołajki Folkowe, Festiwal Chórów Miast Partnerskich, Narodowy Koncert Listopadowy. W połowie października odbędzie się Kongres Współpracy Transgranicznej dedykowany problematyce młodzieżowej, w tym panele dyskusyjne, warsztaty, Forum Partnerów i Giełda Granatowców. W listopadzie Lublin będzie gościł Europejskie Forum Młodzieży – największą, europejską platformę organizacji młodzieżowych w Europie. To wtedy nastąpi wybór miasta, które będzie Europejską Stolicą Młodzieży w 2026 r. Na 7 grudnia zaplanowano Ceremonię Zamknięcia Europejskiej Stolicy Młodzieży Lublin 2023 i przekazanie tytułu Europejskiej Stolicy Młodzieży 2024 Gandawie.

Lublin dla młodych

Priorytetem Europejskiej Stolicy Młodzieży, pozwalającym na zapewnienie realnej zmiany w społeczeństwie, są działania miasta skupiające się na aktywizacji inicjatyw młodzieżowych i międzypokoleniowych, edukacji, rozwoju osobistym oraz wsparciu psychologicznym.

Wygrana i otrzymanie tytułu Europejskiej Stolicy Młodzieży w 2021 roku stało się pretekstem i bodźcem bezpośrednim do dostosowania oferty miasta do potrzeb młodych mieszkańców, obejmując zasięgiem kolejne sfery życia. Udało się zrealizować szereg działań edukacyjnych, takich jak: pilotażowa edycja projektu Akademia Miasto (prezentuje możliwości angażowania się w działania na rzecz rozwoju miasta), Przedsiębiorcza Młodzież (rozwija u młodzieży kompetencje w zakresie przedsiębiorczości oraz daje możliwość poznania lubelskiego rynku przedsiębiorców), Szkolny Budżet Obywatelski (proces, w którym o przeznaczeniu części szkolnego budżetu decyduje społeczność szkolna), Uczeń Przyszłości (warsztaty dla pedagogów i uczniów z obsługi nowoczesnego sprzętu), Kawiarenki językowe (umożliwiają studentom wejście na rynek pracy w sektorze nowoczesnych usług biznesowych) czy Wolontariat Lubelski (spójny i długotrwały systemu wolontariatu w Lublinie), a we współpracy z Fundacją Beetle oraz UMCS zrealizowano projekt Kreatywna Przestrzeń, polegający na tworzeniu w szkołach przez uczniów i pedagogów wymarzonej przyjaznej przestrzeni dla dzieci i młodzieży.

Jeszcze w 2022 roku uruchomiono Centrum Pomocy Dzieciom w Lublinie, które zapewnia kompleksową, interdyscyplinarną pomoc, wsparcie dzieciom i młodzieży do 18. roku życia oraz ich niekrzywdzącym opiekunom. Bezpłatna pomoc, realizowana przez Fundację Sempre a Frente we współpracy z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę, oferowana jest w języku polskim oraz ukraińskim. Fundacja Sempre a Frente w partnerstwie z Miastem Lublin w ramach wsparcia psychologicznego młodzieży realizuje projekt „Przystanek Sempre” skierowany do osób zagrożonych lub dotkniętych wykluczeniem społecznym, ze szczególnym uwzględnieniem przemocy domowej i rówieśniczej oraz przestępstw.

W ciągu ostatniego roku stworzono też pierwsze przyjazne przestrzenie młodzieżowe: Hej! przy ul. Peowiaków 11, Miejscówkę w Skende Shopping czy Spilno Lublin.

Partnerem Strategicznym Europejskiej Stolicy Młodzieży Lublin 2023 jest IKEA Polska i Skende Shopping. Wspierają Miasto w wypełnianiu deklaracji zawartych w aplikacji konkursowej, m.in. w zakresie projektowania i kompleksowego urządzenia przestrzeni Hej!, czy uruchomienia Miejscówki – miejsca spotkań i warsztatów służącego młodym. W planach są kolejne wspólne inicjatywy edukacyjne dla młodych.

Szczegółowy Program ESM 2023 znajduje się w załączniku poniżej artykułu.