Lublin w europejskim programie URBACT II HerO / lublin.eu

HerO - Dziedzictwo jako Szansa - Strategia Zrównoważonego Rozwoju dla Miejskich Obszarów Historycznych (HerO – Heritage as Opportunity – Sustainable Management Startegies for Vital Historic Urban Landscape) – projekt w ramach programu URBACT II - Sieć Rozwoju Obszarów Miejskich - dotyczącego wymiany wiedzy i nauki dla miast wspierających Inicjatywę Komisji Europejskiej „Regiony na rzecz zmian gospodarczych".

Program operacyjny Urbact II - ang.
Program operacyjny Urbact II - pol.
Urbact II - dokument techniczny - pol.

URBACT – nazwa jednego z trzech europejskich programów polityki spójności prowadzonych przez Komisję Europejską („Europejska Współpraca Terytorialna”), który skierowany jest do 27 krajów członkowskich Unii Europejskiej oraz do Norwegii i Szwajcarii. Główną ideą URBACT II jest organizowanie sieci współpracy miast europejskich w celu zapewnienia ich zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju, z uwzględnieniem postanowień Strategii Lizbońskiej i Goeteborskiej.
W programie szczególny nacisk kładzie się na szerzenie wiedzy na temat zintegrowanego zarządzania miejskiego i wymianę doświadczeń w tym zakresie. Służyć ma on również ułatwianiu i finansowaniu wymiany doświadczeń oraz wzajemnemu uczeniu się przez miasta europejskie, poprzez organizowanie sieci tematycznych lub grup roboczych.
HerO – nazwa sieci tematycznej „Heritage as Opportunity” (akronim ang. HerO) – „Dziedzictwo jako Szansa”, która ma na celu wypracowanie strategii zintegrowanego zarządzania oraz innowacyjnych metod, instrumentów, polityk i programów działań będących "dobrymi praktykami", w osiąganiu właściwej równowagi między zachowaniem dziedzictwa kulturowego, a zrównoważonym rozwojem urbanistycznym miasta.
Analiza SWOT (SWOT Analysis) – metoda pozwalająca przeanalizować atuty i słabości regionu, przedsiębiorcy, sektora, gospodarki wobec szans i zagrożeń stwarzanych przez otoczenie. Skrót SWOT pochodzi od pierwszych liter angielskich słów: strengths (mocne strony), weaknesses (słabe strony), opportunities (szanse), threats (zagrożenia).
Deklaracja Zaangażowania (Letter of Commitment) – to deklaracja przystąpienia do sieci tematycznej lub grupy roboczej programu URBACT przez miasta lub organizacje pragnące uczestniczyć w pracach.
Deklaracja Zainteresowania (Letter of Interests) – Po ogłoszeniu zaproszenia do składania wniosków potencjalny partner wiodący sieci tematycznej szuka partnerów zainteresowanych daną tematyką i tworzy tzw. „grupę podstawową” składającą się z 5 partnerów. „Grupa podstawowa” składa wniosek - tzw. „Deklarację Zainteresowania”(Letter of Interests) - w Sekretariacie programu URBACT w Paryżu.
Faza rozwojowa (Development Phase) - okres 6 miesięcy, który należy przeznaczyć na końcowe przygotowanie projektu, a więc: finalizację partnerstwa, podpisanie umów z partnerami oraz Instytucją Zarządzającą URBACT, uzgodnienie szczegółowego planu prac, zaplanowanie audytu projektu, utworzenie Lokalnych Grup Wsparcia (Local Support Group) URBACT i wypełnienie ostatecznego wniosku o dopuszczenie do realizacji fazy drugiej.
Faza wdrożeniowa (Implementation Phase) - to faza obejmująca maksymalnie okres 30 miesięcy, w trakcie której realizowane są podstawowe działania związane z wymianą doświadczeń i wzajemnym uczeniem się w sieci tematycznej. Jest to również czas na rozpowszechnianie wyników i włączenie ich do głównego nurtu polityki realizowanego programu.
Grupa robocza – ma na celu wymianę doświadczeń i wzajemne uczenie się w ramach Programu URBACT II. Okres funkcjonowania grupy roboczej jest krótszy niż sieci tematycznej i wynosi maksymalnie 24 miesiące. Grupa robocza łączy szerszą gamę partnerów: instytucje publiczne (miasta, władze regionalne i krajowe), ekspertów specjalizujących się w wybranej tematyce, wyższe uczelnie, ośrodki badawcze, sieci europejskie i krajowe, a także inne organizacje związane z daną tematyką. Grupa robocza poświęca mniej czasu na element wymiany doświadczeń w programie roboczym, a koncentruje się - z pomocą ekspertów - na osiągnięciu wysokiej jakości rezultatów, które będą mogły być wykorzystywane przez odbiorców zewnętrznych (szczególnie w świetle zwiększenia wpływu programu na tworzenie polityki) oraz w procesie wykorzystania doświadczeń programu URBACT II.
Komisja Europejska (European Commission) – organ reprezentujący UE, wyposażony w prawo inicjatywy ustawodawczej oraz uprawnienia do koordynacji działań wspólnotowych, kontroli stosowania prawa wspólnotowego oraz traktatów przyjętych przez Wspólnotę. Składa się z 25 komisarzy, wybranych na 5 lat. W powszechnym rozumieniu obejmuje nie tylko ten organ kolektywny, ale także obsługującą ich (realizującą powierzone im zadania) aparaturę biurokratyczną.
Komitet Monitorujący (Monitoring Committee) – ciało koordynujące, składające się z przedstawicieli każdego z państw uczestniczących w programie oraz przedstawicieli Komisji Europejskiej, Komitetu Regionów, Sekretariatu URBACT oraz Instytucji Zarządzającej. Komitet Monitorujący ma za zadanie monitorować przebieg i sposób realizacji programu, obejmuje zarówno monitoring rzeczowy, odnoszący się do realizacji celów, priorytetów i działań określonych w programie, jak i monitoring finansowy, będący funkcją zarządzania finansowego programem i wydatkami poniesionymi na realizację poszczególnych priorytetów i działań. Ponadto jego zadaniem jest m.in. zatwierdzanie kryteriów wyboru projektów, akceptowanie uzupełnienia programu, okresowe badanie postępu w zakresie osiągnięcia szczegółowych celów określonych w programie i uzupełnieniu programu. Komitet Monitorujący ma również za zadanie sprawować nadzór nad wdrażaniem priorytetów i działań programu oraz zatwierdza wszystkie najważniejsze dokumenty programowe.
Komitet Sterujący (Steering Committee) – jest organem wspierającym Instytucję Zarządzającą w jej działaniach związanych z wyborem projektów do realizacji. Jego zadaniem jest ponadto dobór projektów realizowanych oraz ich koordynacja i spójność z projektami z zakresu wsparcia technicznego, realizowanymi w ramach innych programów operacyjnych.
Lokalna Grupa Wsparcia (Local Support Group = LSG) – jej celem jest umożliwienie skutecznego wpływu działań programu URBACT na politykę lokalną. Grupy te mają skupiać kluczowe strony na poziomie lokalnym (tzw. interesariuszy - stakeholders), zainteresowane wymianą tematyczną realizowaną w ramach sieci, w której uczestniczy dane miasto. Zadaniem Lokalnych Grup Wsparcia jest śledzenie działań sieci i wspieranie w miarę możliwości przedstawicieli miasta w danym projekcie, szczególnie w zakresie walidacji studiów przypadków i opracowywania Lokalnych Planów Działania.
Lokalny Program Działania (Local Action Plan = LAP) – rezultatem prac sieci jest opracowanie przez każde miasto partnerskie własnego Lokalnego Planu Działań, który jest opracowywany w ścisłej współpracy z lokalnymi zainteresowanymi stronami (interesariuszami), w każdym mieście partnerskim. Lokalne Plany Działania (LPD) mają być dla każdego partnera konkretną mapą drogową i przedstawiać szereg rozwiązań dla głównych problemów określonych przy uruchamianiu projektu URBACT.
Partner Wiodący (Lead Partner = LP) – odpowiada za realizację projektu i zarządzanie finansami oraz koordynację partnerstwa miast biorących udział w sieci tematycznej lub grupie roboczej.
Rada Europejska i Rada Unii Europejskiej (Council of the European Union) – główne organy decyzyjne UE, reprezentujące interesy narodowe państw członkowskich UE. Działalność Rady Europejskiej polega na regularnych spotkaniach szefów rządów państw członkowskich. Natomiast Radę Unii Europejskiej (dawniej Rada Ministrów Unii Europejskiej) tworzą szefowie poszczególnych resortów (w zależności od zagadnienia) państw członkowskich UE. Rada UE jest najważniejszym organem decyzyjnym UE.
Regiony na Rzecz Zmian Gospodarczych (Regions For Economic Change) - to inicjatywa Komisji Europejskiej, mająca na celu propagowanie dobrych praktyk w zakresie rozwoju miast i regionów, ze szczególnym naciskiem na innowacje, a także przyspieszenie transferu dobrych praktyk przez państwa członkowskie UE i regiony.
Sekretariat URBACT-u – instytucja zajmująca się organizacją programową, strukturalną, finansową i rozliczeniową całego programu; adres: URBACT Secretariat, 194, Avenue du Président Wilson, 93217 St Denis La Plaine, France; przewodniczący Jean-Loup Drubigny.
Sieci tematyczne - stanowią centralny element programu URBACT II, są tworzone wokół jednego lub kilku tematów. Kierowanie sieciami tematycznymi powierzane jest - poprzez alokację funduszy - miastom, które zobowiążą się koordynować i animować sieci tematyczne - miasta te są tzw. partnerami wiodącymi (Lead Partner). Każda z sieci grupuje od 8-12 partnerów z co najmniej 3 państw uwzględniając konieczność znalezienia równowagi między regionami w celu konkurencyjności i konwergencji. Okres funkcjonowania każdej sieci ograniczony jest do maksymalnie 36 miesięcy.
Strategia Goeteborska (The Goeteborg Strategy) – Strategia Lizbońska podczas szczytu Rady Europejskiej w Goeteborgu w 2001 r. została uzupełniona o nowy element związany z ochroną środowiska i osiąganiem zrównoważonego i trwałego rozwoju (Communication from the Commission: A Sustainable Europe for a BetterWorld: A European Union Strategy for Sustainable Development, 15.5.2001, COM(2001)264 final).
Strategia Lizbońska (The Lisbon Strategy) – program społeczno-gospodarczy Unii Europejskiej, który ma na celu stworzenie do 2010 r. na terytorium Europy najbardziej konkurencyjnej i dynamicznej gospodarki na świecie, opartej na wiedzy, zdolnej do długotrwałego rozwoju, tworzącej większą liczbę lepszych miejsc pracy oraz charakteryzującej się większą spójnością społeczną. Uchwalona została w 2000 roku podczas szczytu Rady Europejskiej w Lizbonie (Communication from the Commission: Common Actions for Growth and Employment: The Community Lisbon Programme, 20.7.2005, COM(2005) 330 final).
Szybka ścieżka (Fast Track Network) - oznacza szczególne wsparcie ze strony Komisji Europejskiej. Oznaczenie takie zostanie przyznane sieciom zaangażowanym w inicjatywę Regiony na Rzecz Zmian Gospodarczych (Regions for Economic Change), w szczególności poprzez: skupienie się na jednym z siedmiu motywów przewodnich inicjatywy Regiony na Rzecz Zmian Gospodarczych, których mogą dotyczyć projekty URBACT oraz włączenie w projekt możliwie dużej liczby Instytucji Zarządzających Programami Operacyjnymi. Sieci tematyczne z oznaczeniem szybkiej ścieżki mają łączyć miasta i ich odnośne Instytucje Zarządzające Programami Operacyjnymi, w celu szybkiego wdrożenia Lokalnych Planów Działania finansowanych z Funduszy Europejskich.
Władza Zarządzająca (Managing Authorities = MA) – Programów Operacyjnych, ma za cel wspieranie działań miast uczestniczących w programach i powodować zwiększenie wpływu działań projektu na politykę lokalną.
Wspólnota Europejska (European Community) – wspólnota, której celem jest stworzenie wspólnego rynku oraz unii gospodarczej i walutowej, a także dzięki wdrożeniu wspólnej polityki i działań, wspieranie w całym ugrupowaniu harmonijnego i zrównoważonego rozwoju działalności gospodarczej, wysokiego poziomu zatrudnienia i ochrony socjalnej, równości praw kobiet i mężczyzn, zrównoważonego i nieinflacyjnego wzrostu, wysokiego stopnia konkurencyjności i spójności gospodarczej, wysokiego poziomu ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego, podnoszenie standardu i jakości życia, gospodarczej i społecznej spójności oraz solidarności między państwami członkowskimi. Działania Wspólnoty są regulowane wspólnymi politykami, do których należą: Wspólna polityka rolna, Wspólna polityka handlowa, Wspólna polityka transportowa, Polityka ochrony środowiska, Polityka spójności i strukturalna WE, Unia gospodarcza i walutowa, Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa.
Zintegrowany Plan Zarządzania Dziedzictwem Kulturowym (ang. akronim CHIMP – Cultural Heritage Integrated Management Plan) – jest innowacyjnym instrumentem efektywnego zarządzania obszarami o historycznym układzie urbanistycznym, którego celem jest ich zachowanie, rozwój, uatrakcyjnienie i podnoszenie konkurencyjności oraz jego wielorakiej funkcjonalności. Zintegrowany Plan Zarządzania powinien porównywać i koordynować potrzeby i wymagania dziedzictwa kulturowego z potrzebami i wymaganiami „użytkowników” obszarów historycznych oraz odpowiedzialnych władz miejskich.
Zrównoważony rozwój (Sustainable Development) – tłumaczony także jako trwały, taki rozwój społeczno - gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.
Hasła zestawił Michał Trzewik

Regensburg (Ratyzbona) – Kick-Off-Meeting – 30 czerwiec 2008r.:

Regensburg (Ratyzbona)
Montpellier – URBACT ANNUAL CONFERENCE

Sprawozdanie z wyjazdu do Montpellier we Francji, w dniach 31 listopad – 03 grudzień 2008 roku w ramach dorocznej konferencji URBACT II (URBACT ANNUAL CONCERENCE).

1. Wyjazd związany był z udziałem Urzędu Miasta Lublin w pracach w ramach europejskiego projektu URBACT II - sieci HerO. Lublin został zaproszony do partnerstwa w tym projekcie, a umowa Letter of Commitment for Project Partner - URBACT II 9TN11 HerO została podpisana przez Prezydenta Miasta Lublin dnia 10 października 2008r. Sieć tematyczna Heritage as Opportunity (HerO) – „Dziedzictwo jako Szansa” ma na celu wypracowanie strategii zintegrowanego zarządzania oraz innowacyjnych metod, instrumentów, polityk i programów działań będących "dobrymi praktykami", w osiąganiu właściwej równowagi między zachowaniem dziedzictwa kulturowego, a zrównoważonym rozwojem urbanistycznym. 2. W dniach 30 listopada 2008r. do 2 grudnia 2008r. w Montpellier odbywała się doroczna konferencja URBACT II. Konferencja była okazją do spotkania wszystkich partnerów programu URBACT II, zarówno Grup Roboczych jak i Sieci Tematycznych. W czasie trwania konferencji przedstawiciele miast, konsultanci, eksperci, przedstawiciele świata nauki oraz partnerzy z sektora prywatnego uczestniczących w spotkaniu mogli przedyskutować i ocenić postępy, których dokonują miasta odpowiadając na wyzwania, jakim muszą stawiać czoło: zatrudnienie, konkurencyjność, integracja społeczna, zrównoważony rozwój i rola zintegrowanej polityki rozwoju. Językiem obrad był język angielski i francuski. W trakcie obrad konferencji obok interaktywnych warsztatów, miały miejsce wizyty tematyczne w terenie, w mniejszych grupach roboczych,zorganizowane przez Miasto Montpellier, Aglomerację Montpellier, URBACT i Forum Miast. Miały one na celu przybliżenie omawianej tematyki seminarium na przykładzie organizmu miejskiego Montpellier. Program konferencji obejmował: - poniedziałek 01 grudnia 2008 r. - otwarcie konferencji przez Dirka Ahnera Dyrektora Generalnego, DG Regional Policy z Komisji Europejskiej oraz Panią Metkę Cernelc Przewodniczącą Komitetu Monitorującego programu URBACT. Rozpoczął się pierwszy cykl warsztatów tematycznych, w tym „Lokalne Grupy Wsparcia na żywo – wszystko co chcesz wiedzieć o LGW - Local Support Group „Live” : everything you want to know about LSGs”. Podczas przedmiotowych warsztatów przedstawiona została metodyka współpracy w ramach Lokalnych Grup Wsparcia (LSG). Warsztaty były przeprowadzone w sposób innowacyjny i teatralny. Aby ich uczestnikom łatwiej przybliżyć całość problematyki, moderator zaprosił wybranych uczestników na scenę aby wyrazili swoje opinie na temat budowy linii tramwajowej w mieście Bingo, którego burmistrz Pan John Booh, pragnął włączyć miejscową społeczność do większej aktywności i wyrażenia własnej oceny tego przedsięwzięcia w ramach Lokalnej Grupy Wsparcia programu URBACT. Każdy z uczestników warsztatów mógł być „aktorem” tego spektaklu – mieszkańcem lub działaczem z miasta Bingo. Uczestnicy występujący na scenie - jako wybrani przedstawiciele różnych grup społecznych, różnych profesji, stowarzyszeń – w tym anarchistów - mogli przedstawić swój punkt widzenia w zaaranżowanej, fikcyjnej sytuacji. Zostało to następnie zostało skonfrontowane z rzeczywistymi przykładami i doświadczeniami przedstawionymi przez reprezentantów ULSG (Urbact Local Support Group) z Aveiro (Portugalia), Wenecji (Włochy) i Wrocławia, których projekty są projektami tzw. „szybkiej ścieżki”. Kolejne warsztaty dotyczyły udziału i aktywności młodej generacji w rozwoju miast – „My Generation and Active A.G.E”. W godzinach popołudniowych Alexander Ferstl z Dyrekcji ds. Polityki Rozwoju Komisji Europejskiej otworzył sesję plenarną nt. „Transferring good practice to the main stream – the approach of Regions for Economic Change - Transfer dobrych praktyk do głównego nurtu, nadchodzącego z programu Regiony na Rzecz Zmian Gospodarczych ”. Następnie miał miejsce się panel dyskusyjny :"Intersecting perspectives from four continents on European urban issues ", do uczestnictwa w którym zaproszono wybitnych myślicieli, innowatorów działań społecznych, specjalizujących się w kwestiach miejskich, w tym: Rubem Cesar (dyrektor Viva Rio – organizacji pozarządowej z Rio de Janeiro, pracującej z młodzieżą w ubogich dzielnicach), Goeff Cape (założyciel i dyrektor wykonawczy ), Shipra Narang-Suri (konsultant ONZ, pracownik naukowy uniwersytetów w USA i Wielkiej Brytani) oraz Jean-Pierre Elong Mbassi (sekretarz generalny Zjednoczonych Miast i Samorządów Lokalnych Afryki – z Kamerunu). Debatę prowadził Graham Meadows , były dyrektor Generalny DG ds. Polityki Regionalnej Komisji Europejskiej. - wtorek 02 grudnia 2008 r. - równoległe warsztaty w sześciu grupach tematycznych, stwarzały możliwość zaprezentowania tematyki i założeń programowych projektów URBACT II. Interaktywne warsztaty miały umożliwić uczestnikom poznanie najistotniejszych informacji na temat realizowanych projektów URBACT II. Każdy z uczestników mógł wybrać 3 warsztaty zgodnie z zainteresowaniami. W godzinach od 11.30 do 13.00 trwały warsztaty z zakresu : „Regeneration the historic centre – Grand Coeur operation” (Odnowa centrum historycznego – operacja Grand Couer) na przykładzie miasta Montpellier. W godzinach popołudniowych rozpoczęła się inauguracyjna sesja obrad Forum Miast organizowana przez prezydencję francuską, pod hasłem: „Po Lipsku, miasto zrównoważone i solidarne”, którą otworzył Przewodniczący Anglomeracji Montpellier i Regionu Langwedocji - Roussilon. Odbyła się też dyskusja na temat zintegrowanego rozwoju miast z udziałem przedstawicieli najważniejszych instytucji wspólnotowych i stowarzyszeń władz lokalnych: Parlamentu Europejskiego, Komitetu Regionów, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno – Społecznego, Eurocities, Rady Gmin i Regionów Europy oraz Stowarzyszenia Burmistrzów Francji. Kolejno w godzinach popołudniowych odbyły się warsztaty organizowane przez Partnera Wiodącego programu URBACT II – sieć tematyczna HerO „Dziedzictwo jako szansa” z Regensburga (Niemcy) na temat „ Idea zintegrowanego , zrównoważonego rozwoju w miastach o dużym potencjale dziedzictwa kulturalnego i militarnego”. Kolejno w godzinach od 16.30 do 18.00 odbyła się tzw. sesja okrągłych stołów pod hasłem „Miasto dostępne dla wszystkich, zarządzanie miastem i udział mieszkańców” - uczestnictwo w warsztatach „Reintegrate deprived areas in the city” (Ponowne włączenie zdegradowanych obszarów do miasta). Obrady trwały do późnych godzin wieczornych, zaś bezpośrednio po obradach odbyło się spotkanie z władzami miasta Montpellier oraz regionu, w klasycystycznym budynku dawnego kolegium jezuickiego Musee Fabre – lokalnym muzeum gromadzącym wybitne dzieła malarstwa europejskiego, w tym choćby obraz „Wenus i Adonis" N.Poussina, „Zuzanna i starcy” F.X.Fabre, czy „Spotkanie” Gustave Courbeta, twórcy realizmu w malarstwie. - środa 03 grudnia 2008 r. - była jednocześnie drugim dniem obrad Forum Miast. Druga sesja okrągłych stołów odbywała się pod hasłem „Jakie narzędzia dla potrzeb wdrażania Karty Lipskiej ? ”. Istniała możliwość udziału w sześciu różnych warsztatach tematycznych, w tym np. „How to involve local stakeholders in the strategic urban planning process ? ”(Jak włączyć lokalnych udziałowców do procesu planowania przestrzennego ?). Tematem innych warsztatów były zagadnienia Agendy 21 i wyzwania klimatyczne, prospektywna analiza miast i dzielnic przeżywających trudności, zagadnienia eko-dzielnic, innowacyjne narzędzia inżynierii finansowej na przykładzie inicjatywy JESSICA, czy problematyka - jakimi wskaźnikami mierzyć rozwój zrównoważonego i solidarnego miasta. Wyniki prac dwóch sesji okrągłego stołu przedstawił i podsumował Przewodniczący Instytutu Miast i Federacji Miast Średniej Wielkości Pan Bruno Bourg - Broc.
Opracował Michał Trzewik
Poitiers:

program
uczestnicy
podsumowanie - ang.
sprawozdanie - pol.
galeria fotografii

Graz

program
uczestnicy
podsumowanie - ang.
sprawozdanie
galeria fotografii

Liverpool

program
uczestnicy
podsumowanie
sprawozdanie
galeria fotografii

Bruksela

Sprawozdanie z wyjazdu do Brukseli w dniach 20-21 maja 2010 r.

Miasto Lublin od października 2008 roku uczestniczy w europejskim programie URBACT II, sieć tematyczna Heritage as Opportunity (HerO) – Dziedzictwo jako Szansa. Projekt HerO ma na celu opracowanie zintegrowanych i innowacyjnych strategii zarządzaniai rozwoju, które mają sprzyjać ustanowieniu odpowiedniej równowagi między zachowaniem zabytkowego dziedzictwa kulturowego, a otwartym na przyszłość zrównoważonym rozwojem społeczno – gospodarczym miast historycznych, uczestniczących w tym projekcie. Obok Lublina w projekcie biorą udział następujące miasta: Regensburg – Ratyzbona (lider projektu), Graz, Neapol, Wilno, Sighisoara (Rumunia), Liverpool, Poitiers (Francja) i Valletta (Malta). Strategia ta ma wzmocnić atrakcyjność i konkurencyjność obszarów staromiejskich, gdyż brak równowagi pomiędzy postępem, a ochroną zabytkowej tkanki miejskiej prowadzi często do stagnacji gospodarczej, albo do utraty wartości dziedzictwa historycznego oraz jego tożsamości. Pozostaje to w zgodzie z dokumentem Memorandum Wiedeńskiego z 2005 roku „Dziedzictwo Światowe i Współczesna Architektura – Zarządzanie Historycznymi Krajobrazami Miejskimi”, które stwierdza, że historyczny krajobraz miejski nie może być postrzegany jedynie jako zbiór znaczących zabytków, ale należy go raczej postrzegać jako żywy organizm i istotną przestrzeń życiową dla mieszkańców. Wśród podstawowych celów programu wymienić należy organizowanie sieci współpracy miast historycznych, w celu wymiany doświadczeń (tzw. dobre praktyki), opracowanie Lokalnych Planów Działań (Local Action Plan) przy wsparciu miejscowych społeczności, które skupione w Lokalnych Grupach Wsparcia (Local Support Group) mają za cel pomoc w ukierunkowywaniu działań władz miasta i czynne w nich uczestniczenie. Jednakże nadrzędnym zadaniem programu jest przygotowanie Zintegrowanego Planu Zarządzania Dziedzictwem Kulturowym (tzw. CHIMP – Cultural Heritage Integrated Management Plan) dla wszystkich miast uczestniczących w programie. Dnia 20 maja 2010 roku na zaproszenie Johannesa Hahna, Komisarza Polityki Regionalnej Komisji Europejskiej, miała miejsce w Conference Centre Albert Borchette w Brukseli, w gmachu Komisji Europejskiej, prezentacja Lokalnych Planów Działania, przygotowanych przez poszczególne sieci tematyczne programu URBACT II. Sieć HerO – Dziedzictwo jako Szansa przedstawił burmistrz miasta Ratyzbona, zaś Lokalny Plan Działania dla Lublina zaprezentował Michał Trzewik, pracownik Biura Miejskiego Konserwatora Urzędu Miasta Lublin. W prezentacji uczestniczyli ponadto Marek Kowalski i Anna Krzyżanowska – Orlik, pracownicy Departamentu Strategii i Rozwoju Lubelskiego Urzędu Marszałkowskiego, uczestniczący w programie jako Instytucja Zarządzająca (Managing Authority) programów operacyjnych.
Michał Trzewik

program
uczestnicy
podsumowanie
sprawozdanie
galeria fotografii

Valletta:

program
uczestnicy
podsumowanie - ang.
sprawozdanie - pol.
galeria fotografii

Wilno

program
uczestnicy
podsumowanie
sprawozdanie
galeria fotografii

Lublin

Informacja dotycząca Warsztatów Eksperckich „Aktywność kulturalna w miastach historycznych” – 09 - 10 września 2010 r., Lublin

Warsztaty Eksperckie w Lublinie zostały zorganizowane przez Miasto Lublin we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Lubelskiego oraz “Forum Rewitalizacji” – polskim stowarzyszeniem skupiającym osoby oraz miasta zaangażowane w procesy rewitalizacyjne. Uczestnikami spotkania byli przedstawiciele miast historycznych: Regensburg (Niemcy), Graz (Austria), Liverpool (Wielka Brytania), Łódź, Poznań, Sighisoara (Rumunia), Szczecin , Valetta (Malta), Wilno (Litwa), Warszawa, Zamość oraz Lublin. Prezentacja projektu URBACT II – sieć tematyczna Heritage as Opportunity – HerO – Dziedzictwo jako Szansa, a także prezentacja dotycząca działalności “Forum Rewitalizacji” stanowiły wstęp do poszczególnych wystąpień uczestników. Instytucja Zarządzająca Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Lubelskiego (RPO WL) przedstawiła prezentację dotyczącą projektu kluczowego pn. „Centrum Spotkania Kultur” wdrażanego w ramach RPO WL 2007-2013 oraz wykład na temat wsparcia dla kultury oraz rewitalizacji w ramach ww. programu operacyjnego. Przegląd działalności kulturalnej w miastach historycznych pozwoliła na zaprezentowanie szerokiego spectrum kwestii ważnych dla ich rozwoju. Niektóre z tych zagadnień wydają się być oczywistymi, ale w szerszym kontekście odnoszą się do bardziej kompleksowego podejścia do tematu zintegrowanego zarządzania miastami historycznymi. Poniżej przedstawiono wnioski wynikające z zaprezentowanych prelekcji: 1. Miasta historyczne, w związku z ich wielkością, unikalnym charakterem, różnorodnością, a także ograniczeniami wynikającymi z wymagań dotyczących działań konserwatorskich, stanowią wyjątkowe tło dla działań kulturalnych, zachęcają do kreatywności, inspirują do refleksji nad lokalnymi tradycjami oraz dziedzictwem niematerialnym, stanowią kontekst historyczny dla współczesnych wydarzeń, nawet kiedy dane miejsce jest poddawane procesowi renowacji. Prowadzi to do wniosku, że zarówno sztuka, jak i kultura mogą zyskać na ich lokalizowaniu w miejscach historycznych, podczas gdy inne rodzaje aktywności (biznes, handel, czy nawet mieszkalnictwo) zbyt często traktują taką lokalizację jako przeszkodę lub ograniczenie. 2. Działania kulturalne przyciągają ludzi, a gdy odbywają się one w miejscach historycznych, stwarzają warunki do głębszego rozumienia kultury, pozwalają odczuwać kontynuację miejsca. Pozwala to na sformułowanie, że działania kulturalne w miastach historycznych pomagają lokalnym społecznościom doświadczać ich przeszłości i teraźniejszości, a przez to patrzeć w przyszłość. Turyści natomiast otrzymują szanse na głębsze poznanie odwiedzanych miejsc, a także na możliwość ujrzenia ich jako miejsca wciąż żywe i sprzyjające aktywności. 3. Z tych powodów, uczestnictwo ludzi w rewaloryzacji obszarów staromiejskich może być traktowane jako wydarzenie kulturalne, obejmujące lokalną społeczność, działanie integrujące odwołujące się do poczucia odpowiedzialności za miejsce i historię, a także może stanowić podstawę do współdziałania. Pozwala ono na przezwyciężenie wielu negatywnych stereotypów, a także stymuluje pozytywne zmiany na niespodziewanych obszarach interwencji. Ludzie zaangażowani w tworzenie swojego miejsca do życia są zdolni do wykazania ogromnej kreatywności oraz zaangażowania, także wykraczającego poza kompetencje organów zarządzających, choć często nie obywa się to bez inspiracji czy pomocy ekspertów lub urzędników miejskich. 4. Wysiłek związany z renowacją miejsc historycznych, oczywisty z punktu widzenia wypełniania obowiązku wobec następnych pokoleń, nie przynosi natychmiastowych rezultatów, lecz kiedy połączony jest z ofertą kulturalną. stwarza możliwości nie tylko dla ekonomicznego przetrwania miejsc historycznych, lecz ich stopniowego rozwoju. Jednakże wymaga on kreatywnych rozwiązań dotyczącyh powiązania projektów renowacyjnych ze strukturami zarządczymi w celu zagwarantowania atrakcyjności miejsc. 5. Wyzwanie dotyczące szans związanych z ofertą kulturalną miast historycznych wymaga kompleksowej metody monitoringu. Duża ilość rezultatów (takich, jak jakość życia, czy dobry wizerunek miejsca) to rezultaty trudno mierzalne przy pomocy wskaźników ilościowych, co ma ogromną rolę w procesie decyzyjnym. Jest to nawet istotniejsze w przypadku dużych międzynarodowych projektów, takich jak Europejska Stolica Kultury, łączących partnerów publicznych oraz prywatnych. Prospekcja terenowa zorganizowana przez organizatorów warsztatów dotyczyła następujących miejsc: Obejście historycznego centrum Lublina i zaprezentowanie obszaru objętego projektem HerO, jego atutów oraz wyzwań. Zespół pałacowo - parkowy w Kozłówce – 20 km na północ od Lublina. Ta osiemnastowieczna barokowa rezydencja rodziny Zamoyskich, jednej z najpotężniejszych rodzin Rzeczypospolitej, jest jednym z nielicznych kompleksów tego rodzaju, które przetrwały do naszych czasów, z doskonale zachowanymi wnętrzami i wyposażeniem. Po II wojnie światowej pałac był używany jako magazyn Muzeum Narodowego, w tym dla twórczości tzw. okresu realnego socjalizmu – dlatego też na terenie kompleksu pałacowego znajduje się obecnie również muzeum socrealizmu. Muzeum Zamoyskich jest jedną z głównych atrakcji regionu lubelskiego. Porozumienie zawarte między potomkami byłych właścicieli, a samorządem województwa pozwala na dalsze użytkowanie rezydencji przez państwo, które stało się jej właścicielem, a ponadto umożliwia członkom rodziny Zamoyskich odwiedzanie posiadłości, gdzie czekają na nich specjalnie przygotowane apartamenty. Wizyta w klasztorze Dominikanów – kompleks o ogromnej wartości historycznej, zaniedbany przez dziesiątki lat, gdzie projekt dotyczący renowacji połączony jest z szeroką gamą działań socjalnych, edukacyjnych i kulturalnych. Wizyta w budynku przy ul. Rynek 8 – przedstawienie kompleksowego charakteru rewaloryzacji, gdzie poszczególne nawarstwienia polichromii odnoszą się do różnych okresów historycznych. Obecnie galeria połączona z biurem promocji miasta, pozwala na zaprezentowanie historycznych walorów budynku (polichromie z XVI wieku) wraz ze współczesną działalnością typowo biurową. Wizyta w kaplicy Świętej Trójcy z freskami bizantyjsko-ruskimi pochodzącymi z XV jest doskonałym przykładem przenikania się kultur wschodnich malowideł z zachodnią architekturą gotycką. Wycieczka po miejscach zarządzanych przez Centrum “Brama Grodzka – Teatr NN” ze szczegółowym przedstawieniem aktywności Centrum Kultury, takich jak upamiętnienie dziedzictwa żydowskiego oraz historii Żydów lubelskich (Brama Grodzka), historii Lublina (trasa podziemna z wystawą w piwnicach), historii drukarstwa (z uwzględnieniem podziemnych drukarni działających od początku lat 70-tych XX w.). Wizyta na Wieży Trynitarskiej – Muzeum Archidiecezji Lubelskiej, z możliwością obejrzenia układu urbanistycznego miasta z „lotu ptaka”.

program
uczestnicy
podsumowanie
sprawozdanie
galeria fotografii

Neapol

program
uczestnicy
podsumowanie
sprawozdanie
galeria fotografii

Liege - URBACT ANNUAL CONFERENCE

program
uczestnicy
podsumowanie
sprawozdanie (opr. M. Trzewik) - pol.
galeria fotografii

Przestrzeń miejska

1. Informacje o programie URBACT i główne pojęcia związane z programem

2. Sieć tematyczna HerO - Heritage as Opportunity – Dziedzictwo jako Szansa

Do pobrania

3. Dokumenty programowe sieci HerO programu URBACT II

4. Dokumenty wytworzone w trakcie prac programu

5. Sprawozdania z konferencji, warsztatów eksperckich i seminariów tematycznych oraz konferencji rocznych programu URBACT II, z serwisem fotograficznym (M.Trzewik)

6. Zintegrowany Plan Zarządzania Dziedzictwem Kulturowym Miasta Lublin – Cultural Heritagel Integrated Management Plan – CHIMP

7. Przewodnik zintegrowanego zarządzania miastami historycznymi

Miejskie inwestycje