HerO - Dziedzictwo jako Szansa - Strategia Zrównoważonego Rozwoju dla Miejskich Obszarów Historycznych (HerO – Heritage as Opportunity – Sustainable Management Startegies for Vital Historic Urban Landscape) – projekt w ramach programu URBACT II - Sieć Rozwoju Obszarów Miejskich - dotyczącego wymiany wiedzy i nauki dla miast wspierających Inicjatywę Komisji Europejskiej „Regiony na rzecz zmian gospodarczych".
Program operacyjny Urbact II - ang.
Program operacyjny Urbact II - pol.
Urbact II - dokument techniczny - pol.
URBACT – nazwa jednego z trzech europejskich programów polityki spójności prowadzonych przez Komisję Europejską („Europejska Współpraca Terytorialna”), który skierowany jest do 27 krajów członkowskich Unii Europejskiej oraz do Norwegii i Szwajcarii. Główną ideą URBACT II jest organizowanie sieci współpracy miast europejskich w celu zapewnienia ich zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju, z uwzględnieniem postanowień Strategii Lizbońskiej i Goeteborskiej.
W programie szczególny nacisk kładzie się na szerzenie wiedzy na temat zintegrowanego zarządzania miejskiego i wymianę doświadczeń w tym zakresie. Służyć ma on również ułatwianiu i finansowaniu wymiany doświadczeń oraz wzajemnemu uczeniu się przez miasta europejskie, poprzez organizowanie sieci tematycznych lub grup roboczych.
HerO – nazwa sieci tematycznej „Heritage as Opportunity” (akronim ang. HerO) – „Dziedzictwo jako Szansa”, która ma na celu wypracowanie strategii zintegrowanego zarządzania oraz innowacyjnych metod, instrumentów, polityk i programów działań będących "dobrymi praktykami", w osiąganiu właściwej równowagi między zachowaniem dziedzictwa kulturowego, a zrównoważonym rozwojem urbanistycznym miasta.
Analiza SWOT (SWOT Analysis) – metoda pozwalająca przeanalizować atuty i słabości regionu, przedsiębiorcy, sektora, gospodarki wobec szans i zagrożeń stwarzanych przez otoczenie. Skrót SWOT pochodzi od pierwszych liter angielskich słów: strengths (mocne strony), weaknesses (słabe strony), opportunities (szanse), threats (zagrożenia).
Deklaracja Zaangażowania (Letter of Commitment) – to deklaracja przystąpienia do sieci tematycznej lub grupy roboczej programu URBACT przez miasta lub organizacje pragnące uczestniczyć w pracach.
Deklaracja Zainteresowania (Letter of Interests) – Po ogłoszeniu zaproszenia do składania wniosków potencjalny partner wiodący sieci tematycznej szuka partnerów zainteresowanych daną tematyką i tworzy tzw. „grupę podstawową” składającą się z 5 partnerów. „Grupa podstawowa” składa wniosek - tzw. „Deklarację Zainteresowania”(Letter of Interests) - w Sekretariacie programu URBACT w Paryżu.
Faza rozwojowa (Development Phase) - okres 6 miesięcy, który należy przeznaczyć na końcowe przygotowanie projektu, a więc: finalizację partnerstwa, podpisanie umów z partnerami oraz Instytucją Zarządzającą URBACT, uzgodnienie szczegółowego planu prac, zaplanowanie audytu projektu, utworzenie Lokalnych Grup Wsparcia (Local Support Group) URBACT i wypełnienie ostatecznego wniosku o dopuszczenie do realizacji fazy drugiej.
Faza wdrożeniowa (Implementation Phase) - to faza obejmująca maksymalnie okres 30 miesięcy, w trakcie której realizowane są podstawowe działania związane z wymianą doświadczeń i wzajemnym uczeniem się w sieci tematycznej. Jest to również czas na rozpowszechnianie wyników i włączenie ich do głównego nurtu polityki realizowanego programu.
Grupa robocza – ma na celu wymianę doświadczeń i wzajemne uczenie się w ramach Programu URBACT II. Okres funkcjonowania grupy roboczej jest krótszy niż sieci tematycznej i wynosi maksymalnie 24 miesiące. Grupa robocza łączy szerszą gamę partnerów: instytucje publiczne (miasta, władze regionalne i krajowe), ekspertów specjalizujących się w wybranej tematyce, wyższe uczelnie, ośrodki badawcze, sieci europejskie i krajowe, a także inne organizacje związane z daną tematyką. Grupa robocza poświęca mniej czasu na element wymiany doświadczeń w programie roboczym, a koncentruje się - z pomocą ekspertów - na osiągnięciu wysokiej jakości rezultatów, które będą mogły być wykorzystywane przez odbiorców zewnętrznych (szczególnie w świetle zwiększenia wpływu programu na tworzenie polityki) oraz w procesie wykorzystania doświadczeń programu URBACT II.
Komisja Europejska (European Commission) – organ reprezentujący UE, wyposażony w prawo inicjatywy ustawodawczej oraz uprawnienia do koordynacji działań wspólnotowych, kontroli stosowania prawa wspólnotowego oraz traktatów przyjętych przez Wspólnotę. Składa się z 25 komisarzy, wybranych na 5 lat. W powszechnym rozumieniu obejmuje nie tylko ten organ kolektywny, ale także obsługującą ich (realizującą powierzone im zadania) aparaturę biurokratyczną.
Komitet Monitorujący (Monitoring Committee) – ciało koordynujące, składające się z przedstawicieli każdego z państw uczestniczących w programie oraz przedstawicieli Komisji Europejskiej, Komitetu Regionów, Sekretariatu URBACT oraz Instytucji Zarządzającej. Komitet Monitorujący ma za zadanie monitorować przebieg i sposób realizacji programu, obejmuje zarówno monitoring rzeczowy, odnoszący się do realizacji celów, priorytetów i działań określonych w programie, jak i monitoring finansowy, będący funkcją zarządzania finansowego programem i wydatkami poniesionymi na realizację poszczególnych priorytetów i działań. Ponadto jego zadaniem jest m.in. zatwierdzanie kryteriów wyboru projektów, akceptowanie uzupełnienia programu, okresowe badanie postępu w zakresie osiągnięcia szczegółowych celów określonych w programie i uzupełnieniu programu. Komitet Monitorujący ma również za zadanie sprawować nadzór nad wdrażaniem priorytetów i działań programu oraz zatwierdza wszystkie najważniejsze dokumenty programowe.
Komitet Sterujący (Steering Committee) – jest organem wspierającym Instytucję Zarządzającą w jej działaniach związanych z wyborem projektów do realizacji. Jego zadaniem jest ponadto dobór projektów realizowanych oraz ich koordynacja i spójność z projektami z zakresu wsparcia technicznego, realizowanymi w ramach innych programów operacyjnych.
Lokalna Grupa Wsparcia (Local Support Group = LSG) – jej celem jest umożliwienie skutecznego wpływu działań programu URBACT na politykę lokalną. Grupy te mają skupiać kluczowe strony na poziomie lokalnym (tzw. interesariuszy - stakeholders), zainteresowane wymianą tematyczną realizowaną w ramach sieci, w której uczestniczy dane miasto. Zadaniem Lokalnych Grup Wsparcia jest śledzenie działań sieci i wspieranie w miarę możliwości przedstawicieli miasta w danym projekcie, szczególnie w zakresie walidacji studiów przypadków i opracowywania Lokalnych Planów Działania.
Lokalny Program Działania (Local Action Plan = LAP) – rezultatem prac sieci jest opracowanie przez każde miasto partnerskie własnego Lokalnego Planu Działań, który jest opracowywany w ścisłej współpracy z lokalnymi zainteresowanymi stronami (interesariuszami), w każdym mieście partnerskim. Lokalne Plany Działania (LPD) mają być dla każdego partnera konkretną mapą drogową i przedstawiać szereg rozwiązań dla głównych problemów określonych przy uruchamianiu projektu URBACT.
Partner Wiodący (Lead Partner = LP) – odpowiada za realizację projektu i zarządzanie finansami oraz koordynację partnerstwa miast biorących udział w sieci tematycznej lub grupie roboczej.
Rada Europejska i Rada Unii Europejskiej (Council of the European Union) – główne organy decyzyjne UE, reprezentujące interesy narodowe państw członkowskich UE. Działalność Rady Europejskiej polega na regularnych spotkaniach szefów rządów państw członkowskich. Natomiast Radę Unii Europejskiej (dawniej Rada Ministrów Unii Europejskiej) tworzą szefowie poszczególnych resortów (w zależności od zagadnienia) państw członkowskich UE. Rada UE jest najważniejszym organem decyzyjnym UE.
Regiony na Rzecz Zmian Gospodarczych (Regions For Economic Change) - to inicjatywa Komisji Europejskiej, mająca na celu propagowanie dobrych praktyk w zakresie rozwoju miast i regionów, ze szczególnym naciskiem na innowacje, a także przyspieszenie transferu dobrych praktyk przez państwa członkowskie UE i regiony.
Sekretariat URBACT-u – instytucja zajmująca się organizacją programową, strukturalną, finansową i rozliczeniową całego programu; adres: URBACT Secretariat, 194, Avenue du Président Wilson, 93217 St Denis La Plaine, France; przewodniczący Jean-Loup Drubigny.
Sieci tematyczne - stanowią centralny element programu URBACT II, są tworzone wokół jednego lub kilku tematów. Kierowanie sieciami tematycznymi powierzane jest - poprzez alokację funduszy - miastom, które zobowiążą się koordynować i animować sieci tematyczne - miasta te są tzw. partnerami wiodącymi (Lead Partner). Każda z sieci grupuje od 8-12 partnerów z co najmniej 3 państw uwzględniając konieczność znalezienia równowagi między regionami w celu konkurencyjności i konwergencji. Okres funkcjonowania każdej sieci ograniczony jest do maksymalnie 36 miesięcy.
Strategia Goeteborska (The Goeteborg Strategy) – Strategia Lizbońska podczas szczytu Rady Europejskiej w Goeteborgu w 2001 r. została uzupełniona o nowy element związany z ochroną środowiska i osiąganiem zrównoważonego i trwałego rozwoju (Communication from the Commission: A Sustainable Europe for a BetterWorld: A European Union Strategy for Sustainable Development, 15.5.2001, COM(2001)264 final).
Strategia Lizbońska (The Lisbon Strategy) – program społeczno-gospodarczy Unii Europejskiej, który ma na celu stworzenie do 2010 r. na terytorium Europy najbardziej konkurencyjnej i dynamicznej gospodarki na świecie, opartej na wiedzy, zdolnej do długotrwałego rozwoju, tworzącej większą liczbę lepszych miejsc pracy oraz charakteryzującej się większą spójnością społeczną. Uchwalona została w 2000 roku podczas szczytu Rady Europejskiej w Lizbonie (Communication from the Commission: Common Actions for Growth and Employment: The Community Lisbon Programme, 20.7.2005, COM(2005) 330 final).
Szybka ścieżka (Fast Track Network) - oznacza szczególne wsparcie ze strony Komisji Europejskiej. Oznaczenie takie zostanie przyznane sieciom zaangażowanym w inicjatywę Regiony na Rzecz Zmian Gospodarczych (Regions for Economic Change), w szczególności poprzez: skupienie się na jednym z siedmiu motywów przewodnich inicjatywy Regiony na Rzecz Zmian Gospodarczych, których mogą dotyczyć projekty URBACT oraz włączenie w projekt możliwie dużej liczby Instytucji Zarządzających Programami Operacyjnymi. Sieci tematyczne z oznaczeniem szybkiej ścieżki mają łączyć miasta i ich odnośne Instytucje Zarządzające Programami Operacyjnymi, w celu szybkiego wdrożenia Lokalnych Planów Działania finansowanych z Funduszy Europejskich.
Władza Zarządzająca (Managing Authorities = MA) – Programów Operacyjnych, ma za cel wspieranie działań miast uczestniczących w programach i powodować zwiększenie wpływu działań projektu na politykę lokalną.
Wspólnota Europejska (European Community) – wspólnota, której celem jest stworzenie wspólnego rynku oraz unii gospodarczej i walutowej, a także dzięki wdrożeniu wspólnej polityki i działań, wspieranie w całym ugrupowaniu harmonijnego i zrównoważonego rozwoju działalności gospodarczej, wysokiego poziomu zatrudnienia i ochrony socjalnej, równości praw kobiet i mężczyzn, zrównoważonego i nieinflacyjnego wzrostu, wysokiego stopnia konkurencyjności i spójności gospodarczej, wysokiego poziomu ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego, podnoszenie standardu i jakości życia, gospodarczej i społecznej spójności oraz solidarności między państwami członkowskimi. Działania Wspólnoty są regulowane wspólnymi politykami, do których należą: Wspólna polityka rolna, Wspólna polityka handlowa, Wspólna polityka transportowa, Polityka ochrony środowiska, Polityka spójności i strukturalna WE, Unia gospodarcza i walutowa, Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa.
Zintegrowany Plan Zarządzania Dziedzictwem Kulturowym (ang. akronim CHIMP – Cultural Heritage Integrated Management Plan) – jest innowacyjnym instrumentem efektywnego zarządzania obszarami o historycznym układzie urbanistycznym, którego celem jest ich zachowanie, rozwój, uatrakcyjnienie i podnoszenie konkurencyjności oraz jego wielorakiej funkcjonalności. Zintegrowany Plan Zarządzania powinien porównywać i koordynować potrzeby i wymagania dziedzictwa kulturowego z potrzebami i wymaganiami „użytkowników” obszarów historycznych oraz odpowiedzialnych władz miejskich.
Zrównoważony rozwój (Sustainable Development) – tłumaczony także jako trwały, taki rozwój społeczno - gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.
Hasła zestawił Michał Trzewik