Odpady wielkogabarytowe

Odpady wielkogabarytowe są to takie odpady, które ze względu na swoje rozmiary nie mieszczą się w zwykłe pojemniki. W Lublinie w ciągu dwunastu miesięcy odebrano około 1 798 660 kg odpadów wielkogabarytowych. Najczęściej odpadami wielkogabarytowymi, powstającymi w gospodarstwach domowych, są meble takie jak szafki kuchenne, meblościanki, wersalki, szafki łazienkowe, fotele, materace, stoły łóżka, meble ogrodowe itp. Dodatkowo w ramach odpadów wielkogabarytowych oddawane są np. deski do prasowania, suszarki balkonowe, rowery, zabawki większych rozmiarów, urządzenia sanitarne (umywalki, sedesy, wanny, brodziki), wykładziny itp.  

Biorąc pod uwagę dość znaczną masę odebranych odpadów wielkogabarytowych, nieprawidłowe ich zagospodarowanie może stanowić bardzo duży problem środowiskowy oraz logistyczny. Są to odpady specyficzne, ponieważ w zdecydowanej większości, są one zbudowane z różnych typów surowców i materiałów, które mają różny skład, a co za tym idzie każdy z osobna w różny sposób może oddziaływać na środowisko i w różny sposób może być zagospodarowany. W Lublinie na szczęście tego typu odpady są regularnie i bezproblemowo odbierane od mieszkańców z terenu posesji, a następnie w prawidłowy sposób zagospodarowywane. Jest to bardzo dobra wiadomość, ponieważ ze względu na ich regularne zbiórki, nie powinny lądować na dzikich wysypiskach, być spalane oraz nieprzetworzone lądować na składowiskach. Dodatkowo należy zauważyć że surowce, z których są zbudowane, mają szansę być ponownie wykorzystane. Kluczowa rolę w procesie prawidłowego ich zagospodarowania ogrywa selektywne ich zbieranie, ponieważ bez tego nie może mieć miejsca cały proces recyklingu i odzysku odpadów.

Po odebraniu, trafiają one do zakładu gdzie są poddawane obróbce (analizowane są pod względem typu i rodzaju surowców, z jakich są zbudowane). Następnie w bardzo dużej większości są rozbierane. Ich części składowe są dzielone na poszczególne rodzaje surowców jak metal, tworzywa sztuczne, tekstylia, drewno i elementy elektroniczne i elektryczne. Po rozdzieleniu trafiają one do recyklera poszczególnych surowców lub są wykorzystane do produkcji paliwa alternatywnego, ponieważ w zdecydowanej większości surowce składowe odpadów wielkogabarytowych mają dość wysoką kaloryczność energetyczną i stanowią doskonały wkład do paliwa alternatywnego. 

Surowcem, który jest odzyskiwany w dużych ilościach z odpadów wielkogabarytowych jest drewno. Jest to w większości drewno poużytkowe, czyli wyroby i elementy z drewna i tworzyw drzewnych, nienadające się do dalszego użytkowania, lub też drewno odpadowe powstające przy obróbce drewna i produkcji wyrobów drewnianych. Obecnie oba te rodzaje drewna poddaje się procesom recyklingu i odzysku, co jest bardzo korzystne dla środowiska, ponieważ drewno wtórne może zastępować w wielu procesach produkcyjnych naturalne drewno, a co za tym idzie zapotrzebowanie na wycinkę drzew może zbyć zdecydowanie mniejsze.

Podstawową czynnością przy recyklingu drewna jest jego dokładne rozsortowanie na określone typy, co pozwoli na określenie jego przydatności np. do materiałowego zagospodarowania lub wykorzystania jako surowiec energetyczny. Drewno podzielone jest na cztery podstawowe grupy, ze względu na charakter i stopień zanieczyszczenia drewna:

• Grupa I - odpady z przerobu drewna, palety  i opakowania drzewne
• Grupa II -  tworzywa drzewne, meble i wyroby z tworzyw drzewnych
• Grupa III – stolarka okienna, płoty, stolarka drzwiowa, elementy konstrukcyjne
• Grupa IV – drewno zabezpieczone impregnatem

Najbardziej atrakcyjna pod względem ponownego wykorzystania jest grupa I i II, ponieważ jest to najbardziej czysty surowiec wtórny, z którego wytwarzane są np. płyty wiórowe i pilśniowe. Grupa III i IV to z kolei drewno, które w mniejszym lub większym stopniu jest zanieczyszczone przez substancje chemiczne np. impregnaty i jego zagospodarowanie jest trudniejsze. W zależności od stopnia zanieczyszczenia może stanowić wkład do paliwa alternatywnego lub w przypadku drewna z grupy IV powinno być spalone w specjalnych zakładach unieszkodliwiania. 

Masa odpadów wielkogabarytowych, które mieszkańcy Lublina oddają w ramach wystawek, od 1 lipca 2013 roku wzrosła prawie trzykrotnie (z poziomu 334,25 ton w I półroczu 2013 roku do 956,95 ton w II półroczu 2013 roku), co również jest bardzo dobrą wiadomością, ponieważ wskazuje to na rosnącą świadomość ekologiczną mieszkańców, oraz uszczelnianie się systemów zbiórek, aby jak najwięcej odpadów komunalnych było zagospodarowanych w prawidłowy sposób, czyli poddanych recyklingowi, odzyskowi i na końcu pozostałości składowane w specjalnie to tego celu wydzielonych miejscach.