Odpady wytworzone z tworzyw sztucznych są najszybciej rozrastającą się grupą odpadów, zarówno pod względem objętościowym, jak i wagowym. Ilość opakowań z tworzyw sztucznych rośnie lawinowo, ze względu na ich dobre właściwości np. lekkość, wytrzymałość oraz estetykę. Ze względu na to coraz częściej zastępują one opakowania wykonane z innych surowców jak szkło czy metal. Dodatkowo tworzywa sztuczne są coraz szerzej wykorzystywane w innych dziedzinach przemysłu, np. w motoryzacji bardzo dużo elementów wykończenia wnętrza samochodów wykonuje się z tworzyw sztucznych, w budownictwie tworzywa sztuczne są obecnie podstawowym surowcem w produkcji rur i izolacji lub też w przemyśle meblarskim, gdzie elementy bądź też całe meble są wytwarzane z tworzyw sztucznych.
Tworzywo sztuczne |
Zastosowanie |
Polietylen dużej gęstości [HDPE] |
pojemniki na śmieci, butelki, rury, pojemniki na olej, kanistry, beczki, |
Polistyren [PS] |
styropian, pojemniki na żywność, komputery, kasety audio-wideo, stojaki na reklamy, kasetony, opakowania i palety na produkty spożywcze, elementy opraw oświetleniowych |
Polietylen małej gęstości [LDPE] |
worki na śmieci, folie opakowaniowe, folie ogrodowe, butelki na detergenty (które można ścisnąć), torby i worki |
Polichlorek winylu [PVC] |
wykładziny, parapety, tuleje, ścianki działowe, zabawki, woreczki na krew, karty kredytowe, ramy okienne, rury |
Polipropylen [PP] |
meble ogrodowe, skrzynki, walizki, telefony, zderzaki samochodowe, pudełka na margarynę i opakowania na żywność, branża chemiczna |
Terftalan polietylenu [PET] |
Butelki na napoje, odporne na wysoką temperaturę naczynia kuchenne, wypełnienia śpiworów i kołder, koła zębate |
Poliwęglany |
elementy oświetlenia, elementy izolacyjne, płyty CD, hełmy strażackie, światła przednie samochodów |
Poliuretan |
okładziny, pianki, tapicerka, podeszwy butów sportowych, obuwie, kółka rolek |
Poliakrylany (np. plexi) |
soczewki, klosze świateł sygnalizacyjnych, osłony reflektorów samochodowych, okulary ochronne, kurki kranów w łazience i kuchni, naczynia codzienne |
Podstawowym surowcem, z którego wytwarzane są tworzywa sztuczne jest ropa naftowa i jej pochodne. Według statystyk ropa naftowa potrzebna do produkcji tworzyw sztucznych wykorzystują około 4% ogólnego jej wydobycia na świecie. Tworzywa sztuczne wytwarzane są w wyniku obróbki benzyny ciężkiej oraz oleju opałowego. Ze względu na swoją budowę i skład chemiczny, tworzywa sztuczne bardzo długo lub też prawie wcale nie rozkładają się w warunkach naturalnych. Recykling tworzyw sztucznych jest niezbędny ze względu na poprawę kondycji środowiska naturalnego oraz ochronę zasobów paliw kopalnych, jednak wciąż jest on droższy niż recykling szkła czy papieru.
Recykling tworzyw sztucznych opiera się o dwa podstawowe typy: recykling materiałowy i surowcowy. Recykling mechaniczny polega na zastosowaniu tworzywa w jego pierwotnej postaci, bez zmiany jego właściwości, dzięki czemu otrzymuje się regranulat lub recyklat, który jest później wykorzystywany do produkcji pełnowartościowych produktów. Najczęściej ten sposób jest wykorzystywany przy recyklingu butelek i folii opakowaniowej. Natomiast recykling surowcowy polega na poddaniu tworzywa procesom fizyko-chemicznym, w wyniku czego zmienia się budowa chemiczna tworzywa. Wykorzystywane są różnego rodzaju substancje chemiczne jak rozpuszczalniki, oraz procesy m.in. piroliza, zgazowanie czy hydroliza, w wyniku czego pozyskiwane są związki chemiczne, które mogą być wykorzystywane w procesach produkcyjnych kolejnych produktów.
Podstawowym warunkiem skutecznego recyklingu tworzyw sztucznych jest selektywna zbiórka odpadów i następnie dostarczenie do odpowiednich zakładów. Odpady trafiają na linię sortowniczą, są segregowane na poszczególne rodzaje, prasowane, belowane i następnie wysyłane do zakładów zajmujących się recyklingiem tworzyw sztucznych. Po rozpięciu bel bardzo ważnym etapem w procesie recyklingu jest oddzielenie od siebie materiałów i produktów zbudowanych z różnych typów tworzyw sztucznych, np. polichlorek winylu ze względu na swoje właściwości nie łączy się z innymi typami tworzyw sztucznych. Z tworzyw sztucznych usuwane są elementy trwałe takie jak nakrętki, zakrętki, elementy ceramiczne. Następnie tworzywa sztuczne są rozdrabniane i usuwane są z nich wszelkie zanieczyszczenia i etykiety. Kolejnym etapem jest proces granulacji lub sproszkowania, w wyniku którego powstaje surowiec wtórny, który może być ponownie wykorzystany w procesie produkcyjnym.
Odzysk Energii - ze względu na swoją kaloryczność (która jest porównywalna lub większa niż węgiel), z tworzyw sztucznych można odzyskać energię w wyniku spalania
Recykling materiałowy - przetwarzanie tworzyw sztucznych i wykorzystanie surowca wtórnego do tego samego celu lub innego z wyjątkiem odzysku energii
Dodatkową zaletą recyklingu tworzyw sztucznych jest możliwość odzysku energii, poprzez przerobienie tworzyw sztucznych na paliwo alternatywne. Z uwagi na to, że tworzywa pochodzą z ropy naftowej, ich kaloryczność jest bardzo duża, co powoduje, że są one bardzo wydajne jako paliwo alternatywne.
Etap 1 - zakup wody w butelce PET
Etap 2 - zużycie produktu powstanie odpadu
Etap 3 - PRAWIDŁOWA SEGREGACJA ODPADU - METALE I TWORZYWA SZTUCZNE
Etap 4 - odbiór worka lub pojemnika przez firmę odbierającą odpady
Etap 5 - linia sortownicza – wysortowanie tworzyw sztucznych z odpadów metali i tworzyw sztucznych
Etap 6 - przygotowanie surowca do transportu do recyklera – prasowanie i belowanie
Etap 7 - usuwanie elementów trwałych jak nakrętki, elementy ceramiczne
Etap 8 - rozdrabnianie butelek na małe kawałki
Etap 9 - usuwanie wszelkich zanieczyszczeń i etykiet
Etap 10 - proces granulacji lub sproszkowania w wyniku, którego powstaje surowiec wtórny
Etap 11 - przykłady wykorzystania regranulatu: