Partycypacyjna metoda tworzenia Strategii

Pierwszą formą dialogu o Lublinie, skierowaną do dużej grupy mieszkańców, była ankieta wypełniana podczas głosowania na projekty Budżetu Obywatelskiego 2020 jesienią 2019 roku. Opinie wyrażone przez ponad 3 tys. mieszkańców zaangażowanych w sprawy swojego otoczenia zostały przeanalizowane w dwóch turach. Poniższy raport zawiera wyniki analiz odpowiedzi zamkniętych zawartych we wspomnianej ankiecie. Zaś pierwszą turę, zawierającą analizy odpowiedzi otwartych, stanowi raport pt.: „Wymyślmy wspólnie Lublin 2030. Raport z analiz pytań otwartych ankiety internetowej”.

Analizy zawarte w raporcie „Diagnoza Lublin 2030. Raport z ankietowego badania warunków życia w dzielnicach” skupiły się na poznaniu opinii mieszkańców dotyczących warunków życia w dzielnicach Lublina oraz priorytetów inwestycyjnych w bliskim sąsiedztwie. Podczas tego badania skoncentrowano się na aspektach warunków życia, które spełniały 2 podstawowe warunki. Po pierwsze, w analizie preferowano ocenę dziedzin, które wydają się być w znacznej mierze efektem polityki rozwoju prowadzonej przez samorząd, w szczególności w zakresie zapewnienia infrastruktury transportowej czy społecznej. Po drugie, skoncentrowano się na potrzebach mieszkańców zaspokajanych w najbliższym otoczeniu miejsca zamieszkania. Do zakresu przedmiotowego badania zaliczono zatem przede wszystkim oceny takich aspektów warunków życia, jak np. stan chodników, bezpieczeństwo czy obecność terenów rekreacyjnych. W raporcie zawarte są analizy dla całego Lublina, jak i poszczególnych dzielnic.

[Pobierz raport]

Jednym z fundamentalnych założeń prac nad nową Strategią Lublin 2030 jest zapewnienie możliwości wypowiedzenia się na temat przyszłości miasta jak największej liczbie osób reprezentujących różne środowiska. Pierwszą formą dialogu o Lublinie skierowaną do dużej grupy mieszkańców była ankieta wypełniana podczas głosowania na projekty Budżetu Obywatelskiego 2020 jesienią 2019 roku. Opinie wyrażone przez ponad 3 tys. mieszkańców zaangażowanych w sprawy swojego otoczenia zostały przeanalizowane w opublikowanym raporcie. Podsumowuje on blisko 12 tys. odpowiedzi na otwarte pytania dotyczące wizji Lublina w 2030 roku, tożsamości mieszkańców miasta oraz atutów i słabości Lublina.

Mieszkańcy w swoich wypowiedziach okazują silną więź z Lublinem, wyrażając ją przez bardzo pozytywne i emocjonalne komunikaty. Silna relacja z Lublinem ma źródło w mieszkaniu w mieście od urodzenia, możliwości realizacji wielu aktywności i pasji czy poczucie wspólnoty z innymi mieszkańcami. Wielu z nich deklarowało, że „nie zamierza wyjeżdżać z Lublina” i „tutaj planuje swoją przyszłość”, opisywało Lublin jako miasto „nie dające się nudzić”, z „piękną historią, o którą się dba” i mające „specyficzny=nasz klimat”.

Wizja Lublina za 10 lat to ekologiczne miasto przyszłości, bezpieczne, estetyczne i funkcjonalne. Mieszkańcy swoje wyobrażenia identyfikują z zielenią w przestrzeni miejskiej, czystym powietrzem i środowiskiem. Lublin przyszłości ma być przyjaznym miejscem do życia z wygodną i nowoczesną infrastrukturą i zrewitalizowanym centrum miasta. Dopełnienie wizji miasta przyszłości stanowi pobudzanie jego rozwoju gospodarczego połączonego ze wzrostem ilości miejsc pracy oraz płacy, czy kontynuowanie rozwoju oferty kulturalnej miasta poprzez wzbogacaniu katalogu wydarzeń o nowe propozycje. Jak ujmują to sami mieszkańcy, „ulice powinny być równe, a miasto powinno słynąć z ekologii, festiwali i studentów”.

Pytani czego brakuje w Lublinie, mieszkańcy wskazywali przede wszystkim na elementy infrastruktury używane na co dzień oraz na zieleń. Liczne odpowiedzi dotyczyły niewystarczającej jakości dróg i chodników, korków, trudności z parkowaniem, potrzeby rewitalizacji dworców PKS i PKP i wysokich cen mieszkań. Wskazując na zieleń mieszkańcy zwracali uwagę na niewystarczającą liczbę drzew, kwiatów czy dzikich terenów zielonych, potrzebę miejsc spotkań i rekreacji w dzielnicach czy potrzebę lepszego wykorzystania Zalewu Zemborzyckiego. Braki dotyczyły także miejsc pracy, przede wszystkim niewystarczającej liczby, cytując: „ciekawych miejsc pracy, które byłyby szansą na rozwój kariery osobistej”.

Jako wyjątkowe w Lublinie mieszkańcy najczęściej wskazywali na Stare Miasto. „Nie ważne o jakiej porze roku, w dzień i w nocy czuje się tam magię”. Lublinianie mocno akcentowali „duszę” miasta – jego niepowtarzalną atmosferę i klimat oraz 700-letnią historię. Zwracali uwagę na połączenie zalet dużego miasta z doświadczeniem spokoju i braku wielkomiejskiego pośpiechu, a także na jego dynamiczny rozwój w ostatnich latach. Niezwykli w Lublinie są sami mieszkańcy – „Lublin w swojej wyjątkowości słynie ludźmi. Są bardzo pomocni i uśmiechnięci”.

[Pobierz raport]

Ważnym elementem służącym przygotowaniu Strategii Lublin 2030 były działania partycypacyjne angażujące mieszkańców. W głównej mierze były one realizowane przez Stowarzyszenie Lubelska Grupa Badawcza – partnera społecznego projektu „Wymyślmy wspólnie Lublin. Partycypacyjne tworzymy inteligentną Strategię Lublin 2030”. Na potrzeby Projektu zastosowano m.in. narzędzie partycypacyjne w postaci tzw. punktów mobilnych. W różnych, często uczęszczanych częściach Lublina zorganizowano niewielkie stoiska, do których mogła podejść każda zainteresowana osoba i wypowiedzieć się w kwestiach, jakie uznaje za istotne dla miasta. Łącznie, w okresie od 29 października 2019 r. do 28 stycznia 2020 r. dzięki 15 Punktom Mobilnym pozyskano szereg danych w postaci: 464 rekordów z rozmów (w tym grupowych), 58 notatek terenowych badaczy działających w obrębie punktów oraz 8 zapisów z tzw. wiszących pytań. W sporządzonym opracowaniu zawarto wyniki jakościowych analiz zgromadzonego materiału.

[Pobierz raport]

Kafejka partycypacyjna była przestrzenią rozmów, wymiany doświadczeń, pomysłów i inspiracji.

W ramach działalności kafejki odbywały się różnego rodzaju wydarzenia powiązane z tworzeniem wizji rozwoju Lublina w 2030 r. Podczas wydarzeń tematycznych, spotkań edukacyjnych, warsztatów czy debat przeprowadzone zostały rozmowy na temat różnych obszarów funkcjonowania miasta. Zebrane informacje i pomysły służyły do opracowania kierunków rozwoju Lublina.

W ramach kafejki partycypacyjnej zorganizowaliśmy poniższe spotkania: 

• Obywatelskie Śniadanie Czwartkowe (14.11.2019 r.)
• Aktywni Młodzi w mieście (20.11.2019 r.)
• Lublin dla wszystkich: cudzoziemcy i cudzoziemki w mieście (27.11.2019 r.)
• Lublin dla wszystkich: miasto bez barier (3.12.2019 r.)
• Studenci w mieście: synergia z miastem (12.12.2019 r.)
• Aktywność młodych w mieście  (17.12.2019 r.)
• Miasto mobilne (8.01.2020 r.)
• Dialog międzypokoleniowy (9.01.2020 r.)
• Jak rozwijać zainteresowania i talenty w Lublinie? (15.01.2020 r.)
• Miasto zielone (16.01.2020 r.)
• Parking czy drzewa? Jaka przyszłość miasta? (22.01.2020 r.)
• Samodzielność dzielnic – dobre sąsiedztwo (25.01.2020 r.)
• Turystyka w Lublinie (30.01.2020 r.)
• Przestrzeń wspólna? (3.02.2020 r.)
• Zmiany klimatyczne a miasto? (18.02.2020 r.)
• Aktywność seniorów i seniorek w mieście? (21.02.2020 r.)
• Edukacja przyszłości (24.02.2020 r.)

W maju 2020 r. oddaliśmy głos młodszym mieszkańcom i mieszkankom Lublina i ogłosiliśmy konkurs plastyczny dla dzieci w wieku 6-12 lat. W ramach konkursu dzieciaki miały wykonać pracę plastyczną w dowolnej technice, która przedstawi wizję miasta przyszłości – Lublin 2030. Konkurs był również okazją do informowania mieszkańców o pracach nad Strategią oraz promowania innych partycypacyjnych aktywności, w które mogli się angażować.

We wrześniu 2020 r. zorganizowaliśmy warsztat z grą edukacyjną „Future Game”, poświęconą zmianom klimatycznym. Gra opierała się na dokumencie pt.: Plan adaptacji wobec zmian klimatu Miasta Lublina do 2030 roku.

Zmiany klimatyczne, to temat, który nie schodzi z nagłówków newsów, pojawia się w debacie publicznej, a nawet podczas naszych codziennych rozmów. Wspólnie zastanawialiśmy się, jak wpływamy na klimat i co zrobić, by żyło się nam lepiej oraz byśmy uniknęli widma katastrof klimatycznych – jednym słowem: jak można dbać o Lublin w kontekście zmian klimatycznych?

Warsztat był elementem prac mających na celu zebranie wizji mieszkańców odnośnie przyszłości Lublina. Temat został wybrany w oparciu o dotychczasowe rozmowy i spotkania. Materiały, pomysły oraz gra wypracowana podczas warsztatu zostały przekazane do dalszych etapów projektu.

W listopadzie 2020 r. zorganizowaliśmy warsztaty, w trakcie których mieszkanki i mieszkańcy Lublina pracowali nad dwoma tematami: „Jak dobrze planować przestrzeń miasta?” oraz „Co zrobić, aby w Lublinie panowały dobre relacje międzyludzkie?”

Tematy dla pracy grup zostały wybrane na podstawie wcześniejszych rozmów i spotkań dotyczących przyszłości miasta. Ich uczestniczki i uczestnicy nieraz wskazywali, że sposób, w jaki jest zaprojektowana przestrzeń osiedli i dzielnic znacząco wpływa na komfort życia. Innym często wymienianym problemem jest obawa, że relacje między mieszkańcami są coraz słabsze, a lublinianie i lublinianki najczęściej zajmują się tylko swoimi sprawami. Stąd też pomysł na dyskusję o tym, jak temu zapobiec, jak dobrze planować przestrzeń miasta czy co zrobić, by w Lublinie panowały dobre relacje międzyludzkie.

Jednym z głównych elementów zasilających proces przygotowywania Strategii Lublin 2030 były badania społeczne jakie przeprowadziliśmy wśród mieszkańców w okresie od sierpnia do listopada 2020 r. Ich celem było pozyskanie wiedzy na temat tego, jak mieszkańcy i osoby związane z miastem funkcjonują w mieście oraz uzyskanie od nich uszczegółowionych narracji o życiu w Lublinie. Dzięki takiemu ujęciu możliwe staje się dokonanie opisu miasta Lublin perspektywy mieszkańców oraz osób zaangażowanych w jego funkcjonowanie (np. mieszkańców Lubelskiego Obszaru Metropolitalnego).

Badania te miały na celu w szczególności pozyskanie wiedzy o wizji przyszłości Lublina jego mieszkańców i innych interesariuszy oraz percepcji poszczególnych aspektów wyróżnionych w pytaniach badawczych. Celem badania było poznanie opinii mieszkańców Lublina na temat miasta, a także ich oczekiwań dotyczących kierunków rozwoju miasta w najbliższym dziesięcioleciu. Przeprowadzone badania stanowiły podstawę do powstania raportu pt. "Diagnoza Lublin 2030. Raport z badań jakościowych i działań partycypacyjnych". Raport zawiera wnioski z gęstych, żywych oraz intensywnych narracji, jakie wyłaniały się w trakcie spotkań i rozmów z osobami badanymi, co zostało dodatkowo podkreślone licznymi cytatami z wypowiedzi, które wzbogacają wyniki badań.

[Pobierz raport]

Raport przedstawia wyniki analiz 123 wywiadów indywidualnych z osobami należącymi do 15 wyznaczonych kategorii społecznych oraz 11 wywiadów fokusowych z mieszkańcami oraz osobami związanymi z Lublinem (89 osób) należącymi do 11 kategorii społecznych. Pozostałymi źródłami, z których korzystano w poniższym Raporcie, są: dane i raporty ze spotkań realizowanych w ramach idei Kafejki Partycypacyjnej zorganizowanych w okresie od listopada 2019 do lutego 2020 roku (łączna liczba uczestników, których opinie przeanalizowano wynosi 399 osób) oraz ankietowe pytania otwarte, na które odpowiedzi zebrano w tracie tych spotkań. Kolejnym źródłem danych były raporty ze Spotkań Otwartych organizowanych przez Lubelską Grupę Badawczą w okresie od listopada 2019 do marca 2020 roku, uczestniczyli w nich mieszkańcy poszczególnych dzielnic, w tym także przedstawiciele Rad Dzielnic; łącznie w spotkaniach uczestniczyły 184 osoby. Wykorzystano także sprawozdania pochodzące z Punktów Mobilnych, w których udział wzięły 773 osoby oraz informacje z raportu powstałego na podstawie tych danych.

Czym były TGR i jaka była ich rola w procesie tworzenia Strategii Lublin 2030?

Tematyczne Grupy Robocze (TGR) były jednym z najważniejszych elementów procesu tworzenia Strategii Lublina 2030. Ich prace miały na celu przeniesienie wniosków z bardzo szerokiego i rozproszonego procesu angażującego społeczność Lublina na węższy i bardziej konkretny poziom ekspercki, przy zachowaniu społecznego charakteru działań. W procesie tworzenia Strategii Lublin 2030 uformowanych zostało 12 grup eksperckich dedykowanych obszarom strategicznym, w ramach których przeprowadzone zostały warsztaty pozwalające na diagnozę stanu obecnego, identyfikację trendów, wyzwań i szans, wskazanie priorytetowych celów oraz kierunków działań. Rolą TGR była selekcja pomysłów autorstwa mieszkańców zebranych w ramach prowadzonej metodami partycypacyjnymi kwerendy, obejmującej cykl kilkudziesięciu spotkań i warsztatów tematycznych oraz społeczne badania ilościowe i jakościowe. W ramach swoich działań TGR dokonały analizy i oceny wizji przyszłości i wizji rozwoju miasta pozyskanych w ramach tych działań, a następnie uzupełniły je o wiedzę ekspercką oraz kwestie niedostrzeżone lub pominięte w procesie zbierania opinii.

Co było efektem pracy TGR?

Efektem prac TGR był Raport Końcowy z prac Tematycznych Grup Roboczych, w którym przedstawiono szczegółowe wizje przyszłości, zdefiniowano precyzyjne cele i podano kompletne oraz bardzo szczegółowe rozwiązania w zakresie inicjatyw mających realizować te cele. Wszystkie rekomendacje w Raporcie charakteryzowały się jednakową strukturą uwzględniającą wizję, diagnozę, cele oraz rekomendowane kierunki działań.

[Pobierz raport]

W tym miejscu należy także podkreślić, że Raport Końcowy z prac TGR, obejmujący rekomendacje w zakresie kierunków rozwoju Gminy Lublin stanowił istotny punkt odniesienia i źródło inspiracji, nie zaś gotowy, niepodlegający dalszej redakcji wkład do powstającego projektu dokumentu Strategii Lublin 2030. Oznacza to, że w toku dalszych prac nad Strategią Lublin 2030, wypracowane przez TGR rekomendacje poddawane były kolejnym działaniom partycypacyjnym

Jakie obszary strategiczne obejmowały TGR?

Podstawę tworzenia TGR stanowiło 12 obszarów strategicznych. Każdy z obszarów został opisany słowami kluczowymi, będącymi punktem wyjścia do charakterystyki obszaru, doprecyzowującymi jego zakres. Należy pamiętać, że zakres niektórych słów kluczowych pokrywał się z zakresem innych, a część z nich opisywała bardziej szczegółowe zjawiska zawierające się w innych słowach kluczowych o bardziej ogólnym znaczeniu. Kolejność na liście nie wskazywała także na ich istotność. Lista słów kluczowych nie była kompletna, choć proces prac nad nią miał na celu uwzględnienie wszystkich ważnych zagadnień w danym obszarze, ułatwiając poruszanie się po nim i wybór właściwego obszaru w procesie rekrutacji do TGR.

Jakie obszary strategiczne obejmują TGR?

Podstawę tworzenia TGR stanowi 12 obszarów strategicznych. Każdy z obszarów został opisany słowami kluczowymi, będącymi punktem wyjścia do charakterystyki obszaru, doprecyzowującymi jego zakres. Należy pamiętać, że zakres niektórych słów kluczowych pokrywa się z zakresem innych, a część z nich opisuje bardziej szczegółowe zjawiska zawierające się w innych słowach kluczowych o bardziej ogólnym znaczeniu. Kolejność na liście nie wskazuje także na ich istotność. Lista słów kluczowych nie aspiruje do bycia kompletną, choć proces prac nad nią miał na celu uwzględnienie wszystkich ważnych zagadnień w danym obszarze, ułatwiając poruszanie się po nim i wybór właściwego obszaru w procesie rekrutacji do TGR.

Pobierz opis słów kluczowych i zagadnień dla Tematycznych Grup Roboczych.

Jak pracowały TGR?

TGR, podzielone zgodnie ze tematycznymi obszarami strategicznymi, pracowały metodami warsztatowymi, realizowanymi w oparciu o metodykę Trzech Horyzontów, odpowiednio zaadaptowaną do potrzeb Strategii Lublin 2030 oraz do zdalnego trybu pracy. W warsztatach wykorzystywane były sprawdzone metody facylitatorskie. W swoich pracach TGR bazowały min. na wynikach wcześniejszych działań partycypacyjnych i badań przeprowadzonych w ramach konsultacji w których udział brali mieszkańcy miasta. Warsztaty TGR moderowane były przez doświadczony zespół facylitatorski oraz rejestrowane przez obserwatorów. Swobodny dostęp do danych oraz przepływ informacji wewnątrz zespołów oraz pomiędzy poszczególnymi TGR zapewniło działające w chmurze internetowe repozytorium wiedzy. W związku z obowiązywaniem ograniczeń związanych z COVID-19, wszystkie spotkania i konsultacje prowadzone były w trybie zdalnym, a członkowie TGR otrzymali niezbędne wsparcie techniczne umożliwiające bezproblemowy udział w pracach zespołu.

Jak były formowane TGR?

Każda z 12 TGR składała się z 10 osobowego zespołu ekspertów – 1 lidera, 3 pracowników Urzędu Miasta Lublin oraz jednostek organizacyjnych Miasta Lublin, 3 przedstawicieli mieszkańców oraz po 1 przedstawicielu organizacji trzeciego sektora, biznesu i uczelni wyższych. W sumie do 12 zespołów zrekrutowano 120 osób reprezentujących szerokie spektrum miejskich interesariuszy. TGR zostały sformowane w wyniku otwartej rekrutacji. Założeniem było, aby członkowie TGR bardzo dobrze znali swoje miasto i jego bolączki, angażowali się w życie społeczne i interesowali sprawami miasta, a także byli w stanie uzasadnić chęć dołączenia do wybranej TGR wykazując swoje formalne bądź nieformalne kompetencje w obszarze związanym z jej tematem. Niezwykle istotną kwestią była możliwość osobistego udziału w pracach TGR w planowanych terminach spotkań oraz możliwość poświęcenia odpowiedniej ilości czasu na przygotowania do udziału w warsztatach.

Kiedy pracowały TGR?

Prace TGR rozpoczęły się w połowie grudnia 2020 r. od spotkania inauguracyjnego dla wszystkich zespołów, facylitatorów i organizatorów. Do końca stycznia 2021 r. zrealizowano 3 spotkania warsztatowe dla każdej TGR, w trakcie których wypracowane zostały rekomendacje dla 12 obszarów oraz 1 spotkanie wspólne liderów i wybranych członków TGR, poświęcone synchronizacji wypracowanych rekomendacji. Prace TGR zakończyły się na przełomie marca i kwietnia 2021 r. spotkaniem podsumowującym, na którym zaprezentowane zostały wyniki prac TGR oraz podsumowujący je Raport Końcowy. W wydarzeniu, poza zespołami TGR, facylitatorami i organizatorami udział wzięli zewnętrzni eksperci oraz interesariusze spoza grona TGR, którzy mieli okazję odnieść się do wypracowanych rekomendacji w ramach paneli dyskusyjnych. Spotkania warsztatowe były realizowane w soboty, spotkanie inauguracyjne i podsumowujące w tygodniu roboczym, od wtorku do czwartku. Rekrutacja do Tematycznych Grup Roboczych

Nabór do Tematycznych Grup Roboczych miał charakter otwarty dla wszystkich mieszkanek i mieszkańców miasta. Zgłoszenia przyjmowane były od 6 do 23 listopada 2020 r. Można je było składać drogą elektroniczną, wypełniając formularz dostępny na stronie internetowej dedykowanej rekrutacji. Pracownicy Urzędu Miasta Lublin oraz jednostek organizacyjnych Miasta Lublin byli rekrutowani w ramach odrębnej, otwartej i bezpośredniej procedury wewnętrznej, w ramach której otrzymali specjalny link do formularza rekrutacyjnego.

Celem rekrutacji do Tematycznych Grup Roboczych było wyłonienie 12 liderów, 72 osób reprezentujących mieszkańców, uczelnie wyższe i organizacje trzeciego sektora oraz 36 osób reprezentujących pracowników Urzędu Miasta Lublin i jednostek organizacyjnych Miasta Lublin. Łącznie do prac Tematycznych Grup Roboczych zrekrutowanych zostało 120 osób.

W naborze oceniane były wszystkie prawidłowo wypełnione zgłoszenia. Kandydatury liderów, mieszkańców, przedstawicieli sektora nauki i organizacji trzeciego sektora były oceniane przez 6-cio osobową Komisję Rekrutacyjną, składającą się z 3 przedstawicieli Urzędu Miasta Lublin, 2 przedstawicieli firmy 4CF - realizującej na zlecenie Gminy Lublin prace TGR oraz 1 przedstawicielki Lubelskiej Grupy Badawczej - partnera społecznego projektu. Pracownicy Urzędu i jednostek organizacyjnych Miasta Lublin zostali wyłonieni przez 5-cio osobową Komisję Rekrutacyjną złożoną z przedstawicieli Kancelarii Prezydenta oraz Wydziału Strategii i Przedsiębiorczości Urzędu Miasta Lublin. Członkowie Komisji Rekrutacyjnych kierowali się stworzonymi na potrzeby rekrutacji zasadami wyboru określającymi profile kandydatów oraz systemem punktacji, obiektywizującym ocenę. Bardzo istotnym parametrem związanym z wyborem kandydatów i formowaniem składów TGR było zachowanie obiektywizmu i pluralizmu procesu. Z tego względu, przy rekrutacji dążono do zrównoważenia składu grup według płci i wieku, do zapewnienia udziału przedstawicieli grup szczególnie wrażliwych na kwestie dotyczące obszarów tematycznych TGR oraz do uniemożliwienia wpływu lobby i grup interesu na wyniki prac TGR.

Rezultatem rekrutacji było 273 zgłoszeń od mieszkańców, sektora nauki i organizacji trzeciego sektora oraz 85 zgłoszeń od pracowników Urzędu Miasta Lublin i jednostek organizacyjnych Miasta Lublin. Do roli lidera zgłosiło się 86 osób. Łącznie do udziału w TGR zgłosiło się 358 osób, czyli niemal 3 osoby na jedno miejsce.

Lista 120 członków 12 Tematycznych Grup Roboczych

Konferencja była podsumowaniem jednego z ważniejszych etapów prac nad Strategią Lublin 2030, obejmującego działania eksperckich Tematycznych Grup Roboczych, których rolą było przełożenie wizji przyszłości Lublina, sformułowanych w ramach procesu partycypacyjnego przez mieszkańców, na rekomendacje dotyczące kierunków rozwoju miasta.

Wydarzenie odbyło się 30 marca 2021 r. i skierowane było do przedstawicieli samorządów, organizacji pozarządowych i instytucji około gospodarczych, ekspertów reprezentujących świat nauki i biznesu oraz mieszkańców, zainteresowanych różnorodnymi aspektami planowania strategicznego w miastach oraz szczegółowymi wynikami prac Tematycznych Grup Roboczych. Podczas konferencji online zaprezentowano efekty pracy TGR.

Prace Tematycznych Grup Roboczych trwały od grudnia 2020 r. Podstawą ich działania było 12 obszarów strategicznych: akademickość, dobre sąsiedztwo, edukacja, inteligenta i zrównoważona gospodarka, kultura i przemysły kreatywne, metropolia, miasto społecznie wrażliwe, miasto zielone, partycypacja i współrządzenie, sport, turystyka, urbanistyka i mobilność miejska. TGR pracowały metodami warsztatowymi, bazując na wynikach przeprowadzonych badań i wcześniejszych działań partycypacyjnych. W ich skład weszli przedstawiciele organizacji pozarządowych, biznesu, uczelni, samorządu oraz mieszkańcy – łącznie, aż 120 osób pracowało nad rekomendacjami dotyczącymi przyszłości Lublina.

Po zakończeniu kolejnego etapu prac związanych z opracowaniem nowej Strategii, powstał Raport Końcowy z prac Tematycznych Grup Roboczych, który zawierał wypracowane metodami warsztatowymi rekomendacje w zakresie kierunków rozwoju Gminy Lublin i postępu, jaki ma wykonać Lublin do 2030 roku. Raport stanowił punkt odniesienia i poprzedzał projekt dokumentu samej Strategii Lublin 2030. Rekomendacje wypracowane przez Tematyczne Grupy Robocze, opracowane w oparciu o zebrane w początkowej fazie procesu opracowywania Strategii wizje przyszłości mieszkańców, poddane zostały następnie procesowi konsultacji społecznych.

Rezultatem konsultacji było wypracowanie kompletnego materiału, który znalazł swoje odzwierciedlenie w projekcie dokumentu Strategii Lublin 2030. Mając na względzie również bardzo intensywną i zawartą w krótkich ramach czasowych pracę Tematycznych Grup Roboczych, potrzeba odniesienia się do wypracowanych rekomendacji i ich doszczegółowienia zgłaszana była także przez samych członków Tematycznych Grup Roboczych. Dodatkowe opinie i rekomendacje wypracowane przez poszczególne Tematyczne Grupy Robocze w ramach konsultacji społecznych stanowiły wartość dodaną i pozwoliły lepiej odzwierciedlić intencje uczestników warsztatów ujęte w Raporcie Końcowym.

Rekomendacje zawarte w Raporcie Końcowym zostały poddane konsultacjom społecznym skierowanym do:

• mieszkańców miasta, którzy mieli możliwość wypowiedzenia się w kwestii rekomendacji strategicznych wypracowanych przez Tematyczne Grupy Robocze, sformułowanych w ramach poszczególnych obszarów strategicznych, m.in. w formie wizji i celów strategicznych. Mieszkańcy mogli wziąć udział w spotkaniach on-line lub odwiedzić zlokalizowany na terenie miasta tzw. „punkt mobilny”. Jednocześnie mogli wypełnić ankietę konsultacyjną dostępną online;
• wszystkich powołanych ciał opiniodawczo-doradczych Prezydenta Miasta Lublin, radnych Rady Miasta Lublin, radnych i członków zarządów rad dzielnic, a także instytucji i organizacji współpracujących z samorządem oraz takich, dla których działalności przyjęta przez miasto Lublin polityka rozwoju ma istotne znaczenie. Do ww. interesariuszy skierowana została prośba o analizę rekomendacji wypracowanych przez Tematyczne Grupy Robocze i odniesienie się do nich poprzez wyrażenie opinii w formie pisemnej;
• wszystkich wydziałów i biur Urzędu Miasta Lublin oraz jednostek organizacyjnych Miasta Lublin. W ramach konsultacji oceniona została zgodność zapisanych w Raporcie rekomendacji m.in. z najważniejszymi dokumentami strategicznymi wyższego rzędu (tj. unijnymi, krajowymi, regionalnymi); innymi przyjętymi do realizacji przez Gminę Lublin strategiami, programami i politykami, obowiązującymi w okresie do 2030 roku; obecnie obowiązującymi przepisami prawa pod kątem możliwości formalno-prawnych ich potencjalnego wdrożenia, możliwościami finansowymi Gminy Lublin, w tym założeniami określonymi w wieloletniej prognozie finansowej Miasta Lublin.

W ramach tego etapu konsultacji:

• zorganizowano 3 spotkania o charakterze informacyjnym, podczas których omówiono cały dotychczasowy proces prac nad Strategią Lublin 2030, zakres i formę konsultacji społecznych i sposobu, w jaki mieszkańcy mogli wziąć w nich udział oraz pokazano klucz, zgodnie z którym opracowane zostały rekomendowane wizje oraz cele rozwoju Lublina w ramach dwunastu obszarów strategicznych opisanych w Raporcie Końcowym. Spotkania można było śledzić na żywo na Facebooku. Ponadto dla obcojęzycznych mieszkańców zainteresowanych wzięciem udziału w konsultacjach społecznych przygotowaliśmy niezbędne materiały oraz spotkania tłumaczone na język angielski oraz ukraiński. Mając na względzie zapewnianie dostępności osobom z niepełnosprawnościami otwarte spotkania konsultacyjne tłumaczone były również na Polski Język Migowy;
• udostępniono ankietę konsultacyjną online, dostępną w języku polskim, angielskim i ukraińskim;
• zorganizowano 12 otwartych spotkań konsultacyjnych online, z których każde poświęcone było innemu obszarowi rozwojowemu (akademickość, sport, dobre sąsiedztwo, metropolia, urbanistyka i mobilność miejska, inteligentna i zrównoważona gospodarka, turystyka, kultura i przemysły kreatywne, partycypacja i współrządzenie, miasto społecznie wrażliwe, edukacja, miasto zielone),
• zorganizowano spotkanie tematyczne dla młodzieży nt. „Jaka przyszłość Lublina?”;
• powadzono dyżur konsultacyjny w postaci mobilnych punktów konsultacyjnych w 10 lokalizacjach na terenie miasta, szczególnie uczęszczanych przez mieszkanki i mieszkańców;
• zorganizowano inne spotkania konsultacyjne i branżowe: spotkanie z Młodzieżową Radą Miasta Lublin, spotkanie z Przewodniczącymi Rad i Zarządów Dzielnic, spotkanie z Radnymi Rady Miasta Lublin, spotkanie z Radą Seniorów Miasta Lublin, spotkanie dla Rad Dzielnic.

Przebieg i wyniki konsultacji społecznych kierunków rozwoju Gminy Lublin, stanowiących założenia do projektu Strategii Lublin 2030, zawartych w Raporcie Końcowym z prac Tematycznych Grup Roboczych, zostały podsumowane w formie sprawozdania z przeprowadzonych działań konsultacyjnych. [Sprawozdanie z przeprowadzonych działań konsultacyjnych odnośnie kierunków rozwoju Gminy Lublin, stanowiących założenia do projektu Strategii Lublin 2030, zawartych w Raporcie Końcowym z prac Tematycznych Grup Roboczych]

W dniach od 1 września do 4 października 2021 r. zrealizowany został kolejny projekt badawczy dotyczący jakości życia w Lublinie w percepcji jego mieszkańców. Sondaż zrealizowano na próbie 502 mieszkańców Lublina, w wieku 18 lat i więcej. Narzędziem pomiarowym był kwestionariusz wywiadu złożony z 30 pytań w części głównej oraz 8 pytań metryczkowych. Rozmowy prowadzono na terenie Biur Obsługi Mieszkańców Urzędu Miasta Lublin (BOM), a do badania rekrutowane były osoby, które albo załatwiły już swoją sprawę, albo czekały na jej rozpatrzenie/załatwienie. Ankieterzy chcieli poznać opinie mieszkańców dotyczące życia codziennego, oceny władz Lublina, oferty kulturalnej i rekreacyjnej, sytuacji materialnej mieszkańców i ich identyfikacji z miastem.

Zdaniem zdecydowanej większości mieszkańców w ciągu ostatnich 3 lat Lublin zmienił się na lepsze. Lublinianie powszechnie identyfikują się ze swoim miastem. Wśród najwyżej ocenianych wymiarów jakości życia wymieniają potencjał miasta związany ze spędzaniem czasu wolnego, jakość kształcenia szkolnego oraz życzliwość współmieszkańców. Swoją sytuację finansową oceniają jako dobrą, podobnie jak swoje warunki mieszkaniowe. Pozytywnie oceniają poziom usług świadczonych przez Urząd Miasta. A wśród priorytetowych zadań władz miasta badani wymieniają rozwijanie terenów zielonych, ściąganie inwestorów i tworzenie nowych miejsc pracy. Jedynie garstka mieszkańców rozważyłaby możliwość przeprowadzenia się z Lublina poza województwo lubelskie lub poza kraj, gdyby pojawiła się taka możliwość.

Z drugiej strony, mieszkańcy z dużą rezerwą podchodzą do możliwości angażowania się w realizację inicjatyw obywatelskich, czy kandydowania w wyborach do Rady Miasta lub Rady Dzielnicy. Poprawy wymaga dostępność do usług medycznych. Jest to bolączka zwłaszcza starszych mieszkańców. Niezbędne jest też kontynuowanie działań związanych z przyciąganiem inwestorów i wspieraniem tworzenia miejsc pracy. Sporym rozczarowaniem dla mieszkańców są ich zdaniem osiągane niskie dochody z pracy.

[Pobierz raport]

Włączanie mieszkańców w proces diagnozy, formułowania wizji i priorytetów rozwoju było realizowane przez prowadzenie rozbudowanych działań partycypacyjnych i badań społecznych. Jednym z tych działań było badanie ankietowe lublinian i lublinianek, realizowane od września 2020 r. Osoby zamieszkałe (niekoniecznie zameldowane) w każdym z 1 800 wylosowanych mieszkań otrzymały list z zaproszeniem do wypełnienia ankiety w dogodny wybrany przez siebie sposób.

Określając wizję i priorytety rozwoju Lublina w kolejnej dekadzie chcieliśmy, aby tę wizję przyszłości współtworzyło jak najszersze grono mieszkanek i mieszkańców naszego miasta. Realizowane badanie miało zapewnić pełne odzwierciedlenie poglądów osób w różnym wieku, pełniących różne role zawodowe i społeczne. Jego wyniki posłużyły do stworzenia diagnozy potrzeb i pomogły w wytyczeniu celów rozwojowych na kolejne lata.

Badanie było anonimowe i nie wymagało ujawniania jakichkolwiek danych osobowych. Pozyskane dane posłużyły do opracowania raportu „Diagnoza Lublin 2030. Raport z badań ankietowych”

[Pobierz raport]

W efekcie szeregu działań partycypacyjnych oraz przygotowanych analiz i opracowań, powstał projekt dokumentu Strategii Lublin 2030, który w terminie od dnia 15 listopada do dnia 20 grudnia 2021 r. został poddany ostatniemu etapowi konsultacji społecznych. Mieszkańcy i mieszkanki mogli wziąć udział w:

• dwóch otwartych spotkaniach w formie debat tematycznych, będących okazją do przybliżenia chętnym mieszkańcom i mieszkankom Lublina treści Strategii oraz stworzenia przestrzeni do pogłębionej dyskusji i zadawania pytań na temat obszarów rozwojowych (większość sesji była transmitowana na dedykowanych kanałach YouTube wraz z opcją zadawania pytań w czasie wydarzenia oraz z tłumaczeniem na Polski Język Migowy);
• wysłuchaniu publicznym, będącym jedną z metod prowadzenia konsultacji publicznych dotyczących ważnych rozstrzygnięć w sferze polityk publicznych. W trakcie wysłuchania instytucje i osoby zainteresowane przedmiotem konsultacji miały możliwość wygłoszenia swojego stanowiska względem treści Strategii Lublin 2030. Istotą wysłuchania było dopuszczenie do wyrażenia swojej opinii wszystkich, którzy uznali, że mają do przekazania istotne argumenty w danej sprawie.  

Mieszkanki i mieszkańcy mogli również zgłosić swoje uwagi do projektu Strategii Lublin 2030 za pośrednictwem formularza dostępnego w formie papierowej w Biurach Obsługi Mieszkańców lub w formie online na stronie www.2030.lublin.eu.

W toku prac zorganizowano także spotkania konsultacyjne dla Radnych Rad Dzielnic oraz Radnych Rady Miasta Lublin. Dokument zaopiniowali również: Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska, Powiatowy Państwowy Inspektor Sanitarny, Zarząd Województwa Lubelskiego, Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie oraz sąsiednie gminy i ich związki.

Uwagi można było wnosić w następujący sposób:

• pozostawiając wypełniony i podpisany formularz w placówce Biura Obsługi Mieszkańców;
• przesyłając wypełniony i podpisany formularz pocztą tradycyjną na adres: Urząd Miasta Lublin, Wydział Strategii i Przedsiębiorczości, plac Litewski 1, 20-080 Lublin;
• przesyłając wypełniony i podpisany elektronicznym podpisem kwalifikowanym lub podpisem zaufanym formularz na adres e-mail: ;
• wypełniając formularz w formie online.

DOKUMENTY PODLEGAJĄCE KONSULTACJOM
Strategia Lublin 2030 – projekt
Prognoza oddziaływania na środowisko sporządzona dla projektu Strategii Lublin 2030

UCHWAŁA – TRYB I HARMONOGRAM PRAC NAD PROJEKTEM STRATEGII
Uchwała nr 861/XXVI/2021Rady Miasta Lublin z dnia 25 lutego 2021 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia projektu Strategii Rozwoju Gminy Lublin na lata 2021-2030 oraz określenia szczegółowego trybu i harmonogramu opracowania projektu strategii, w tym trybu konsultacji

OGŁOSZENIE O KONSULTACJACH
Ogłoszenie o konsultacjach społecznych - II etap [PL] [8.11.2021 r.]
Ogłoszenie o konsultacjach społecznych - I etap [PL] [14.05.2021 r.]

OPINIE INSTYTUCJI
Lubelski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny
Zarząd Województwa Lubelskiego
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Lublinie
Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie

PRZEBIEG KONSULTACJI
Informacja o przebiegu debat tematycznych
Informacja o przebiegu wysłuchania publicznego
Zestawienie opinii, uwag wyrażanych poprzez Q&A podczas wysłuchania publicznego
Raport z przebiegu konsultacji społecznych projektu dokumentu Strategii Lublin 2030 wraz ze sporządzoną prognozą oddziaływania na środowisko dla projektu Strategii