Muzeum Lubelskie chcąc włączyć się w obchody jubileuszu 450-lecia zawarcia Unii polsko-litewskiej przygotowało we współpracy z Muzeum Narodowym – Pałacem Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie wystawę pod tytułem "Lublin – miasto unii Litwy i Polski", którą można podziwiać od 6 lipca do 24 listopada. W wernisażu uczestniczyła delegacja z Urzędu Miasta: Pan Mariusz Banach, Zastępca Prezydenta ds. Oświaty i Wychowania, Pan Jarosław Pakuła, Przewodniczący Rady Miasta Lublin oraz Pani Elżbieta Daszyńska, Dyrektor Biura Zamówień Publicznych.
Głównym elementem pokazu jest użyczony przez Muzeum Narodowe w Warszawie, znajdujący się na co dzień w Muzeum Lubelskim obraz Jana Matejki "Unia Lubelska". Towarzyszy mu prezentacja blisko 60 obrazów sztalugowych i rycin ze zbiorów Muzeum Lubelskiego przedstawiających bogatą historię miasta, ze szczególnym wyeksponowaniem miejsc, w których albo prowadzono obrady sejmu unijnego, albo szczególnie uroczyście świętowano proklamację powstania nowego państwa – Rzeczypospolitej Obojga Narodów (Zamek Lubelski, Bazylika O. Dominikanów, Klasztor O. Bernardynów i Pomnik Unii na Placu Litewskim). Decyzja Zygmunta Augusta o wyborze Lublina na miejsce obrad sejmu unijnego była podyktowana kilkoma czynnikami. W epoce jagiellońskiej miasto, położone na pograniczu polsko-litewskim i w sąsiedztwie ziem ruskich, zyskało na znaczeniu i stało się miejscem ważnych wydarzeń politycznych. W przededniu zawarcia Unii gród nad Bystrzycą należał do najbardziej znaczących polskich miast, był stolicą województwa lubelskiego, ważnym ośrodkiem kulturalnym oraz jednym z najważniejszych ośrodków handlowych w Europie środkowowschodniej. Dogodne dla posłów polskich i litewskich położenie miasta, jego wielkość i obecność rezydencji królewskiej, w której można było prowadzić obrady, na ponad pół roku uczyniły Lublin centrum życia politycznego Rzeczypospolitej. Wydarzenia związane z aktem zawarcia Unii Lubelskiej na trwałe wpisały się w historię wielu obiektów i miejsc grodu nad Bystrzycą.
Malowniczo rozlokowane wśród wzgórz miasto, któremu patronuje św. Antoni doczekało się wielu malarskich i graficznych wizerunków, które przybliżają obraz grodu nad Bystrzycą. Widoki wzgórza zamkowego, rozpiętych między bramami Grodzką i Krakowską, zaułków Starego Miasta i dzielnicy żydowskiej, charakterystycznych sylwetek lubelskich świątyń oraz reprezentacyjnego Krakowskiego Przedmieścia składają się na obraz miasta, w którym 450 lat temu dokonał się historyczny moment zjednoczenia obu narodów dając początek procesom formowania się nowoczesnej Europy.
Niezwykłość i waga aktu Unii Lubelskiej znalazła również swoje odzwierciedlenie w twórczości najważniejszego polskiego malarza historycznego i historiozofa, jakim był Jan Matejko, który w 300. rocznicę zawarcia porozumienia stworzył dzieło przywołujące doniosłą ceremonię uroczystego odczytania i zaprzysiężenia dokumentu potwierdzającego powstanie Unii. Wystawa w Wilnie, adresowana jest do litewskiego odbiorcy i przedstawia Lublin jak jedno z najprężniej rozwijających się miast polskich epoki nowożytnej. Ekspozycji obrazu towarzyszy okazały, bogato ilustrowany katalog, przygotowany w trzech językach: polskim, litewskim i angielskim, powstały dzięki współpracy lubelskich i wileńskich autorów.
Kuratorami wystawy "Lublin – miasto unii Litwy i Polski" są: dr Andrzej Frejlich, Anna Hałata, Bożena Kasperowicz (Muzeum Lubelskie w Lublinie).
