Muzeum Literackie im. Józefa Czechowicza jest oddziałem Muzeum Lubelskiego w Lublinie. Projekt organizacji zrodził się pod koniec lat pięćdziesiątych w miejscowym środowisku literackim. Z propozycją jej utworzenia wystąpili jako pierwsi Stanisław Fita i Lech Ludorowski. Pomysł został życzliwie przyjęty przez władze miejskie. Idea utworzenia placówki urealniła się w latach 1963-1965, kiedy Tadeusz Kłak – ówczesny kierownik Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie – zebrał ogromną ilość dokumentów, listów oraz rękopisów Józefa Czechowicza i na ich podstawie opracował pierwszy projekt scenariusza stałej wystawy muzealnej. Muzeum zostało otwarte 9 września 1968 roku w dwudziestą dziewiątą rocznicę śmierci poety. Przez prawie trzydzieści lat swojej działalności mieściło się w zabytkowym, poklasztornym budynku przy ulicy Narutowicza 10. W 1999 roku utraciło swoją dotychczasową siedzibę, a po trzech latach pracy w siedzibie tymczasowej w Dworku Wincentego Pola i jednoczesnego remontu nowego lokalu - 9 września 2002 roku zainaugurowało działalność w kamienicy przy ulicy Złotej 3, ofiarowanej miastu na cele kultury przez zasłużoną dla Lublina rodzinę Riabininów.
Muzeum prezentuje rękopisy, muzealia, wydawnictwa i materiały naukowe związane z życiem i twórczością Józefa Czechowicza. Ponadto Muzeum posiada w swoich zbiorach bogate materiały innych pisarzy związanych z Lubelszczyzną, jak również rękopisy utworów poetyckich tak wybitnych twórców polskich jak: Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, Jerzy Zagórski, Julian Tuwim i in. W zbiorach znajduje się również obszerna dokumentacja fotograficzna lubelskiego życia literackiego, bogaty księgozbiór, zbiór czasopism, filmów, nagrań, pamiątek oraz druków okolicznościowych.
Szczegółowe informacje dla zwiedzających i ceny biletów dostępne są na stronie internetowej Muzeum Narodowego w Lublinie - Oddział Literacki im. Józefa Czechowicza.