Już od 11 lat podczas Festiwalu Wschód Kultury – Inne Brzmienia można spotkać się z najnowszą literaturą ukraińską i białoruską, a także pochodzącą z państw bałtyckich. W tym roku na festiwalową publiczność czeka 9 premier wydawniczych, w tym wydania książkowe projektu Literary Eastern Express (LEE), który stanowi dopełnienie i rozwinięcie działań serii „Wschodni Express”. Wśród nowości wydawniczych znajdują się gatunki takie jak komiksy, esej historyczny czy literatura dziecięca. Premierom towarzyszyć będą dyskusje związane zarówno z tematyką samych książek, jak i kontekstem społeczno-kulturowym, w jakim powstawały.
To 17. edycja organizowanych przez Warsztaty Kultury lubelskich Innych Brzmień i 11. w ramach Wschodu Kultury, czyli projektu realizowanego przez Narodowe Centrum Kultury ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz przez 3 miasta wschodniej Polski – Lublin, Białystok i Rzeszów.
– W tym roku zaprezentujemy m.in. przekłady poezji i prozy współczesnych autorów i autorek z Białorusi, Ukrainy, Litwy i Estonii. Spotkania będą okazją do bezpośredniego kontaktu z twórcami, wymiany myśli i doświadczeń. Będziemy mogli posłuchać fragmentów ich dzieł w oryginalnym brzmieniu, a także w polskich przekładach, co pozwoli na pełniejsze zrozumienie i docenienie pracy zarówno autorek i autorów, jak i istotnej roli tłumaczek i tłumaczy. Podczas Festiwalu będzie można kupić książki i zdobyć autografy twórców. Wszystkie spotkania literackie odbędą się w siedzibie Warsztatów Kultury w Lublinie. – opowiada Monika Ostrowska z działu wydawniczego Warsztatów Kultury w Lublinie.
Harmonogram spotkań literackich
27 czerwca (czwartek)
17.00–18.00 | Kateryna Babkina: „Czapeczka i wieloryb” (projekt LEE)
Udział w spotkaniu wezmą: Kateryna Babkina – autorka, Bohdan Zadura – tłumacz, prowadzenie: Tomasz Sikora, tłumaczenie spotkania: Andrij Saweneć | Warsztaty Kultury w Lublinie, ul. Grodzka 7 – patio
„Czapeczka i wieloryb” to poruszająca historia chorego na białaczkę ośmioletniego chłopca, na którego wszyscy wołają „Czapeczka". Pewnego dnia bohater zauważa za swoim oknem pływającego w powietrzu wieloryba. Choroba nie pozwala mu robić rzeczy, które chciałby i powinien móc robić każdy ośmiolatek, więc gdy wieloryb proponuje chłopcu wspólną przygodę, Czapeczka przyjmuje propozycję i razem ze swoim nowym, niezwykłym przyjacielem rusza na przejażdżkę po niebie! „Czapeczka i wieloryb” to niezwykła, pełna ciepła opowieść o przyjaźni, rozbudzającej wyobraźnię ciekawości, potrzebie budowania bezpiecznych światów, a także o nadziei.
Kateryna Babkina (ur. 1985 r. w Iwano-Frankiwsku) – jedna z najbardziej popularnych pisarek ukraińskich średniego pokolenia. Prozatorka, poetka, scenarzystka, kolumnistka, tłumaczka. Jej twórczość tłumaczona jest na angielski, czeski, francuski, hiszpański, niemiecki, szwedzki, rumuński, rosyjski i hebrajski. W Polsce zadebiutowała zbiorem opowiadań „Szczęśliwi nadzy ludzie” wydanym przez Warsztaty Kultury w 2016 roku. Za powieść „Nikt tak nie tańczył jak mój dziadek” otrzymała Literacką Nagrodę Europy Środkowej ANGELUS 2021 oraz Nagrodę im. Natalii Gorbaniewskiej ANGELUS 2021 przyznawaną głosami czytelników. Po rozpoczęciu pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę wyjechała do Wrocławia, gdzie odbywała rezydencję literacką. Obecnie mieszka w Wielkiej Brytanii. W tym roku nakładem Warsztatów Kultury w Lublinie po raz pierwszy do rąk polskich czytelniczek i czytelników trafi książka dla dzieci jej autorstwa.
18.30–19.30 | Ołeksandr Irwaneć: „Charków 1938” (projekt LEE)
Udział w spotkaniu wezmą: Ołeksandr Irwaneć – autor, Andrij Saweneć – tłumacz, prowadzenie: Switłana Ołeszko | Warsztaty Kultury w Lublinie, ul. Grodzka 7 – patio
Wyobraźmy sobie, że po zwycięstwie w wojnie z bolszewicką Rosją w 1920 roku Ukraina pokonała wszystkich wrogów zewnętrznych i wewnętrznych, wyrastając na światową potęgę. Co roku w stolicy Ukraińskiej Republiki Robotniczo-Chłopskiej, kraju budującego narodowy komunizm, odbywa się Proletariacki Karnawał. Do miasta zjeżdżają politycy, pisarze, artyści, szpiedzy i zamachowcy. Wśród gości karnawału są Leni Riefenstahl i laureatka Nagrody Nobla Olha Kobylanska, Ernest Hemingway i Henry Miller… Tymczasem jeden z przybyszy, ktoś niewidzialny, potężny i niebezpieczny, staje się celem poszukiwań pułkownika SBU Jurija Kociuby. W powieści Charków „1938” Ołeksandr Irwaneć w prześmiewczym oraz obrazoburczym tonie bawi się konwencjami historii alternatywnej, antyutopii i dreszczowca szpiegowskiego. Puszczając wodze wyobraźni, zagląda w głębokie rewiry ukraińskich narodowych traum i kompleksów.
Ołeksandr Irwaneć (ur. 1961 r. we Lwowie) – poeta, prozaik, dramatopisarz, tłumacz. Dorastał w Równem na Wołyniu, od 1990 do 2022 roku mieszkał w Irpieniu pod Kijowem. Absolwent Instytutu Literatury im. Maksyma Gorkiego w Moskwie (1989). Razem z Jurijem Andruchowyczem i Wiktorem Neborakiem współtworzył legendarną grupę literacką Bu-Ba-Bu. W przekładach na język polski wydano wybór jego dramatów „Recording” i inne utwory (2001), powieści „Riwne/Rowno” (2008) i „Choroba Libenkrafta” (2013), wiersze „Wania z Riazania” (2022). Autor przekładów z języka białoruskiego, czeskiego, francuskiego, rosyjskiego i polskiego (dzieła Janusza Korczaka i Janusza Głowackiego). Laureat nagrody Helen Szczerban-Lipki (USA), stypendysta m.in. Fundacji Fulbrighta (USA), Akademii Schloss Solitude (Niemcy), Fundacji Kultur-Kontakt (Austria) oraz programu Gaude Polonia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP. Finalista Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus (2014).
28 czerwca (piątek)
17.00–18.00 | Ołeh Kocarew: „Zawartość męskiej kieszeni” (projekt LEE)
Udział w spotkaniu wezmą: Ołeh Kocarew (online) – autor, Aneta Kamińska – tłumaczka, prowadzenie: Magda Kicińska, tłumaczenie spotkania: Anna Jawdosiuk-Małek | Warsztaty Kultury w Lublinie, ul. Grodzka 5a – sala widowiskowa, II piętro
Co kryje się na dnie bezdennej kieszeni Ołeha Kocarewa? Na pierwszy rzut oka: „znaki akcyzy / korki po winie lamparcie / gorsety lekkie do szampana / wizytówki pogniecione / pocałunki wczorajsze przekwitłe / i zwiędłe pod wpływem słońca / bilety do miejsc o nieznanych nazwach / strzępy cudzych książek". Jeśli sięgniemy głębiej i spojrzymy uważniej, znajdziemy też wzruszające wspomnienia, celne obserwacje codzienności, aforystyczne sentencje, językowe zabawy, surrealistyczne obrazki – jednym słowem, odsłoni się przed nami cała rzeczywistość widziana tak, jak może widzieć tylko dziecko, transformowana tak, jak może transformować tylko poeta.
Ołeh Kocarew (ur. 1981 r. w Charkowie) – ukraiński poeta, prozaik, dziennikarz, tłumacz. Mieszka w Buczy pod Kijowem. Jego najnowsze książki to zbiory poezji „Ewakuacja” (2022, z polskimi przekładami Anety Kamińskiej), „Zawartość męskiej kieszeni” (2021) oraz powieść „Ludzie w gniazdach” (2017). Jest współredaktorem (wraz z Julią Stachiwską) antologii „Ukraińska poezja awangardowa (lata 1910–1930)”. Autor wielu artykułów i esejów, głównie poświęconych literaturze i kulturze XX i XXI wieku. Redaktor almanachu młodej literatury „Znak”. Jeden z kuratorów internetowego czasopisma poezji tłumaczonej „Umbrella”.
18.30–19.30 | Herkus Kunčius „Zdradzeni, wyklęci, oczernieni” (seria WE)
Udział w spotkaniu wezmą: Herkus Kunčius – autor, Zuzanna Mrozikowa – tłumaczka, prowadzenie: Iwona Reichardt | Warsztaty Kultury w Lublinie, ul. Grodzka 7 – patio
Wydany w Litwie w roku 2007 zbiór tekstów Herkusa Kunčiusa opowiada o ludziach zaślepionych, którzy z wierności ideologii, czasem ze zwykłej głupoty, robią okropne rzeczy. Estoński żołnierz dzielnie spełniający internacjonalistyczny obowiązek podczas Praskiej Wiosny. Prokurator walczący ze zwyrodnieniem współczesnych artystów. Litewscy partyzanci wspominający z łezką w oku gwałty i okrucieństwo. Przemoc w rodzinie i przemoc na świecie łączą się tu w potworną, pełną grozy mieszaninę.
Herkus Kunčius (ur. 1965 r. w Wilnie) – prozaik, eseista, dramatopisarz, autor słuchowisk radiowych. Laureat licznych nagród literackich. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Wilnie. Pracował jako redaktor i krytyk sztuki w czasopismach kulturalnych „Krantas” i „Literatūra ir menas”. Autor około dwudziestu tomów prozy tłumaczonej m.in. na języki angielski, duński, niemiecki, rosyjski, słoweński, szwedzki. W Polsce jego teksty były prezentowane na łamach czasopism „Literatura na świecie”, „Tekstualia” i „Korespondencja z ojcem”. Polskim czytelnikom znany dzięki książkom: „Moja walka bambino” (2001), „Litwin w Wilnie” (2014), „Obrazki litewskie” (2019) wydanych nakładem Warsztatów Kultury oraz „Żelazna rękawica Stalina” (2023).
29 czerwca (sobota)
14.00–15.00 | Piret Raud: „Najprzyjemniejsza chwila dnia” (seria WE)
Udział w spotkaniu wezmą: Piret Raud – autorka, Marta Perlikiewicz – tłumaczka, prowadzenie: Agnieszka Smarzewska | Warsztaty Kultury w Lublinie, ul. Grodzka 7 – patio
Zbiór opowiadań Piret Raud zaliczyć można do nurtu magicznego realizmu. Estońscy krytycy słusznie nazwali je doliną grozy, mieszają się tu bowiem fantastyka i realność, a pozorna absurdalność ujawnia drugie dno. W centrum większości historii mamy do czynienia z konfliktem między indywidualnością i zbiorowością a niemożność pogodzenia tych opozycji dodaje opowiadaniom fatalistycznego wydźwięku.
„Mam nadzieję, że świat wykreowany przez Piret Raud zafascynuje również polskiego czytelnika. Nowele są współczesne, ale osadzone w estońskiej kulturze i tradycji, realistyczne i nierealne zarazem, to prawdziwe frykasy – niczym eklery, którymi delektuje się narratorka tytułowej noweli. Smacznego!”– Marta Perlikiewicz (z Posłowia).
Piret Raud (ur. 1971 r. w Tallinnie) – estońska pisarka oraz ilustratorka. W 1995 roku ukończyła Estońską Akademię Sztuki na kierunku grafika i początkowo podążała tą ścieżką. Jej prawdziwą pasją okazała się jednak literatura. Po debiucie pisarskim Raud szybko stała się najbardziej znaną i najczęściej tłumaczoną autorką książek dla dzieci w Estonii. Współpracuje zarówno z estońskimi, jak i zagranicznymi wydawcami, w tym z Thames & Hudson w Wielkiej Brytanii i Éditions du Rouergue we Francji. Od 2018 roku Raud rozszerzyła swoje literackie horyzonty i zaczęła tworzyć głównie dla starszej publiczności. Jako autorka i ilustratorka zdobyła uznanie krytyków i liczne nagrody, jej książki znalazły się m.in. w katalogu White Ravens oraz na Honorowej Liście IBBY. W 2022 roku otrzymała prestiżową Nagrodę Literacką Estońskiego Funduszu Kultury za zbiór opowiadań „Nimepanija”. Pięć jej książek ukazało się w Polsce w przekładach Anny Michalczuk-Podlecki.
15.30–16.30 | Mykoła Jabczenko, Iwan Kypibida, Julija Wus: „Krótka historia ukraińskiego feminizmu” (projekt LEE)
Udział w spotkaniu wezmą: Julija Wus – autorka-graficzka, Andrij Saweneć – tłumacz, Illia Strongowski – autor idei, Lilija Omelianenko – wydawczyni komiksu w Ukrainie, prowadzenie: Agnieszka Lichnerowicz, tłumaczenie spotkania: Anna Jawdosiuk-Małek | Warsztaty Kultury w Lublinie, ul. Grodzka 7 – patio
Co możemy bez namysłu powiedzieć o feminizmie? Pamiętamy o sufrażystkach, o Simone de Beauvoir i Drugiej płci, wiemy o pierwszej, drugiej, a nawet trzeciej fali feminizmu, ale już pytanie, jaki wkład w rozwój feminizmu zrobili Ukrainki i Ukraińcy każdego może przyprzeć do muru. Można się zastanowić: po co nam taka wiedza? W sytuacji, gdy idea równości płci wciąż pozostaje pięknym marzeniem, a temat walki o prawa kobiet i równouprawnienia jest marginalizowany i sprowadzany do poziomu nie zawsze śmiesznych memów, lektura „Krótkiej historii ukraińskiego feminizmu” pokazuje, jak lekko i z dystansem, a zarazem całkiem poważnie można opowiadać o tym wciąż wywołującym skrajne reakcje „-izmie”.
Mykoła Jabczenko – specjalista ds. alfabetyzmu cyfrowego w UNDP w Ukrainie. Absolwent Dniepropetrowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Ołesia Honczara na kierunku informacja międzynarodowa. Współpracował z różnymi organizacjami międzynarodowymi i ukraińskimi organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, m.in. Ukraińską Fundacją Kobiet. Jest profeministą, ekspertem ds. komunikacji i równości płci, promotorem feminizmu i odpowiedzialnego ojcostwa.
Iwan Kypibida – ilustrator, artysta komiksowy i projektant książek z Ukrainy. Obecnie mieszka i pracuje we Lwowie. Zajmuje się ilustracją komercyjną, ilustracją książkową i projektowaniem okładek, komiksami, ilustracją redakcyjną, projektowaniem plakatów oraz animacją.
Julija Wus – ilustratorka i artystka komiksowa z Ukrainy, obecnie mieszka i pracuje we Lwowie. Obszary jej specjalizacji to: komiks, ilustracja komercyjna i reklamowa, ilustracja książkowa oraz projektowanie.
18.30–19.30 | Kateryna Dysa: „Historia z wiedźmami. Procesy o czary w ukraińskich województwach Rzeczpospolitej XVII i XVIII wieku” (seria WE)
Udział w spotkaniu wezmą: Katarzyna Kotyńska, Anna Łazar i Monika Rudaś-Grodzka – tłumaczki, prowadzenie: Mariana Kril | Warsztaty Kultury w Lublinie, ul. Grodzka 7 – patio
Książka Kateryny Dysy jest nowatorskim badaniem procesów o czary w dawnych województwach ukraińskich Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Autorka proponuje nowe konteksty i pytania dla źródeł od dawna będących przedmiotem badań takich jak wydana w 1877 r. książka „Czary. Dokumenty – procesy”, czyli badania ukraińskiego archeologa i etnografa Wołodymyra Antonowycza. Dociera także do dokumentów, których nikt przed nią nie badał, takich jak „Księga Czarna Krzemieniecka 1747–1777”. Łącznie analizuje 198 przypadków procesów o czary, głównie z wieku XVII i XVIII. W książce zajmuje się także dyskursem naukowym wokół tematu czarów, nawiązując do współczesnych debat. Przekonująco dowodzi też, że na ziemiach ukraińskich procesy o czary nabierały rozpędu przede wszystkim wtedy, gdy przedstawiciele władzy czuli się zagrożeni i chcieli skorzystać z sądu jako sposobu na uciszenie niepokornych.
Kateryna Dysa (ur. 1977 r. w Moskwie) – historyczka, adiunktka w Katedrze Historii Narodowego Uniwersytetu „Akademia Kijowsko-Mohylańska”, dyrektorka funkcjonującego na tym uniwersytecie Centrum Studiów Polskich i Europejskich im. Jerzego Giedroycia. Była stypendystką Uniwersytetu Harvarda, Uniwersytetu Stanforda oraz Institut d'études avancées w Paryżu, a także profesorką wizytującą na Uniwersytecie w Bazylei. Obecnie prowadzi badania na Wydziale Historii w All Souls College na Uniwersytecie Oksfordzkim, w ramach stypendium Akademii Brytyjskiej. Jest autorką książki „Ukrainian Witchcraft Trials: Volhynia, Podolia and Ruthenia, 17th–18th Centuries” (Budapeszt, Nowy Jork, 2020) i autorką licznych artykułów na temat historii czarów, seksualności i medycyny we wczesnonowożytnej Ukrainie. Obecnie pracuje nad projektem dotyczącym budowy wizerunku Kijowa w literaturze podróżniczej od XVIII do początku XX wieku.
30 czerwca (niedziela)
11.00–12.00 | Borys Fiłonenko, Anton Reznik, Danył Sztanhejew „z mięty” (projekt LEE)
Udział w spotkaniu wezmą: Borys Fiłonenko – autor tekstu, Anton Reznik, Danył Sztanhejew – graficy (wszyscy online), Aleksandra Zińczuk – tłumaczka, prowadzenie: Grzegorz Nowicki i Olga Maciupa, tłumaczenie spotkania: Andrij Saweneć | Warsztaty Kultury, Grodzka 5a – sala widowiskowa, II piętro
Wieloznaczność i wielowarstwowość tej książki widać już na poziomie tytułu. Wania i Mariczka żyją razem swoim rytmem, aż pewnego razu Wania znika w niecodziennych okolicznościach… To przedstawiona z dwóch różnych perspektyw opowieść o miłości i rutynie, o tym, jak się ze sobą komunikujemy, oraz o wyczerpaniu dotychczasowych strategii narracyjnych. Czytanie tego tekstu wymaga nie lada skupienia: liczne nawiązania do dzieł kultury są w nim niczym nieoznakowane dziury i pęknięcia w przestrzeni miasta.
Borys Fiłonenko – urodzony w 1991 r., mieszka i pracuje w Kijowie, Lwowie i Charkowie. Pisarz, kurator, krytyk sztuki i redaktor naczelny wydawnictwa IST Publishing (Charków–Kijów–Chmielnicki). Był współkuratorem Pawilonu Ukrainy na 59. Biennale w Wenecji (2022) i 18. Biennale Architettura w Wenecji (2023) oraz Drugiego Narodowego Biennale Młodej Sztuki w Charkowie (2019). W latach 2015–2018 był kuratorem galerii Come in Art i galerii Aza Nizi Maza w Charkowie. W latach 2017–2024 wykładowca i kurator Wydziału Humanistycznego w Charkowskiej Szkole Architektury.
Danył Sztanhejew – ilustrator, artysta komiksowy i grafik z Charkowa. Jego opowiadania i ilustracje zostały opublikowane w antologii komiksowej „GON, Strapazin & Wooby.Club”. Od 2016 roku jest dyrektorem artystycznym w studiu produkcyjnym Colotune.
Anton Reznik – artysta, grafik, autor komiksów i animator z Charkowa. W latach 2016–2022 pracował w studiu artystycznym Aza Nizi Maza (Charków, Ukraina). Autor i współautor konkurencyjnych i bardzo cenionych projektów artystycznych i komiksowych. Biegły w różnych technikach druku.
12.30–13.30 | Julia Cimafiejewa „Autoportret w postaci pestki awokado” (seria WE)
Udział w spotkaniu wezmą: Julia Cimafiejewa – autorka, Bohdan Zadura – tłumacz, prowadzenie: Monika Ostrowska, tłumaczenie spotkania: Irina Lappo | Warsztaty Kultury w Lublinie, ul. Grodzka 7 – patio
Ta książka to poetycki autoportret autorki, która mieszka na wygnaniu, wędrując po różnych miastach Europy. Bohaterka prowadzi rozmowy z żywymi i umarłymi, z krewnymi i obcymi, z roślinami i ze zwierzętami, z ulicami i miastami. Przede wszystkim zaś z samą sobą – dziewczynką z poleskiej wsi, której znana jest trucizna i słodycz wilczych jagód i której przypadło urodzić się w czasach zmian. Studentką, która odkrywa dla siebie świat w zniewolonym kraju. W końcu dorosłą kobietą, która wybrała poezję jako sposób komunikacji ze światem i której głos brzmi dzisiaj w przeróżnych językach. Ten głos jest pełen trwogi, czasami smutny, czasami zamyślony, ale zawsze wyraźny, dociekliwy i słyszalny. „To ja" – cicho, ale z pewnością mówi pestka egzotycznego owocu z tego bogatego w barwy i półcienie obrazu, afirmując życie i jego nieskończoną, zwycięską różnorodność. – Alhierd Bacharewicz
„Lektura niezbędna i druzgocąco piękna” – Pierce Alquist
„Poetyckie obrazy bezsłowia, udaremniona regeneracja i katastrofa ekologiczna nadają tej książce głębię i zapowiadają Julię Cimafiejewę jako poetkę, której będziemy chcieli czytelniczo towarzyszyć w przyszłości.” – Jessica Johnson
Julia Cimafiejewa (ur. 1982 r. w pobliżu Brahinia) – białoruska pisarka i tłumaczka. Jest autorką czterech tomików poezji w języku białoruskim, a także książki dokumentalnej „Minsk Diary” („Pamiętnik z Mińska”) napisanej w języku angielskim. Jej twórczość została przetłumaczona na wiele języków i doczekała się publikacji w różnorodnych projektach, antologiach i czasopismach, w tym m.in. w „Poetry International” (USA), „Literatūra ir menas” (Litwa), „Financial Times” (Wielka Brytania). Jej tomik „Cyrk i inne wiersze” ukazał się w 2018 roku dzięki Warsztatom Kultury w Lublinie w przekładzie Bohdana Zadury. Była rezydentką Baltic Centre for Writers and Translators (2013, 2017) oraz Literarisches Colloquium Berlin (2018). Od końca 2020 roku przebywa na emigracji wraz z mężem, pisarzem Alhierdem Bacharewiczem.
Wschodni Express
Jedną z największych przeszkód w rozwijaniu współpracy kulturalnej, przezwyciężaniu barier kulturowych i pokonywaniu stereotypów na temat kultur państw Europy Wschodniej jest bariera językowa. Podczas gdy ta bariera nie jest większym zagrożeniem dla innych obszarów praktyk kulturowych (muzyki czy sztuk wizualnych), rzutuje ona przede wszystkim na recepcję literatury, a także na szeroko rozumianą sferę wymiany idei. W tym kontekście szczególnie istotna zdaje się więc być idea dbałości o dobry przepływ aktualnej myśli, publicystyki i literatury, tłumaczonej na języki narodowe. Taką rolę pełni Wschodni Express – cykl spotkań, debat oraz premier wydawniczych wprowadzających na polski rynek najbardziej aktualną prozę i poezję z krajów Partnerstwa Wschodniego, który od jedenastu lat ma swoją doroczną inaugurację podczas Festiwalu Wschód Kultury – Inne Brzmienia.
Projekt „Literary Eastern Express” (LEE) jest realizowany w ramach programu Unii Europejskiej „Kreatywna Europa”. Ma na celu promowanie literatury, kultury i sztuki Europy Wschodniej poprzez publikację w formatach drukowanych, a także w formach e-booków oraz audiobooków wysokiej jakości dzieł literackich współczesnych autorów i autorek ukraińskich. Działania mają na celu zapoznanie polskich czytelników z nieznanymi wcześniej na naszym rynku twórcami i twórczyniami, wspieranie kulturowej i językowej różnorodności oraz zapewnienie ukraińskim uchodźcom dostępu do wysokiej klasy literatury. W latach 2024–2026 w ramach LEE zostanie przetłumaczonych 16 dzieł z języka ukraińskiego na język polski.
Projekt Literary Eastern Express wpisuje się w lubelskie starania o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029.
Wschód Kultury – Inne Brzmienia
Tegoroczna edycja festiwalu Wschód Kultury – Inne Brzmienia odbędzie się w Lublinie w dniach 27–30 czerwca 2024. Jest to prawdziwe święto dla miłośniczek i miłośników muzyki alternatywnej, gdzie zawsze można liczyć na różnorodność stylistyczną i gatunkową, wysoką jakość artystyczną, oryginalność, ale też na międzypokoleniowy, interdyscyplinarny program. Każdego roku, poza muzyką, publiczność może obcować z wartościową literaturą, ciekawym kinem, propozycjami z obszaru sztuk wizualnych i fotografii czy brać udział w programie warsztatowym dla całych rodzin.
Przypominamy, że artystami i artystkami, którzy zaprezentują się podczas Festiwalu Wschód Kultury – Inne Brzmienia są: wirtuoz fortepianu Lubomyr Melnyk, założyciel labelu On-U Sound Adrian Sherwood, psychodeliczno-dubowa supergrupa African Head Charge oraz połączone siły włoskich i japońskich legend awangardowego jazzu, czyli projekt RuinsZu. W Lublinie zobaczymy także nowojorskiego kompozytora i maestro gitary, jakim jest Yonatan Gat, żywiołowych Meksykanów z grupy Sonido Gallo Negro, zjawiskową Halinę Rice i jej taneczny live act oraz mroczny rockowy występ Kanadyjczyka Alexa Henry’ego Fostera.
W line-upie Festiwalu znajduje się także belgijski kobiecy kolektyw Ladr Ache, Kety Fusco, czyli włoska mistrzyni elektrycznej harfy, rockowi Gruzini z Bedford Falls, badfocus – czeski specjalista od muzyki klubowej, a także artyści z Ukrainy – SI Process oraz DZ’OB. Tegoroczna reprezentacja polskiej sceny muzycznej podczas Festiwalu Wschód Kultury – Inne Brzmienia to oktet Marka Pospieszalskiego w specjalnym projekcie z gościniami – Anną Pašić oraz Tamarą Kurkiewicz. elektroniczno-przebojowe Coals, jazzowo-taneczne Tropical Soldiers in Paradise, a także mocniejsze uderzenie reprezentowane przez Ugory, Ciśnienie i Mùlk.
Na wszystkich miłośników i miłośniczki ambitnego kina czeka Move East Movie, czyli cykl filmowy przybliżający polskiemu odbiorcy współczesną kinematografię naszych wschodnich sąsiadów oraz prezentujący kino czułe społecznie i ciekawe artystycznie. W tym roku podczas Festiwalu będzie można obejrzeć takie tytuły jak: „Mustache Funk”, reż. Oleksandr Kovsh, „Kamień. Papier. Granat.” i „Ziemia jest niebieska jak pomarańcza”, reż. Iryna Tsilyk oraz „Pamfir”, reż. Dmytro Sukholytkyy-Sobchuk.
