Miasto zaprasza mieszkanki i mieszkańców Lublina na koncert muzyki klasycznej „Urodziny Henryka Wieniawskiego”. To okazja do posłuchania utworów skomponowanych przez pochodzących z Lublina kompozytorów – Henryka i Józefa Wieniawskich. Wydarzenie, które odbędzie się w niedzielę (7 lipca), będzie miało charakter rodzinny, w jego programie znajdują się także atrakcje dla najmłodszych.
– Jesteśmy w wyjątkowym momencie starań o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029 i zależy nam na prezentowaniu dziedzictwa muzycznego kompozytorów urodzonych w Lublinie. Dlatego w najbliższą niedzielę zapraszam mieszkanki i mieszkańców na wyjątkowy koncert muzyki klasycznej, podczas którego wysłuchamy utworów skomponowanych przez wybitnych artystów, Braci Wieniawskich. Odkrywaniu piękna muzyki klasycznej, z pewnością sprzyjać będzie atmosfera oraz zielone otoczenie Ogrodu Saskiego – mówi Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin.
Henryk Wieniawski, genialny skrzypek i kompozytor, urodził się 10 lipca 1835 roku w Lublinie. W najbliższą niedzielę (7 lipca), o godz. 12.00, w Muszli Koncertowej im. R. Lipko w Ogrodzie Saskim usłyszymy utwory skomponowane przez tego wybitnego muzyka oraz jego brata Józefa. Dzieła Wieniawskich wykonają: Jakub Staszel – skrzypce, Yang Xu-Czaja – fortepian oraz Piotr Sałajczyk – fortepian. W programie znalazły się:
- H. Wieniawski – Legenda op. 17;
- H. Wieniawski – Fantazja na tematy z opery Faust Ch. Gounoda;
- H. Wieniawski – Koncert d-moll op. 22 cz. II;
- H. Wieniawski/J. Wieniawski – Grand duo Polonais;
- J. Wieniawski – Souvenir de Lublin;
- J. Wieniawski – Sonata h-moll op. 22 Allegro con brio, Andante, Scherzo, Allegro Tumultuoso;
- H. Wieniawski – Kujawiak w transkrypcji na fortepian Józefa Wieniawskiego.
Słowo o muzyce wygłosi prof. Teresa Księska-Falger. Z kolei po koncercie odbędzie się warsztat plastyczny dla dzieci „Życzenia dla Henryka Wieniawskiego” oraz słodki poczęstunek. Wstęp na wydarzenie jest wolny.
Jakub Staszel – urodził się 16 kwietnia 2003 roku. Naukę gry na skrzypcach rozpoczął w wieku 7 lat w Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Krakowie w klasie skrzypiec mgr Marii Kostki. Od roku 2016 uczęszczał do Państwowej Szkoły Muzycznej II st. im. W. Żeleńskiego w Krakowie, kontynuując naukę gry na skrzypcach pod kierunkiem prof. Katarzyny Balas. Od września 2020 roku uczy się w klasie prof. dr hab. Marcina Baranowskiego. Obecnie jest studentem II roku Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu. W latach 2015-2016 uczestniczył w programie mistrzowskiej edukacji artystycznej „Lusławicka Orkiestra Talentów” w Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego. W latach 2018 i 2019 był członkiem oraz koncertmistrzem Penderecki Youth Orchestra. W 2018 roku uczestniczył w Międzynarodowym Projekcie Morningside Music Bridge organizowanym przez Filharmonię w Calgary. Do najważniejszych sukcesów młodego artysty zaliczyć należy nagrody i wyróżnienia zdobyte w międzynarodowych konkursach m.in. w: Berlinie, Łodzi, Sztokholmie, Katowicach, Krakowie i Lublinie. Od 2016 roku jest stypendystą Fundacji Pro Musica Bona, zaś w 2018 i 2019 roku otrzymał stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W roku 2024 otrzymał stypendium „Młoda Polska”.
Pochodząca z Chin Yang Xu-Czaja – jako aktywna solistka i kameralistka brała udział w wielu festiwalach, koncertach oraz lekcjach mistrzowskich w Polsce, Austrii, Niemczech, Włoszech, Anglii oraz w Chinach. Jej pełne wigoru wirtuozowskie interpretacje zyskały przychylność międzynarodowej publiczności. W czerwcu 2015 roku wystąpiła z Orkiestrą Filharmonii Poznańskiej wykonując 1. Koncert fortepianowy Johannesa Brahmsa. W czerwcu 2017 roku została laureatką 1. nagrody w kategorii muzyki kameralnej oraz 3. nagrody w finale międzynarodowego konkursu “Premio Citta di Padova” w Padwie. Wspólnie z wiolonczelistą Janem Czają dokonali prawykonania zapomnianego utworu Feliksa Nowowiejskiego – „Trenów” op.20. Artystka mając niespełna 13 lat podjęła naukę u Pavla Dobrovolskiego w Konserwatorium Muzycznym „Xing Hai” w Guangzhou (Xing Hai Music Conservatory). W roku 2009 rozpoczęła studia w klasie profesor Alicji Kledzik i doktora Piotra Żukowskiego na Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu. W 2019 roku ukończyła z wyróżnieniem program Master of Arts na londyńskiej Royal Academy of Music, gdzie pobierała nauki od Amandine Savary i Colina Stone’a, a także rozwijała swoją pasję jako kameralistka pod okiem Iana Brown’a czy Adriana Brendela. Od roku 2019 jest zatrudniona przez Akademię Muzyczną im. Ignacego Jana Paderewskiego w klasie prof. Ewy Murawskiej oraz prof. Marcina Baranowskiego, a od 2021 roku w Szkole Doktorskiej poznańskiej uczelni oraz w OSM II stopnia im. Jadwigi Kaliszewskiej w Poznaniu.
Piotr Sałajczyk – wszechstronny i kreatywny pianista, występuje jako solista oraz kameralista. W 2017 roku nominowany do Paszportu Polityki „za wrażliwość i inteligencję, z którymi podchodzi do zapominanego na naszych estradach repertuaru”. W 2018 roku laureat Fryderyka oraz Nagrody Orfeusza. Artysta wiele uwagi poświęca muzyce najnowszej oraz rzadko wykonywanej. Ma na swoim koncie liczne prawykonania, współpracuje m.in. z Apollon Musagete Quartett, Piotrem Pławnerem, Agatą Zubel oraz Kwartetem Śląskim, występuje oraz nagrywa z Filharmonią Narodową, NOSPR, Polską Orkiestrą Radiową, Sinfonią Iuventus, AUKSO, Sinfoniettą Cracovia. Bierze udział w festiwalach w kraju i za granicą, takich jak: Warszawska Jesień, BeijingModern Music Festival, Musica Polonica Nova, Sacrum Profanum, Budapesztańska Wiosna, Sommets Musicaux de Gstaad, Musique et Neige, Kwartet Śląski i jego goście, Festiwal Prawykonań NOSPR, Festiwal Pianistyki Polskiej w Słupsku, Usedomer Musikfestival. Nagrania płytowe pianisty zdobywały liczne wyróżnienia w kraju i za granicą (Maestro Pianiste, Pizzicato Supersonic, 5 de Diapason, cztery nominacje do nagrody Fryderyk, płyta miesiąca Opera Nederland, srebrny medal Global Music Award). Nagrywał również dla Programu 2 Polskiego Radia, belgijskiej rozgłośni Musiq3, Deutschlandradio oraz HR2. Szczególną pozycję w jego dyskografii zajmuje wydany w 2017 roku przez firmę DUX czteropłytowy album, na którym artysta zarejestrował wszystkie utwory fortepianowe Juliusza Zarębskiego w kolejności opusowej. Utwory na cztery ręce zostały nagrane wraz z Marią Szwajger-Kułakowską. Jest to pierwsze kompletne nagranie wydanych kompozycji tego kompozytora. Piotr Sałajczyk jest absolwentem Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach w klasie fortepianu prof. Józefa Stompla. Studia uzupełniał w Mozarteum w Salzburgu pod kierunkiem prof. Pavla Gililova. Obecnie jest adiunktem w macierzystej uczelni. Jest również pianistą Sommerakademie Salzburg.
Partnerami wydarzenia są Fundacja Rozwoju KUL oraz Yamaha Music Europe Oddział w Polsce.
Słowo o muzyce - Teresa Księska-Falger
Historię muzyki wielu narodów z jednej strony tworzy zbiór faktów, takich jak na przykład rok urodzenia Johanna Sebastiana Bach czy liczba symfonii skomponowanych przez Ludwiga van Beethovena, z drugiej – istotą jej są dzieła muzyczne, o których dowiadujemy się głównie przez „pośredników”, czyli muzykologów i muzyków-wykonawców. Lublin jest miastem bogatym w tradycje muzyczne. Od wielu lat organizowane są tu międzynarodowe festiwale, ogólnopolskie i międzynarodowe konkursy dla młodych skrzypków, cykle koncertów, w których rozbrzmiewa muzyka twórców związanych z miastem aktem urodzenia, aktywnością artystyczną, bądź naukową i pedagogiczną. Długą listę najwybitniejszych z nich otwierają bracia Henryk i Józef Wieniawscy.
Henryk Wieniawski, genialny skrzypek i kompozytor, urodził się 10 lipca 1835 roku w Lublinie. Jak pisze jego starszy o rok brat Julian:
Ojciec nasz, zajęty szeroką prowincjonalną praktyką lekarską w Lubelskim, rzadkim był gościem w domu, cały więc ciężar wychowania spadał na nieocenioną naszą Matkę (…). Ona nauczyła nas czytać i pisać, modlić się z głębi serca, czcić Boga, kochać bliźnich i kraj, umieć podzielić się z najbiedniejszymi i umieć cierpieć bez szemrania… Zamiłowana w muzyce i sama niezwykle muzykalna, umiała rozbudzić w nas poczucie piękna, tej najpiękniejszej i najwdzięczniejszej ze sztuk. Temu też przypisać należy fantastyczny popęd moich braci Henryka i Józefa do zawodu artystycznego. Początków muzyki udzielała nam sama z anielską niemal cierpliwością, jeden tylko brat mój Henryk, zdradzający nadzwyczajny talent i pociąg do skrzypiec, brał lekcje u jednego z bardzo zdolnych nauczycieli Jana Hornziela, późniejszego solisty orkiestry opery warszawskiej. (Julian Wieniawski, pseud. Jordan).
Henryk Wieniawski ukończył Konserwatorium Paryskie w klasie skrzypiec Lamberta Josepha Massarta jako 11-letni chłopiec w 1846 roku z pierwszą nagrodą i złotym medalem. Po studiach, prywatnie, przez kolejne dwa lata kształcił się nadal pod kierunkiem swojego mistrza. Pożegnał Paryż w lutym 1848 roku sensacyjnym koncertem, w którym wystąpił z młodszym bratem Józefem – utalentowanym pianistą. Tak oto w przestrzeni muzycznej Europy pojawił się duet genialnych dzieci, dysponujących niesłychaną dojrzałością artystyczną i instrumentalną. W kolejnym roku Henryk wrócił do Konserwatorium, by podjąć studia kompozytorskie u Hippolyte'a Coleta; po roku ukończył je z najwyższym wyróżnieniem.
W 1850 roku bracia Wieniawscy rozpoczęli działalność koncertową, występując początkowo w większych miastach carskiego imperium, a następnie w wielu krajach europejskich, wszędzie wzbudzając entuzjazm. Po pięciu latach niezwykłej aktywności estradowej, młodzi artyści zdecydowali o podjęciu indywidualnych zadań, usamodzielnieniu ścieżek kariery.
Henryk Wieniawski, po serii koncertów w Paryżu, Brukseli, Dreźnie i Londynie, przyjął w 1860 roku funkcję pierwszego skrzypka dworu carskiego i solisty Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego. Równolegle uczył w klasach muzycznych Towarzystwa, przekształconych w 1862 roku w konserwatorium. Swoją owocną kilkuletnią pracą pedagogiczną stworzył kanon petersburskiej szkoły wiolinistyki, który – w kolejnych dekadach – rozwinął Leopold Auer w słynną, wspaniałą szkołę rosyjską. Ale jego pasją były koncerty, spotkania z publicznością, współpraca z najwybitniejszymi artystami ówczesnej doby. Henryk Wieniawski wykonywał bogatą literaturę kameralną, kompozycje Beethovena, Mozarta, Paganiniego, Lipińskiego, a także utwory własne, pisane niemal w biegu – podczas tras koncertowych, między koncertami.
Twórczość kompozytorska Henryka Wieniawskiego, stanowiąca bazę repertuarową artysty, obejmuje 24 utwory oznaczone numeracją i kilkanaście innych, o których wiemy z programów koncertowych artysty, a które z jakichś powodów zaginęły. Utwory te do dziś znajdują się w repertuarze najwybitniejszych skrzypków świata, wypełniają programy konkursów wiolinistycznych, filharmonii, instytucji promujących muzykę klasyczną. Bez cienia fałszywej skromności wypada stwierdzić, że jego koncerty, polonezy, Scherzo-tarantelle, Legendę, Fantazję na tematy z opery „Faust” Gounoda, mazurki, kaprysy, wariacje nadal cieszą się wielką popularnością, nadal przemawiają do serc słuchaczy świata. Przejrzyste formalnie, wpisane w naturę skrzypiec (zgodne z idiomem instrumentu), noszą znamiona niezwykłej osobowości ich twórcy, jego kompetencji wiolinistycznych i preferencji stylistycznych. Robią wrażenie monolitu, mimo że jest w nich zarówno nuta słowiańska, jak i klasyczna polskość, tkliwość melodyki i żarliwość wyrazowa, wirtuozeria najwyższej próby (styl brillante) i europejska elitarność.
Przed nami wydarzenie niezwykle: 189 urodziny Henryka Wieniawskiego.
7 lipca o godz. 12.00 spotkamy się rodzinnie (taka mam nadzieję!) w Ogrodzie Saskim przed Muszlą Koncertową im. Romualda Lipko, skąd popłynie do nas muzyka Braci Wieniawskich – Henryka i Józefa. Na estradzie pojawią się wybitni artyści: skrzypek Jakub Staszel i towarzysząca mu przy fortepianie Yang Xu-Czaja oraz pianista Piotr Sałajczyk. Na estradę wjedzie wspaniały, użyczony nam przez Firmę Yamaha Music Europe Oddział w Polsce, fortepian Bösendorfer.
A niespodzianek będzie jeszcze więcej!!!
Na program koncertu złożą się:
- H. Wieniawski – Legenda op. 17
- H. Wieniawski – Fantazja na tematy z opery Faust Ch. Gounoda
- H. Wieniawski – Koncert d-moll op. 22 cz. II
- H. Wieniawski/J. Wieniawski – Grand duo Polonais
- J. Wieniawski – Souvenir de Lublin
- J. Wieniawski – Sonata h-moll op. 22 Allegro con brio, Andante, Scherzo, Allegro Tumultuoso
- H. Wieniawski – Kujawiak w transkrypcji na fortepian Józefa Wieniawskiego
Do zobaczenia!
Teresa Księska-Falger
