27 września 2008 roku o godzinie 19.00 na Placu Zamkowym odbędzie się działanie artystyczne – „Pamięć Sprawiedliwych – Pamięć Światła". Misterium jest kulminacją projektu „Światła w Ciemności - Sprawiedliwi wśród Narodów Świata", który rozpoczął się w 2007 roku. W ramach tego projektu nagrywane były relacje Sprawiedliwych - osób ratujących Żydów w czasie Zagłady w Regionie Lubelskim. Z uzyskanego materiału powstały już książka oraz wystawa.
W Misterium wezmą udział osoby odznaczone Medalem Sprawiedliwego oraz rodziny nieżyjących Sprawiedliwych. Będą oni symbolicznie przekazywać Pamięć o zebranych historiach przedstawicielom szkół i instytucji, które zgodziły się wziąć odpowiedzialność za ich przechowywanie i ocalenie dla następnego pokolenia. Podczas uroczystości reprezentanci szkół: uczniowie i nauczyciele otrzymają książkę „Światła w Ciemności – Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata". Każda książka będzie umieszczona w skrzyneczce opatrzonej wypaloną glinianą tabliczką z nazwiskiem Sprawiedliwego. Otrzymają też szczepkę z krzewu winorośli zasadzonego w 2000 roku podczas Misterium „Jedna Ziemia – Dwie Świątynie".
Gliniane tabliczki zostaną wypalone w specjalnie zbudowanym piecu na Placu Zamkowym. Wypalanie będzie trwać od 26 września od godz. 14.00. Obok pieca na chodniku zostanie wypisany w języku polskim i hebrajskim Psalm 130, którego obecność w tym doświadczonym przez historię miejscu dawnej dzielnicy żydowskiej będzie ważnym i symbolicznym dopełnieniem Misterium.
Promocja książki z relacjami Sprawiedliwych odbędzie się w Trybunale Koronnym przed Misterium o godz. 17.30.
Natomiast po zakończeniu Misterium (około 20.30) zostanie po raz pierwszy zaprezentowana w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN" wystawa „Światła w Ciemności" – Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata".
Całe wydarzenie zorganizowane przez Ośrodek wpisuje się w program trwającego w Lublinie Kongresu Kultury Chrześcijańskiej.
