Projekt ma na celu ukazanie wizji święta światła wywodzącego się z pogańskich obrzędów, a obecnie spotykanego w różnych kulturach. Przesilenie zimowe w wielu kulturach było świętowane jako odradzanie się Słońca, światła, nowego życia. Projekt realizowany jest 13 grudnia w dniu świętej Łucji, kiedy święto światła zostało zapisane w tym dniu po zmianie z kalendarza juliańskiego na gregoriański.
Tego dnia przed świtem św. Łucja wkracza do domów z płonącą koroną na głowie i orszakiem niosącym świece w dłoniach. W orszaku kroczą ubrane na biało druhny oraz chłopcy z gwiazdami na czapkach. Światłem i śpiewem oznajmiają, że zimowe dni będą odtąd coraz dłuższe i jaśniejsze, że minęła już najciemniejsza pora roku. Dzień Świętej Łucji obchodzony jest w Szwecji jako święto światła – zgodnie ze znaczeniem jej imienia, które pochodzi zapewne od słowa „łuna”. Może dlatego sama święta jest utożsamiana z osobą przynoszącą światło, podczas długich zimowych nocy. Zaproszeni do udziału w projekcie artyści prezentują swoje wizje święta światła, przez które wypowiadają uczucia, emocje, refleksje z tym związane.
Swoje projekty realizują:
1. Myrosław Wajda, Lwów
Projekt „Symbol” z cyklu „Czas”
Instalacja, performance w plenerze
Koncepcja:
„Z czasu rodzi się wszystko. Co było, co jest i co będzie”.
Bhagawadgita
Czas jest to symbol tworzenia i niszczenia. On też wyraża sobą odejście od prawdy oraz powrót do jej źródeł. Podobnie do ognia jest on siłą niszczycielską, lecz jednocześnie odkrywcą prawdy.
Zatrzymanie czasu jest to droga do oświecenia i wieczności. Symbolami czasu są klepsydra, sierp, obracające się koło, krąg (jako symbol nieskończonego cyklu) etc. Czas jest też miarą istnienia żywych istot, nieożywionej materii oraz relacji między nimi.
„Symbol” jest alegorią czasu, odwieczną binarną opozycją, walką światła i cieniu, pionu i poziomu, trwałością bycia, przestrzenią w byciu, ciągłością istnienia, wzajemnym dopełnianiem, wzajemnym przenikaniem.
Uświadomienie płynności czasu, ciągłego zanikania, wolnej rujnacji, palenia się, dogorywania. Walka wewnętrzna, która rozszczepia, energia oczyszczenia, ogień wyrywający się z wnętrza. Tak rodzi się światło.
2. Ołeksij Choroszko, Lwów
„Zamykaj oczy i patrz” (projekt wideo)
Światło, które wypełnia sobą sferę dotykalnego bytu i czyni ją widzialną, modeluje ciała, żłobiąc w nich szczeliny obdziela powierzchnie materialnością, dzieląc je w przestrzeni.
Kiedy widzisz „coś”, to jest tak, jakbyś panował nad tym „czymś”.
Zamykając oczy odczuwasz stratę, oddalasz się na osamotnienie w ciemności, która stopniowo wypełnia się urywkami obrazów zjawiających się wskutek poprzedniej kontemplacji konkretnych ciał. Ze statycznej modalnej przestrzeni tego, co – widzialne, błyskawiczny wybuch, w jakim spotykają się kiedyś i teraz, przenosi cię w świat ruchu widm w zwolnionym tempie. Czujesz je.
Kiedy wyczuwasz „coś”, to jest tak, jakbyś władał tym „czymś”.
Podnosisz powieki o wybuch odgranicza teraz od kiedyś. Światło zmusza cię do widzenia.
Kiedy widzisz „coś”, jest tak, jakbyś tracił „coś innego”.
Zamknij oczy i patrz – J. Joyce, „Ulisses”
3. Wolodymyr Topij , Lwów
„ołtarz-całopalenie”
„ …po ochrzczeniu Ukrainy-Rusi, pogańscy duchowni poszli na zachód na Podkarpacie i Karpaty. pogaństwo na Ukrainie powoli przestawało istnieć […] Ostatni duchowni którzy zostali, zaczęli oddawać się w ofierze całopalenia […] W dzień święta światła jeden z nich nie widząc przyszłości swojej ideologii i wiary oddaje siebie w ofierze. z nim umiera wszystko co łączyło ludzi z pogaństwem, zostają tylko symbole i znaki...”
Całopalenie człowieka od utraty przyszłości i bezsensownego istnienia w tej przyszłości.
4. Grupa warsztatowa pod kierunkiem Jarosława Koziary , Lublin
Akcja parateatralna „Święto Światła - Szalona dziewczyna”
Akcja ma na celu ukazanie wizji święta światła wywodzącego się z pogańskich obrzędów, a obecnie spotykanego w różnych kulturach. Przesilenie zimowe w wielu kulturach było świętowane jako odradzanie się Słońca, światła, nowego życia. Akcja łączy w sobie elementy ludowej obrzędowości z elementami teatru dramatycznego.
Działania w ramach projektu pt. „Spotkajmy się – inny nie znaczy obcy”. Warsztaty i szkolenia dla młodzieży
„Projekt otrzymał dofinansowanie z Komisji Europejskiej w ramach Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego 2008. Niniejsza informacja odzwierciedla wyłącznie poglądy autora, a Komisja i Narodowe Centrum Kultury nie może ponosić odpowiedzialności za wykorzystanie zawartych w niej informacji.”
Organizatorzy:
Narodowe Centrum Kultury
Urząd Miasta Lublin
Akademickie Centrum Kultury UMCS „Chatka Żaka”
Centrum Kultury w Lublinie
