Program XXI Konfrontacji to m.in. dwie koprodukcje festiwalu, przygotowane wspólnie z gwiazdami europejskiego teatru: „Birdie” rewelacyjnej katalońskiej grupy Señor Serrano, laureatów nagrody Srebrnego Lwa na Biennale Weneckim w 2015 roku za „stworzenie nowego języka teatralnego”, oraz „War and Peace” świetnie znanego lubelskiej publiczności kolektywu Gob Squad. Zespół Señor Serrano pokaże też swój wielokrotnie nagradzany spektakl „House in Asia” o zabójstwie Osamy Bin Ladena. Pojawi się również Toshiki Okada, jedna z największych gwiazd teatru na świecie i zdecydowanie najważniejsza postać współczesnego teatru japońskiego; w Lublinie pokaże swój najnowszy spektakl „Time Journey Through a Room”. Po raz pierwszy będziemy gościć na Konfrontacjach gwiazdę sceny niezależnej, Ivo Dimcheva, powróci natomiast doskonale znana lubelskiej publiczności Penny Arcade, która zaprezentuje po raz pierwszy w Polsce swój spektakl „Longing Last Longer”. Podczas festiwalu powrócimy do „Punktu Zero”, najnowszego spektaklu Janusza Opryńskiego i Teatru Provisorium, na zakończenie natomiast pokażemy spektakl „Plac Bohaterów”Litewskiego Teatru Narodowego w reżyserii Krystiana Lupy.
Co szczególnie ważne, festiwal zawsze powstaje w konkretnym miejscu i czasie. Dlatego podstawową linią programową tegorocznej edycji są polskie spektakle młodych reżyserów, które prześwietlają instytucję teatru i pytają o rolę oraz odpowiedzialność twórców. Pokażemy przedstawienia m.in. Anny Smolar, Weroniki Szczawińskiej, Agnieszki Jakimiak, Anny Karasińskiej, Magdy Szpecht, Agaty Siniarskiej, Wiktora Rubina, Joli Janiczak i Janka Turkowskiego. Są wśród nich spektakle realizowane zarówno w nurcie niezależnym, jak i w ramach teatrów repertuarowych. Wszystkie powstały w sezonach 2014/2015 i 2015/2016, wszystkie uważnie i krytycznie przyglądają się zasadom i warunkom pracy w teatrze. Pytają o podmiotowość artystów i publiczności, stawiają mocne tezy o prekarności współczesnych pracowników sztuki, kwestionują hierarchie oraz relacje władzy w obszarze instytucji kultury. Szukają teatralnej demokracji – w relacjach wewnątrz instytucji teatru, ale także w kontakcie artysty i widza. Wyraźnie pokazują, że sama forma teatru zawsze jest polityczna.
Wszystkie te spektakle są autotematyczne, ale nie oznacza to, że mówią wyłącznie o teatrze. Przeciwnie – nie było chyba dotąd w polskim teatrze tak spójnego i silnego głosu na temat kontekstu politycznego, społecznego i ekonomicznego, w jakim wszyscy funkcjonujemy.
W naszym przekonaniu jesteśmy świadkami powstawania nowego nurtu w teatrze, który o demokracji opowiada, nie tyle pokazując ją na scenie, ile poprzez wprowadzanie zasad demokracji w metody pracy oraz stawianie pytań o normy rządzące procesem produkcji sztuki. Nie przypadkiem wszyscy twórcy polskich spektakli zaproszonych w tym roku na Konfrontacje pytają o własną podmiotowość, dopominają się o demokrację i podejmują próbę projektowania jej alternatywnych modeli. A przecież rozmowa na temat tego, jakiej demokracji chcemy, jest nam dzisiaj potrzebna jak powietrze.
Marta Keil i Grzegorz Reske, kuratorzy Festiwalu
