W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z serwisu lublin.eu oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień Twojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w Polityce prywatności.
Film: Zabójcy
Data rozpoczęcia 2017-11-09
Godzina rozpoczęcia 18:00
Miejsce Dzielnicowy Dom Kultury "Węglin", ul. Judyma 2a
Organizator Dzielnicowy Dom Kultury "Węglin"
Udział Bezpłatny
Kategoria Film

Zabójcy (The Killers, USA 1946) 105 min. 

Obsada: Edmund O’Brien (Jim Reardon), Ava Gardner (Kitty Collins), Burt Lancaster (Ole 'Swede' Anderson), Albert Dekker (Big Jim Colfax), Sam Levene (porucznik Sam Lubinsky), William Conrad (Max), Charles McGraw (Packy Robinson), Jack Lambert ('Dum-Dum' Clarke) i inni
Scenariusz – Anthony Veiller na motywach opowiadania Ernesta Hemingwaya.
Reżyseria – Robert Siodmak 
Odmiana noir – Femme Fatale
Motywy noir: zdrada, fatalizm, obsesja, żądza

Wielkomiejska modernistyczna dżungla w „czarnej” Ameryce pesymistycznych lat 40. Światem przestępczym nie rządzą żadne prawa honoru czy wzajemna lojalność. Jedynym miernikiem są pieniądze. Dwóch przestępców dyskutuje plan zamordowania niejakiego Swede'ego (Burt Lancaster w swej debiutanckiej roli). Nie interesuje ich czy rzeczywiście zasłużył na śmierć – mają bowiem „kontrakt” na morderstwo. Potencjalni zabójcy rozpoczynają poszukiwania Swede'ego i w kilku retrospektywnych perspektywach poznajemy jego krótkie, ale pełne wrażeń życie. Swede to młody bokser u progu kariery. Swój talent sprzedaje jednak wpływowemu gangsterowi – Big Jim Colfax (Albert Dekker). Czyni to w zamian za propozycję promocji i opieki. Niefortunnie dla Colfaxa w przystojnym bokserze zakochuje się dziewczyna gangstera Kitty Collins (w tej roli olśniewająca Ava Gardner). Razem planują uciec od gangstera, wcześniej go okradając. Zamiary kochanków odkrywają ludzie Colfaxa. Klasyczne opowiadanie Ernesta Hemingwaya zainspirowało przybyłego z Niemiec reżysera Roberta Siodmaka do nakręcenia jednego z klasyków czarnego kryminału. Siodmak to wpływowy współtwórca złotej ery Hollywood. W dorobku ma tak wybitne obrazy jak „Szczury”, „Karmazynowy pirat”, „Kręte schody” czy „Dark Mirror”. Film „Zabójcy” okazał się przełomem w karierze dwóch hollywoodzkich gwiazd: Avy Gardner i Burta Lancastera. Gardner przyniosły potem sławę filmy: „Bosonoga contessa”, „Śniegi Kilimandżaro”, „Słońce też wschodzi”, „Noc iguany”, „Mayerling”, „Trzęsienie ziemi”. W bogatym dorobku Lancastera znajdują się m.in. „Przepraszam, pomyłka”, „Stąd do wieczności”, „Ostatnia walka Apacza”, „Lampart”, „Port lotniczy”, „Portret rodzinny we wnętrzu”, „Buffalo Bill i Indianie”, „Atlantic City”, „Weekend Ostermana”. W 1964 roku powstał luźno nawiązujący do pierwowzoru remake „Zabójców” z Lee Marvinem, Johnem Cassavetesem i Angie Dickinson.

Nominacje do Oscara w roku 1947:

  • Najlepszy reżyser Robert Siodmak
  • Najlepsza muzyka w dramacie lub komedii Miklós Rózsa
  • Najlepszy montaż Arthur Hilton
  • Najlepszy scenariusz Anthony Veiller

Sławne filmowe sceny Noir: Mroczne wyznanie Avy Gardner do Lancastera: „Jestem trucizną, Swede... Dla siebie i wszystkich wokół mnie”

AKADEMIA ZAPOMNIANYCH ARCYDZIEŁ FILMOWYCH – KOLORY „NOIR”

Powstanie sugestywnej odmiany kina sensacyjno/gangsterskiego zwanej Noir (po polsku po prostu „czarnego kina”) była ściśle uwikłana w narastający klimat fatalizmu i chwiejności, jaka zapanowała w USA i na świecie w trakcie i po II wojnie światowej. Poza czynnikami historycznymi - ważne były też procesy modernizacyjne wpływające na ówczesną ludzką kondycję i obyczajowość. Poczucie kryzysu tożsamości powiązane było z dynamiczną industrializacją oraz pojawieniem się społeczeństwa masowego i konsumpcyjnego. Osobnym czynnikiem były impulsy emancypacyjne w sferze płci i społecznego gender. Postać kobiety fatalnej, niszczącej mężczyzn była w filmach symptomem reakcji na te zjawiska: nasilającego się mizoginizmu.

Estetycznie wizualna warstwa Noir wiele zawdzięcza europejskiej kinematografii, szczególnie ekspresjonizmowi niemieckiemu, który został przyswojony przez Hollywood dzięki emigrantom z Europy (m.in. takim twórcom jak Fritz Lang, Billy Wilder, Robert Siodmak, Otto Preminger, William Wyler). Z kolei komplikacje psychologicznego działania i motywacji bohaterów czarnego kina, ich niejednoznaczność etyczna inspirowane były popularnością teorii psychoanalitycznych Zygmunta Freuda i jego uczniów.

Stylistyka Noir to powtarzalny rytuał stałych sygnaturalnych znaków i symboli. Czarny film rozgrywa się zazwyczaj w mieście; do jego stałej ikonografii należy np. widok nocnej asfaltowej ulicy, mokrej po deszczu. Mroczny i niepokojący nastrój uzyskiwany jest przy pomocy ekspresyjnych środków: wyrazistych cieni, mocnych kontrastów, dominacji linii ukośnych i wertykalnych nad horyzontalnymi, nisko lub wysoko umieszczonych świateł kluczowych, agresywnego montażu i dezorientacji widza za sprawą unikania panoramicznych planów pełnych.

Postacie w filmie Noir często nie są wyodrębnione z tła, wtapiają się w nie, często ich wzajemny dystans podkreślany jest poprzez oddzielanie ich od siebie różnymi elementami kadru (drzwiami, oknami). Filmy operują chętnie zaburzoną, skomplikowaną nielinearną chronologią oraz posługują się często werbalnym komentarzem i narracją spoza kadru.

Najbardziej wpływowym aktorem czarnych filmów był Humphrey Bogart, który wykształcił charakterystyczny typ męskiego bohatera – prywatnego detektywa lub przestępcy. Wraz ze swoją żoną – Lauren Bacall stworzyli schemat i typ najpopularniejszej ówcześnie ekranowej pary. Popularnymi duetami aktorskimi Noir byli również Adrian Ladd i Veronica Lake. Ikoną kobiecości filmu Noir stała się także Rita Hayworth. Jane Greer stała się prototypem ról kobiet fatalnych. Pośród innych znaczących aktorów kina czarnego warto wymienić Jamesa Cagneya, Richarda Conte, Richarda Widmarka, Burta Lancastera czy Robert Mitchum.

Termin Film Noir narodził się wtórnie na gruncie refleksji francuskiego filmoznawstwa. Po raz pierwszy w 1946 użył go krytyk Nino Frank, a spopularyzowali go w swej książce francuscy krytycy Raymond Borde i Étienne Chaumeton. Kino Noir do dnia dzisiejszego fascynuje i inspiruje nowoczesną i ponowoczesną kulturę popularną i wysoką. Po latach filmy tej odmiany żyją swoim drugim życiem jako swoiste obiekty kultu w obrębie popkultury i ujawniają swoje nieoczywiste, ukryte głębinowe wymiary.

Kurator cyklu – dr hab Rafał Szczerbakiewicz

CreArt. Sieć miast na rzecz twórczości artystycznej