„Muzyka Kujaw” Zespół Międzynarodowej Szkoły Muzyki Tradycyjnej (Polska):
Śpiew:
Anastazja Bernad
Zofia Bernad
Barbara Ciemięga
Paulina Dziuba
Ewa Grochowska
Olga Kozieł
Hanna Linkowska
Justyna Piernik
Kapela Kujawska w składzie:
Krzysztof Butryn
Ewa Grochowska
Magdalena Jakubowska
Edyta Piekarczyk
Natalia Reichert
Koncert „Muzyka Kujaw” jest przedsięwzięciem realizowanym w ramach Międzynarodowej Szkoły Muzyki Tradycyjnej, tym razem z udziałem śpiewaczek i instrumentalistów, zaproszonych do współpracy przy projekcie muzycznym, który jest próbą rekonstrukcji tradycyjnej muzyki kujawskiej, na podstawie nagrań pochodzących ze zbiorów fonograficznych Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.
Muzyka Kujaw, nazywana przez „muzykologów” ze względu na swoje cechy stylistyczne „idiomem polskości” (szczególnie odnosi się to do muzyki instrumentalnej) jest zjawiskiem trudnym do prostego i jednoznacznego zdefiniowania. Jej historyczny rozwój jest w źródłach etnograficznych bardzo dobrze udokumentowany, z drugiej jednak strony w jej obecnym kształcie – polegającym na unifikacji stylu wykonawczego w śpiewie, zaniku archaicznego repertuaru i towarzyszących mu praktyk wykonawczych – trudno znaleźć ślady specyficznych dla tego regionu (i jego mikroregionów) cech stylistycznych, jakie dałyby nam prawdziwy obraz jej wyjątkowości i piękna. Stąd praca nad nagraniami archiwalnymi, w których znaleźć można wcześniejsze, bardziej rozbudowane i wariantywne formy pieśni i melodii tanecznych, jakie spotykamy dziś na Kujawach.
Pomysł pracy warsztatowej nad repertuarem kujawskim zrodził się z doświadczeń gromadzonych podczas badań muzyki tradycyjnej Mazowsza i północnej Małopolski. Muzyka tych obszarów, zdominowana przez rytmy trójmiarowe i silne tradycje instrumentalne jest znakomitą „szkołą” wykonawstwa, szczególnie jeśli chodzi o śpiew, którego stylistyka została silnie zdominowana przez wywodzące się z muzyki tanecznej tempo rubato i „przyśpiewkowy” styl wykonywania repertuaru lirycznego czy nawet obrzędowego (np. w pieśniach weselnych), pełen ozdobników i nietypowych momentów interwałowych, wynikających z „dopasowywania” stylu śpiewaczego do silnie wariantowego „ogrywania” melodii mazurkowych. Wszystkie te zjawiska są także obecne w muzyce kujawskiej, szczególnie słychać je w powojennych nagraniach archiwalnych; ich analiza pozwala na uzyskanie pełniejszego obrazu współczesnej muzyki tego regionu, w której coraz częściej archaiczne cechy muzyczne, takie jak chociażby skala modalna są sprowadzane do prostszych form dur – molowych. Dodatkowo tradycje instrumentalne – a szczególnie dostojne, rozbudowane, molowe kujawiaki – dają bogate możliwości wykonawcze i interpretacyjne także w składzie instrumentalnym większym niż „starodawny”, typowy nie tylko dla Kujaw duet: skrzypce i basy.
Idea i przygotowanie koncertu: Ewa Grochowska
Mari Boine urodziła się w 1956 roku. Wychowana na dalekiej północy w kulturze ludu Saamów, jest silnym głosem dziedzictwa północnej Skandynawii. Dzieciństwo spędziła w wiosce Gámehisnjárga niedaleko kulturowego ośrodka Saamów – miejscowości Karasjok w prowincji Finnmark na północy Norwegii.
Jej pierwsze muzyczne doświadczenia związane są z silnie oddziałującym na lud Saamów luterańskim ruchem laestadian. Ich poetyckie psalmy można umieścić gdzieś pomiędzy tradycyjnym saamickimi śpiewami joik, a norweska muzyką ludową.
Mari Boine łączy ludowy śpiew Saamów (joik) z późniejszymi naleciałościami chrześcijańskimi, lecz również z jazzem, rockiem i muzyką ludową ze wszystkich stron świata, co sprawia, że jest artystką jedyną w swoim rodzaju.
