11:00-15:00 Seminarium „Nowe problemy starej muzyki”
Temat: „Dźwięk utracony-dźwięk odzyskiwany. Teoretyczne i praktyczne problemy w rekonstrukcji tradycji muzycznej na przykładzie pracy zespołu Warszawa Wschodnia w rosyjskiej wsi Podserednieje.”
WYKŁADY
Wiera Nikitina (Państwowe Konserwatorium im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie)
Justyna Piernik (zespół „Warszawa Wschodnia”, projekt „Nowe życie starych pieśni”)
Swietłana Własowa (Rosyjska Akademia Muzyki im. Gniesinych w Moskwie)
FILM
Prezentacja dokumentacji filmowej projektu „Nowe życie starych pieśni”
KONCERT
Koncert zespołu „Warszawa Wschodnia” Wystąpią: Joanna Górska, Anna Jakowska, Jagna Knittel, Justyna Piernik, Taras Szumiejko, Cezary Szymański oraz Maniucha Bikont i Joanna Gancarczyk.
Gościnnie: Swietłana Własowa i Wiera Nikitina.
Seminarium poświęcone historii i współczesności kultury muzycznej rosyjskiej wsi Podserednieje w obwodzie biełgorodzkim będzie próbą przybliżenia przemian kulturowych, które w ostatnich dekadach spowodowały zanik dawnych stylów wykonawczych, dawnego repertuaru i uproszczenie polifonicznej faktury pieśni.
Z drugiej strony, będzie to prezentacja efektów pracy nad rekonstrukcją tradycji wokalnej tej wsi, do której członkowie polskiego zespołu „Warszawa Wschodnia” podróżują od 12 lat, ucząc się tradycyjnego repertuaru od śpiewaczek starego pokolenia, urodzonych przed II wojną światową. Wieś Podserednieje została odkryta przez rosyjskich etnomuzykologów w latach 60-tych XX wieku, kiedy działała tam silna i liczna grupa śpiewacza, kontynuująca bogatą tradycję polifonicznego, improwizowanego śpiewu, przejętą w bezpośrednim przekazie rodzinnym. W latach 80-tych i 90-tych wieś była często odwiedzana przez badaczy, a zespół nagrywano do celów naukowych, zapraszano na koncerty w różnych miastach rosyjskich, dwukrotnie odbył on tournee po Stanach Zjednoczonych.
Wtedy powstały najcenniejsze nagrania Wiery Nikitinej, muzykologa z moskiewskiego konserwatorium. Na opracowanym przez nią dwupłytowym albumie „Na Seredenskoj ulice”, zawierającym nagrania z 1981 roku, znalazły się pieśni w wykonaniu zespołu 15-20 osobowego, w którym śpiewali wykonawcy urodzeni od końca XIX wieku do lat 30. XX wieku.
Podczas badań terenowych, prowadzonych przez Polaków w latach 2004 – 2005 we wsi Podserednieje ze składu nagrywanego przez Wierę Nikitinę w latach 80-tych, żyło tylko sześć osób, a w latach 2012-2013 – cztery. Jednocześnie, staraniem miejscowego domu kultury, w grupie zaczęły pojawiać się stopniowo osoby młodsze - urodzone po II wojnie światowej – w latach 50-tych i 60-tych XX wieku, co spowodowało zmiany w brzmieniu i w repertuarze.
W tym samym czasie, w latach 2004-2013 w Polsce trwa praca nad odtworzeniem dawnego brzmienia muzyki tradycyjnej wsi Podserednieje, w oparciu o nagrania archiwalne i terenowe. Efekty projektu, który konsultowała muzycznie Swietłana Własowa, zostaną przedstawione podczas seminarium. Poza referatami w programie znajdą się także pieśni korowodowe i liryczne w wykonaniu zespołu „Warszawa Wschodnia”.
Swietłana Własowa - muzykolog, pedagog, pracownik naukowy Akademii Muzycznej i kierownik Centrum Programów Etnograficznych w Moskwie. Wokalistka, wieloletnia członkini zespołu „Narodnyj prazdnik”, obecnie kierownik zespołu „Romoda”. Autorka licznych publikacji naukowych w dziedzinie tradycyjnej muzyki rosyjskiej, uczestniczka i organizatorka festiwali, koncertów i seminariów poświęconych kulturze ludowej Rosji.
Wiera Nikitina – muzykolog, pracownik Państwowego Konserwatorium Moskiewskiego. Autorka publikacji naukowych i serii płytowych poświęconych tradycyjnej muzyce wokalnej m.in. obwodu biełgorodzkiego. W Podserednim prowadzi badania od 30 lat. Opracowała dwupłytowy album „Na Seredenskoj ulice” i – w zeszłym roku - płytę monograficzną w serii „Głosy odchodzącego wieku”, w całości zawierającą nagrania z tej wsi.
Justyna Piernik - z wykształcenia filolog, z zawodu dziennikarka, z zamiłowania – śpiewaczka tradycyjna. Członkini zespołu „Muzyka z drogi” i pomysłodawczyni jego reaktywacji pod nazwą „Warszawa Wschodnia”. Od 1999 roku zajmuje się dokumentowaniem, rekonstrukcją i wykonywaniem tradycyjnych pieśni z kilku regionów Polski, Ukrainy i Rosji. W centrum jej zainteresowań znajduje się dawny repertuar wokalny pogranicza rosyjsko-ukraińskiego i Rosji południowo-zachodniej.
