W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z serwisu lublin.eu oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień Twojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w Polityce prywatności.

Spotkanie popularnonaukowe: „Eugeniusz Romer – geograf trzech epok”

Spotkanie popularnonaukowe: „Eugeniusz Romer – geograf trzech epok”
Data rozpoczęcia 2014-02-12
Godzina rozpoczęcia 18:00
Miejsce Dom Kultury LSM, K. Wallenroda 4a
Kategoria Spotkanie

Dom Kultury LSM zaprasza na spotkanie popularnonaukowe prowadzone przez dr Krystyna Aleksandra Harasimiuk i dr Krzysztof Kałamucki pt. "Eugeniusz Romer - geograf trzech epok".

Dwa najstarsze polskie ośrodki geograficzne powstały pod zaborem austriackim na uniwersytetach w Krakowie i Lwowie w drugiej połowie XIX wieku. Krakowska geografia na Uniwersytecie Jagiellońskim utrzymała ciągłość do czasów współczesnych. O wiele bardziej skomplikowana była historia Instytutu Geograficznego na Uniwersytecie Lwowskim. Związane to było przede wszystkim z sytuacją polityczną Wschodniej Galicji i stałym sporem o charakter Uniwersytetu pomiędzy Polakami i Ukraińcami. Jako polski ośrodek naukowy Instytut Geograficzny na Uniwersytecie Lwowskim przetrwał 56 lat, od 1883 do 1939 roku, a więc do momentu, kiedy Lwów znalazł się poza granicami Polski. Rola Instytutu Lwowskiego dla rozwoju polskiej geografii jest nie do przecenienia. Nigdy jednak dotąd nie powstało opracowanie, w którym prześledzone byłyby dzieje ośrodka na tle skomplikowanej historii, związanej z okresem zaborów, czasem I wojny światowej oraz okresem wolnej Polski dwudziestolecia międzywojennego. Lwowski uniwersytecki ośrodek geograficzny rozwijał się przez cały czas swojego istnienia niezależnie od innych. W pierwszym okresie ogromne uznanie należy się prof. Antoniemu Rehmanowi, który jako botanik geograf, dzięki wyjątkowej osobowości i zdolnościom organizacyjnym, stworzył jego podstawy, nie tylko materialne, lecz też duchowe, mające swoje odbicie w pracach badawczych Instytutu Geograficznego w tym trudnym, pionierskim okresie. Rola tego ośrodka, kierowanego przez Antoniego Rehmana, nie była dostatecznie doceniona w opracowaniach dotyczących historii nauki polskiej.

Bezsprzecznie niekwestionowaną ikoną geografii we Lwowie jest postać profesora Eugeniusza Romera, Osobowość tego uczonego i jego dorobek naukowy fascynują naukowców od lat. Bardzo szerokie zainteresowania naukowe Romera, jego patriotyczna postawa w walce o Polskę i jej granice po I wojnie światowej; zaangażowanie w życie gospodarcze i polityczne II Rzeczpospolitej; było i jest stale tematem bardzo wielu opracowań. Jerzy Ostrowski stworzył bibliografię opracowań dotyczących Eugeniusza Romera do 2004 roku. Powstają też nowe opracowania analizujące twórczość Romera autorstwa nie tylko geografów, lecz także historyków, socjologów i politologów. (…)

Dorobek Instytutu Geograficznego UJK jest bardzo różnorodny i znaczący. Największy jego potencjał stanowili ludzie świetnie wykształceni, z pasją realizujący zadania zmierzające do poznania środowiska geograficznego na potrzeby wolnej Polski, w bardzo trudnym okresie, po ponad stu latach politycznego nieistnienia państwa.

Po I wojnie światowej w Instytucie Geograficznym UJK, podobnie jak w pozostałych ośrodkach akademickich w Polsce, przygotowywano kadrę przyszłych pracowników naukowych, nauczycieli i pracowników służby państwowej.

Po II wojnie światowej lwowscy geografowie tworzyli dwa ośrodki geograficzne: w Lublinie i we Wrocławiu, oraz odbudowywali po wojennych stratach geografię w Poznaniu.

Oddając do rąk czytelnika dzieje geografii lwowskiej do roku 1939, starałam się przybliżyć ideały, patriotyczne postawy oraz organiczną pracę dla odrodzonej Ojczyzny, wspaniałych Polaków z Galicji Wschodniej, którzy nie zawsze znajdowali pełne poparcie i zrozumienie wśród rodaków z innych obszarów Polski, przede wszystkim z zaboru rosyjskiego. Tym wielkim, czasami samotnym, bojownikiem o Polskę, był sam Eugeniusz Romer, jeden z najwybitniejszych geografów polskich pierwszej połowy XX wieku, określany słusznie geografem trzech epok.

Moją historyczną relację starałam się oprzeć głównie na materiałach źródłowych, zaś sięganie do istniejącej literatury wspomnieniowej miało na celu odtworzenie atmosfery tamtej epoki panującej w specyficznym środowisku lwowskim. Niezwykły sentyment do swojego rodzinnego miasta przekazywała mi moja Mama – Maria Ziętkiewicz z domu Sołtys. Była absolwentką Seminarium Nauczycielskiego im. Zofii Strzałkowskiej we Lwowie z roku 1927. Wielka rodzina Sołtysów, z której pochodziła, ze Lwowem i Galicją Wschodnią związana była od połowy XVIII wieku. Dzięki pełnym miłości do Lwowa opowieściom Mamy poznałam to miasto tak dobrze, że będąc tam po raz pierwszy w roku 1988 mogłam swobodnie poruszać się po centrum bez przewodnika.

Dodatkowym szczęściem było jeszcze to, że z wieloma osobami, o których piszę, zanim odeszły w krainę cienia, miałam kontakt osobisty – jako studentka, a później pracownik Instytutu Nauk o Ziemi UMCS w Lublinie, Byli to profesorowie: Aniela Chałubińska, Adam Malicki, Franciszek Uhorczak, Michał Janiszewski, Włodzimierz Zinkiewicz, Jan Ernst. Szczególną rolę odegrał w moich zmaganiach z historią geografii lwowskiej prof. Alfred Jahn, który bardzo mnie zachęcał i motywował do podjęcia się tego zadania. Ogromnie dużo zawdzięczam też kontaktom z Jego Małżonką panią dr Marią Jahnową…

Krystyna Aleksandra Harasimiuk,
Dzieje Instytutu Geograficznego w Uniwersytecie Lwowskim w latach 1883-1939,
Wydawca: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 7-9

Dr Krystyna Aleksandra Harasimiuk – geograf, były wieloletni kierownik Biblioteki Instytutu Nauk o Ziemi Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, wykładowca w Wyższej Szkole Społeczno-Przyrodniczej im. Wincentego Pola w Lublinie. Autorka kilkudziesięciu publikacji z zakresu historii geografii, krajoznawstwa i geografii turystycznej. Współautorka z dr Jolantą Rodzoś podręcznika Geografia Polski – w kraju ojców przeznaczonego dla Polaków mieszkających poza Polską oraz opracowania monograficznego w języku angielskim Poland nature and man przeznaczonego dla obcokrajowców.

Dr Krzysztof Kałamucki – geograf, kartograf, absolwent i wieloletni pracownik Zakładu Kartografii i Geomatyki Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wykładowca na Wydziale Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS. Uczestnik wielu konferencji kartograficznych, z historii kartografii i innych dyscyplin geograficznych.. Autor kilkudziesięciu prac naukowych z zakresu kartografii i turystyki, redaktor kartograficzny Atlasu Polskiego Podziemia Niepodległościowego w latach 1944-56, twórca i redaktor kartograficzny wielu planów miast i map tematycznych z turystyki, ochrony środowiska i innych opracowań kartograficznych. Specjalizuje się w kartografii turystycznej. Publikuje prace z historii kartografii, metodyki prezentacji kartograficznej a także z zastosowań Systemów Informacji Geograficznej (GIS).

Powiązane:

Dom Kultury LSM

CreArt. Sieć miast na rzecz twórczości artystycznej