Obywatelski Lublin / 2010-2020

Nowe drogi, place zabaw, remonty infrastruktury szkolnej, skwery, nasadzenia drzew czy zajęcia sportowe, o tym wszystkim decydują lublinianie. Na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat Miasto wprowadziło narzędzia partycypacyjne, zachęcając mieszkańców do współdecydowania o mieście. W tym czasie tylko w ramach Budżetu Obywatelskiego zrealizowano 178 projektów na ponad 65 mln zł, a Lublin, jako pierwsze miasto w Polsce wdrożył Zielony Budżet.

– Partycypacja to zbieranie opinii i wsłuchiwanie się w różne potrzeby mieszkańców. To droga do podejmowania świadomych decyzji i mierzenia się z ich konsekwencjami. W Lublinie podjęliśmy to wyzwanie i ciągle wspólnie doskonalimy ten proces. Zarządzanie miastem postrzegam jako ciągłe dążenie do konsensusu i prowadzenie negocjacji, które zbliżają nas do rozwiązań, służących jak największej liczbie mieszkańców naszego miasta. To oni mają realny wpływ na współdecydowanie o realizacji strategicznych dla miasta inicjatyw i wydatkowanie środków z części miejskiego budżetu. W ten sposób z każdym rokiem Lublin staje się coraz lepszym miejscem do życia – mówi Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin.

Konsultacje społeczne, projekty z Budżetu Obywatelskiego i Zielonego Budżetu, współpraca z organizacjami pozarządowymi czy inicjatywa lokalna – mieszkańcy mają do dyspozycji szeroki katalog narzędzi partycypacyjnych. Są one okazją do społecznej aktywizacji i współdecydowania o wydatkowaniu środków publicznych.

– Mieszkańcy mają coraz więcej możliwości do aktywnego uczestnictwa w tworzeniu przyjaznego miasta. To lublinianie, w ramach Budżetu Obywatelskiego czy Zielonego Budżetu, dostarczają pomysłów na rozwój Lublina, a dzięki konsultacjom społecznym mają okazję wyrazić swoją opinię. Inicjatywa lokalna czy aktywne działanie w organizacjach pozarządowych to kolejne możliwości do efektywnej współpracy z miastem – mówi Beata Stepaniuk-Kuśmierzak, Zastępca Prezydenta Miasta Lublin ds. Kultury, Sportu i Partycypacji.

Ważną formą współpracy samorządu z mieszkańcami jest Budżet Obywatelski. Inaczej zwany partycypacyjnym, stanowi część budżetu Miasta, o której decydują mieszkańcy, wybierając w głosowaniu najlepsze spośród zgłoszonych wcześniej pomysłów. Każdy mieszkaniec Lublina może zgłosić swój projekt. Od 2014 roku w Lublinie zrealizowano 178 projektów z 7 edycji Budżetu Obywatelskiego. Ich łączny budżet wyniósł ponad 65 mln zł.

Miasto Lublin, jako pierwsze miasto w Polsce, wprowadziło Zielony Budżet. Przez cztery edycje zrealizowano ponad 60 projektów. Zielony budżet jest częścią budżetu Miasta, w ramach której mieszkańcy mogą zgłosić własne propozycje dotyczące zieleni miejskiej. Projekty ocenia i wybiera zespół ekspertów. Najlepsze pomysły realizowane są przez Miasto pod nadzorem Biura Miejskiego Architekta Zieleni. Pomysły do Zielonego Budżetu mogą zgłaszać wszyscy mieszkańcy Lublina oraz instytucje, organizacje pozarządowe, rady dzielnic, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe. 

Kolejnym rodzajem wsparcia Miasta dla mieszkańców jest inicjatywa lokalna. To narzędzie dla tych, którzy mają pomysł na zmianę w swojej okolicy i chcą sami zrealizować konkretne części tego pomysłu, np. zorganizować dodatkowe zajęcia dla dzieci w przedszkolu, wyremontować chodnik lub zbudować oświetlenie przy ulicy. W ramach inicjatywy lokalnej zainteresowane osoby składają wniosek, w którym określają swój wkład w realizację pomysłu i wskazują, czego potrzebują od Miasta, np. sfinansują projekt oświetlenia ulicy, jeżeli Miasto zgodzi się to oświetlenie zbudować. Wspólnie z mieszkańcami, w ramach inicjatywy lokalnej, wykonano 30 zadań za 10 mln zł.

Miasto wspiera również aktywność obywatelską, stara się integrować organizacje pozarządowe i popularyzować ich pracę. W latach 2010-2020, Lublin przeznaczył ponad 338 milionów zł na współpracę z organizacjami pozarządowymi. Co roku, Rada Miasta Lublin uchwala „Program współpracy z organizacjami pozarządowymi”. Od 2012 roku w mieście funkcjonuje Rada Działalności Pożytku Publicznego Miasta Lublin, która doradza i opiniuje w kwestiach związanych z działalnością organizacji pozarządowych, między innymi konsultuje program współpracy Miasta z NGO. Dodatkowo organizacje pozarządowe mogą ubiegać się o dotację Miasta Lublin, składając ofertę w ramach otwartego konkursu ofert lub w procedurze pozakonkursowej.

Od 2018 roku, w Lublinie działa również zespół ds. konsultacji społecznych. Do tej pory zrealizowano 66 procesów konsultacyjnych, w których mieszkańcy mogli wyrazić swoją opinię. Miasto konsultuje rożne tematy  – od aktywizacji seniorów, przez ochronę przed hałasem, po sposoby walki ze smogiem czy kształt inwestycji drogowych. Konsultacje prowadzone są na różne sposoby. Są to otwarte spotkania z mieszkańcami, warsztaty, możliwość zapoznania się
z wyłożoną do wglądu dokumentacją czy głosowanie. Uwagi i wnioski zgłoszone w trakcie konsultacji są analizowane, a następnie wraz z podsumowaniem konsultacji opracowane w formie raportu.

Partycypacja w Lublinie to także współpraca z Rodzinnymi Ogrodami Działkowymi. W ramach rozstrzygniętego konkursu dla ROD dofinansowanie otrzyma 37 projektów przygotowanych przez działkowców na terenie 25 lubelskich ROD. Na wsparcie remontów na terenie lubelskich Rodzinnych Ogrodów Działkowych przeznaczono ponad 2 mln zł.

W 2012 roku Lublin był jednym z pierwszych miast w Polsce, które wdrożyło serwis NaprawmyTo!, czyli narzędzie partycypacyjne, które pozwala szybko i sprawnie identyfikować problemy pojawiające się w różnych obszarach funkcjonowania miasta. To narzędzie stworzone w celu szybkiego zgłaszania drobnych spraw i usterek w przestrzeni publicznej. Spośród 16 tys. przesłanych do tej pory alertów, zrealizowano ponad ¾ zgłoszeń, które mieściły się w kompetencjach Miasta.

Innym narzędziem, które służy przyjmowaniu uwag mieszkańców związanych z inwestycjami, pomysłami czy wnioskami jest Skrzynka Dialogu Społecznego. Od początku działania serwisu w 2011 roku wpłynęło i obsłużono około 4,4 tys. zgłoszeń z różnych zakresów działania Miasta.