Działania Miasta na rzecz walki ze smogiem

Dotacje do wymiany pieców, akcje edukacyjne, udostępnianie pyłomierzy czy udzielanie bieżącej informacji na temat stanu powietrza, to tylko przykłady z wielu form działań podjętych przez Miasto Lublin na rzecz walki ze smogiem w 2020 roku.

– W mijającym roku prowadziliśmy szereg działań mających na celu poprawę jakości powietrza w naszym mieście. Kontynuowaliśmy realizację programu dofinansowywania wymiany pieców. Na ten cel w przyszłorocznym budżecie zarezerwowaliśmy 1 mln zł. Duży nacisk kładziemy również na działania kontrolne oraz edukacyjne. Wypracowywanie właściwych postaw wśród mieszkańców Lublina, chociażby w zakresie używanego do ogrzewania domów paliwa, ma wpływ na ograniczenie niskiej emisji, będącej główną przyczyną powstawania smogu w mieście. Lublinianie są coraz bardziej świadomi wpływu jakości powietrza na ich zdrowie, a prowadzone działania kontrolne na terenie miasta wykazują, że zjawisko spalania odpadów i innych substancji do tego nieprzeznaczonych jest coraz rzadsze – mówi Artur Szymczyk, Zastępca Prezydenta Miasta Lublin ds. Inwestycji i Rozwoju.

Program Ograniczania Niskiej Emisji (PONE) finansowany w całości z budżetu Miasta Lublin, realizowany jest od 2013 roku. Do końca ubiegłego roku w ramach programu walki ze smogiem do mieszkańców trafiło blisko 3 mln zł dotacji na likwidację ponad 500 pieców i kotłów na paliwo stałe. Od 1 stycznia 2020 r. do 30 listopada 2020 r. na wymianę 113 pieców i kotłów opalanych węglem i drewnem wypłacono łącznie niemal 700 tys. zł dotacji. Kolejne wypłaty będą realizowane w grudniu bieżącego roku. Do końca roku planujemy rozliczyć ponad 120 wniosków, na łączną kwotę ok. 900 tys. zł. W budżecie Miasta Lublin na 2021 r. na realizację zadań w ramach PONE zaplanowano 1 mln zł.

Mieszkańcy Lublina są na bieżąco informowani o stanie jakości powietrza w naszym mieście. Dane te znaleźć można na stronie Lublin.eu, na tablicy informacyjnej Miejskiego Centrum Zarządzania Kryzysowego na ul. Lipowej, jak i na wyświetlaczach znajdujących się na 76 wybranych przystankach komunikacji miejskiej. Są aktualizowane co godzinę, a dane pochodzą ze stacji pomiarowej Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Lublin. W ramach budżetu miasta realizowany jest serwis stacji pomiarowej.

Straż Miejska Miasta Lublin, jako EkoPatrol, kontynuuje kontrole gospodarstw domowych dotyczące tzw. „kopciuchów”, czyli pieców opalanych paliwem stałym oraz pod kątem spalania niedozwolonych materiałów, w tym spalania odpadów na wolnym powietrzu. Strażnicy udzielają pouczeń oraz mają możliwość nałożenia mandatu w wysokości do 500 zł za spalanie odpadów. W zakresie interwencji związanych z „kopciuchami” prowadzą również działania edukacyjne, instruują w zakresie odpowiedniej techniki palenia w piecach oraz informują o możliwości skorzystania z dofinansowania w ramach PONE. W 2019 r. przeprowadzono 1216 kontroli. Wystawiono 59 mandatów karnych na kwotę 12 200,00 zł. W bieżącym roku kontrole są kontynuowane – wykonano ich łącznie 1061, w tym 529 kontroli pieców oraz 532 kontrole spalania odpadów na zewnątrz. Nałożono 50 mandatów karnych na kwotę ponad 9 tys. zł.

W 2020 roku Miasto rozszerzyło także działania edukacyjne w zakresie wiedzy i rozwijania świadomości ekologicznej. Kontynuowana jest kampania edukacyjna pod nazwą: „Miasto to też Twój dom – Masz wpływ na dobra atmosferę”. Dzięki niej zostało zakupionych 6 pyłomierzy osobistych, służących do pomiarów stężenia pyłów PM1, PM 2,5, PM 10 oraz temperatury, wilgotności powierza i ciśnienia atmosferycznego. Na początku lutego urządzenia przekazano sześciu szkołom wraz z wystawą tematyczną i materiałami edukacyjnymi pozwalającymi na prowadzenie terenowych zajęć edukacyjnych. Działania te miały być kontynuowane w ciągu całego sezonu grzewczego, w miesiącach: luty, marzec, październik, listopad, grudzień, jednak z uwagi na przejście placówek na pracę zdalną, zostały zawieszone. Pyłomierze i materiały edukacyjne przekazano do szkół podstawowych nr 5, 14, 1, 50, 17, i 30.

Ponadto, w bieżącym roku rozpoczęła się akcja „Dbam o dobrą atmosferę - Nie truję sąsiada". Jej celem jest wyróżnienie mieszkańców, którzy zdecydowali się na rezygnację z systemów ogrzewania zasilanych paliwami stałymi i skorzystali z dotacji dostępnych od 2013 r. w ramach Programu Ograniczania Niskiej Emisji. Do wszystkich dotychczasowych beneficjentów Programu wystosowano pisma informacyjne o możliwości odbioru tabliczki, dzięki której oznaczą swoje domy, mieszkania i lokale jako przyjazne atmosferze miasta.

Kolejnym realizowanym przedsięwzięciem jest oznaczenie budynków podłączonych do miejskiej sieci ciepłowniczej i wyróżnienie ich jako obiektów nieemisyjnych. Budynki zasilane ciepłem systemowym dostarczanym przez Lubelskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej są neutralne w zakresie niskiej emisji, można je oznakować symbolem „NO SMOG”, gdyż zgodnie z systemem certyfikacji Instytutu Certyfikacji Emisji Budynków przyznaje się im klasę A z oznaczeniem „NE” (NIE EMITUJĘ lub też NO EMISSION).

Aby zwrócić uwagę mieszkańców na problem czystego powietrza i działania Miasta, od listopada trwa akcja informacyjna w przestrzeni publicznej na miejskich nośnikach. W gablotach przystankowych oraz w autobusach zamieszczono plakaty. Na potrzeby publikacji tematycznych plansz wykorzystywane są również monitory LCD zamontowane w pojazdach MPK oraz miejskie billboardy. Przygotowane zostały dwa filmy informacyjne przeznaczone do emisji w Internecie. Jeden z nich poświęcony jest Programowi Ograniczania Niskiej Emisji, drugi dotyczy bezemisyjnego ciepła systemowego dostarczanego przez LPEC. Filmy można obejrzeć na stronie internetowej lublin.eu oraz na kanale Youtube: https://youtu.be/1bjFrh82594 i https://youtu.be/IS-MScHvEC0

Ze środków przekazanych z rezerwy celowej przez Radę Dzielnicy Dziesiąta realizowana jest niezależna kampania pn. „Walka ze smogiem – akcja edukacyjno-informacyjna skierowana do mieszkańców Dzielnicy Dziesiąta w Lublinie”. Działania realizuje Towarzystwo Dla Natury i Człowieka w ramach otrzymanej dotacji, uzyskanej w wyniku rozstrzygnięcia otwartego konkursu ofert. Dzielnicowa kampania obejmuje opracowanie i dystrybucję broszury, spotkania informacyjne online, warsztaty pisania wniosków o dofinansowanie wymiany pieców oraz działania w mediach społecznościowych.

Według danych pochodzących z raportów o stanie środowiska Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska liczba dni z przekroczeniami średniodobowego stężenia pyłu PM10 w latach 2018 - 2020 w Lublinie wynosiła odpowiednio 46, 23 i 17 dni. Na jakość powietrza w Lublinie wpływ mają również działania realizowane w gminach ościennych.