Podsumowanie 5 lat III kadencji

Kolejne ważne inwestycje, dalsze unowocześnianie miejskiego transportu, nowe szkoły i przedszkola, więcej zieleni, stabilna gospodarka i wysoki poziom wsparcia miasta dla lubelskich rodzin, osób z niepełnosprawnościami i seniorów – Prezydent Krzysztof Żuk podsumował pięć lat swojej trzeciej kadencji. To kolejny etap wdrażania strategii miasta skupionej na budowie nowoczesnej metropolii, przyjaznej dla mieszkanek i mieszkańców oraz wygodnej do życia. Dzięki realizacji działań w ramach Europejskiej Stolicy Młodzieży Lublin 2023, wiele aktywności z zakresu sportu i turystyki skierowanych było do młodych. Miasto rozszerzyło też procesy partycypacyjne, zapraszając do współtworzenia strategii rozwoju dla każdej z 27 dzielnic Lublina.

– Za nami kolejne pięć lat wspólnej pracy na rzecz naszego miasta, jego mieszkanek i mieszkańców. Lublin wciąż się zmienia i rozwija. Dzisiaj jest nowoczesną metropolią, przyjazną do życia i pracy oraz ważnym, międzynarodowym ośrodkiem akademickim. Ostatnie lata to także nieoczekiwane wyzwania, jak pandemia koronawirusa czy wojna w Ukrainie. Udowodniliśmy jednak, że potrafimy wspólnie działać na rzecz innych. To był także trudny czas pod kątem kondycji finansowej samorządów, a mimo tego utrzymaliśmy przyjęty od lat kierunek zmian i zrealizowaliśmy zaplanowane inwestycje. We wszystkie aktywności angażujemy mieszkanki i mieszkańców, z którymi chcemy współdecydować o przyszłości i którzy są odbiorcami naszych działań. Uchwaliliśmy wypracowaną w procesie konsultacji społecznych nową strategię rozwoju Miasta do 2030 r., a teraz wspólnie tworzymy „Plany dla Dzielnic”. Jako Europejska Stolica Młodzieży w działania samorządu włączamy także młodych. Razem budujemy dla przyszłych pokoleń miasto ich marzeń. Jestem dumny z tego, co udało nam się osiągnąć – mówi Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin.

Realizowane inwestycje utrzymują Lublin na ścieżce rozwoju, który jest możliwy m.in. dzięki środkom unijnym. Lublin jest w czołówce polskich miast najbardziej aktywnych w wykorzystaniu funduszy europejskich. W latach 2019-2023 zrealizowano 51 projektów inwestycyjnych o łącznej wartości blisko 1,7 mld zł, w tym dofinansowanie ze środków zewnętrznych wyniosło 1,2 mld zł. Miasto na inwestycje ogółem przeznaczyło 1,9 mld zł. Te środki pozwoliły m.in. na rewitalizację przyrodniczą Parku Ludowego oraz przebudowę Al. Racławickich. Zakończono również budowę Dworca Lublin – nowoczesnego hubu komunikacyjnego, który w jednym miejscu zintegruje transport miejski, podmiejski i międzynarodowy. W ramach tego projektu powstał nie tylko nowoczesny budynek dworca, ale również zmodernizowano układ drogowy wokół niego. W innych częściach miasta przebudowę przeszła ul. Choiny, przy której powstał pierwszy w mieście Park&Ride. Kolejnych 7 węzłów przesiadkowych dostępnych jest przy ulicach: Żeglarskiej, Zbożowej, Franczaka „Lalka”, Granitowej, Osmolickiej, Abramowickiej i al. Kraśnickiej. Całość uzupełniają również zespoły przystanków przesiadkowych w 6 lokalizacjach miasta.

Tylko na inwestycje drogowe Miasto przeznaczyło ponad 708 mln zł. Wybudowano, przebudowano oraz wyremontowano łącznie ponad 210 km ulic, chodników oraz dróg dla rowerów. W 25 lokalizacjach powstały parkingi, w tym 4 Park&Ride ze 165 miejscami postojowymi, a na ponad 180 ulicach zamontowano ok. 2,6 tys. punktów oświetlenia.

W ostatnich 5 latach inwestycje drogowe objęły m.in. ulice: Grygowej wraz z wiaduktami, Abramowicką, Wyścigową, rondo Lubelskiego Lipca ‘80, most w ul. Fabrycznej, skrzyżowanie ul. Diamentowej z przedłużeniem Lubelskiego Lipca ‘80 i ul. Krochmalną, w tym budowę wiaduktu w ciągu ulic: Krochmalna-Diamentowa, Pawią wraz z przebudową mostu, Popiełuszki, Raszyńską, łącznik między Milenijną a Szeligowskiego, Brata Alberta wraz z Kuncewiczowej, Oczki, Wapowskiego, Siewierzan, Leszka i Ziemowita, Kalinowszczyzna, Araszkiewicza, Zamenhofa, Gralewskiego, Wygon, Herberta, Balladyny, Pana Tadeusza, Biskupińską, Korzeniowskiego, Kaskadową, Jantarową, Halickiego, Barcickiego, Szafranową oraz Chabrową. Nowe drogi powstały też w rejonie ul. Turystycznej i Hajdowskiej.

Obecnie prace drogowe trwają przy budowie ul. Lubelskiego Lipca ’80 oraz ulic Bliskiej i Skowronkowej. Miasto podpisało już umowę na rozbudowę ul. Zorza i przygotowuje się do zawarcia kontraktu na budowę ul. Sławinek. Finalizowane jest postępowanie na wybór wykonawcy budowy przedłużenia ul. Węglarza oraz rozbudowy ul. Wallenroda. W toku jest przetarg na przebudowę kładki dla pieszych nad ul. Filaretów. Trwa też opracowanie kompletnej dokumentacji projektowej na przebudowę ul. Zana oraz na budowę węzła przesiadkowego przy przystanku PKP Lublin Ponikwoda. Miasto ogłosiło też przetarg na rozbudowę ul. Montażowej, a jeszcze w tym roku rozpocznie wybór wykonawcy dla rozbudowy/budowy ulic: Samsonowicza i Kruszynowej.

Inwestycje w ekologiczną komunikację publiczną uczyniły Lublin jednym z polskich i europejskich liderów elektromobilności. Miasto już dziś spełnia 40% udział pojazdów zeroemisyjnych w całej flocie, gdzie ustawa o elektromobilności nakazuje spełnienie 30% progu do 2028 r. Zakupiono 55 niskoemisyjnych pojazdów, w tym pierwszy autobus wodorowy. Prąd do zasilania trakcji trolejbusowej oraz autobusów elektrycznych pochodzi w 100% z odnawialnych źródeł energii. Pasażerowie komunikacji miejskiej mogą również korzystać z nowoczesnego systemu biletu elektronicznego Lubika. Z miejskim transportem zbiorowym zintegrowano także ofertę systemu Lubelskiego Roweru Miejskiego.

Miasto zbudowało również 84 mieszkania komunalne przy ul. Składowej. W przygotowaniu są kolejne – przy ul. Wrońskiej trwa projektowanie budynku obejmującego 99 mieszkań, zaś dla nowych bloków na osiedlu Felin, liczących 121 mieszkań, złożono już wnioski do Banku Gospodarstwa Krajowego o dofinansowanie inwestycji.

Lublin od lat stawia na rozwój dzielnic, wyposażając je sukcesywnie w ośrodki kultury, biblioteki, czy obiekty rekreacyjne. Za 1,2 mld zł powstała nowa infrastruktura społeczna, sportowa i kulturalna. Miasto utworzyło także 28 placów zabaw i siłowni terenowych.

Przed nami kolejne ważne inwestycje, aktualnie trwa projektowanie wielofunkcyjnego obiektu sportowo-rekreacyjnego z funkcją stadionu żużlowego. Obiekt pomieści 18,5 tys. widzów i poza funkcją sportową ma służyć również do organizacji koncertów, targów oraz pokazów, a wokół niego powstanie przestrzeń parkowo-rekreacyjna. W projektowaniu jest także Centrum Sztuki Dzieci i Młodzieży przy ul. Kunickiego, a prace budowlane trwają przy Centrum Opiekuńczo-Mieszkalnym, które powstaje przy ul. Poturzyńskiej.

Wspólnie z mieszkankami i mieszkańcami, Radami Dzielnic oraz lokalnymi działaczami i liderami opinii, Miasto opracowuje plany rozwoju każdej części miasta w ramach realizowanego od dwóch lat projektu „Plan dla Dzielnic”. Równolegle, na realizację zgłaszanych podczas spotkań zadań miasto przeznaczyło już ponad 7 mln zł. Nowy projekt partycypacyjny uzupełnia dotychczasowe działania w ramach Budżetu Obywatelskiego, Zielonego Budżetu i Inicjatywy Lokalnej. Na realizację projektów i zadań przy wykorzystaniu tych narzędzi trafiło blisko 61 mln zł. Z kolei dotacje dla organizacji pozarządowych wyniosły ponad 223 mln zł. Miasto wspiera także Rodzinne Ogrody Działkowe. Do tej pory na 50 projektów przeznaczono ok. 2 mln zł. Ważnym działaniem było także powołanie Komisji Dialogu Obywatelskiego.

Lublin ma silną gospodarkę z ciągłym wzrostem zatrudnienia i nowymi inwestorami. W ostatnich pięciu latach w Lublinie powstały 32 tys. nowych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej. Ponadto zrealizowano 49 przemysłowych projektów inwestycyjnych.

Lublin to także ważny międzynarodowy ośrodek akademicki z najwyższym 15% wskaźnikiem umiędzynarodowienia wśród miast w Polsce. Rocznie kształci się tu 60 tys. studentów i studentek.

Miasto podejmuje inicjatywy na rzecz zielonego, zrównoważonego urbanistycznie i przygotowanego na zmiany klimatyczne rozwoju.

– Poprzez stałe zwiększanie terenów zielonych w mieście chcemy, aby Lublin był miejscem jeszcze bardziej przyjaznym do życia. W oczekiwaniu na kolejną europejską perspektywę finansową, przygotowujemy się do przywrócenia mieszkankom i mieszkańcom dwóch ważnych przestrzeni – Parku Bronowickiego i Błoni pod Zamkiem. Aktualnie trwają prace przy dokumentacjach projektowych dla obu zadań. Poza zagospodarowaniem terenów zielonych, od lat priorytetem dla nas jest też dbałość o przyrodę oraz realizacja projektów na rzecz ochrony środowiska i czystego powietrza. Obszarem naszych działań jest również rozwój błękitno-zielonej infrastruktury, stanowiącej odpowiedź na postępujące zmiany klimatyczne – mówi Artur Szymczyk, Zastępca Prezydenta Miasta Lublin ds. Inwestycji i Rozwoju.

Lublin inwestuje także w nowe przestrzenie miejskie, tworząc zielone i przyjazne tereny. Rocznie miasto sadzi niemal 1 tys. drzew, 10 tys. krzewów oraz tysiące ozdobnych traw, pnączy i bylin w różnych częściach miasta. W ramach miejskiej inicjatywy „Zielone Serce Miasta” wokół drzew w centrum Lublina wykonano 2,4 tys. m2 nowych rabach. Dodatkowo inwestycje w ramach Zielonego Budżetu objęły 19 nowych i zrewitalizowanych skwerów w dzielnicach. W Lublinie powstały też pierwsze miejskie ogrody deszczowe. Od 2019 r. Miasto przeznacza rocznie 1 mln zł na Program Ograniczania Niskiej Emisji.

Budowy, rozbudowy oraz remonty szkół i przedszkoli, wyposażenie placówek w pomoce dydaktyczne, stypendia dla najzdolniejszej młodzieży oraz projekty kierowane do uczniów i nauczycieli – to z kolei tylko część zadań realizowanych w lubelskiej oświacie na przestrzeni ostatnich lat. Nakłady na zadania oświatowe wyniosły 4,9 mld zł.

– Wydatki na oświatę stanowią rokrocznie największą pozycję w miejskim budżecie, co znajduje też odzwierciedlenie w realizowanych inwestycjach i projektach. Mimo, że mierzymy się z niewystarczającą subwencją oświatową, to utrzymanie wysokiego poziomu lubelskiej oświaty jest dla nas priorytetem – mówi Mariusz Banach, Zastępca Prezydenta Miasta Lublin ds. Oświaty i Wychowania.

W ramach inwestycji oświatowych w ostatnich latach miasto zbudowało nową szkołę podstawową przy ul. Berylowej, a SP 52 na Felinie przeszła rozbudowę. Kompleksowe roboty budowlane objęły także zabytkowy budynek ZSE im. Vetterów. Dodatkowo 12 przedszkoli, szkół podstawowych i ponadpodstawowych przeszło termomodernizację. 300 dzieci korzysta z nowego przedszkola w ZS nr 12 na ul. Sławinkowskiej. Na potrzeby najmłodszych, przebudowano także parter budynku przy ul. Farbiarskiej.

W przygotowaniu jest budowa 4 nowych kompleksów szkół podstawowych i przedszkoli przy ulicach: Majerankowej, Jemiołuszki, Lędzian i Hanki Ordonówny, rozbudowa żłobka przy ul. Zelwerowicza oraz budowa hali sportowej dla Zespołu Szkół Transportowo-Komunikacyjnych. Miasto otrzymało również promesę z Banku Gospodarstwa Krajowego na termomodernizacje IV i V LO.

W ostatnich pięciu latach na działania z zakresu polityki społecznej trafiło w Lublinie blisko 2,9 mld zł. To wsparcie i aktywizacja seniorów, rodzin i osób z niepełnosprawnościami, nowe ośrodki i przestrzenie, a także szereg programów profilaktycznych i prozdrowotnych.

– W centrum naszych działań są osoby i grupy społeczne potrzebujące wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Z myślą o nich pozyskujemy środki ze źródeł zewnętrznych, aby zapewnić jak najszerszą ofertę usług społecznych i umożliwić samodzielne oraz aktywne życie. Tworzymy nowoczesne usługi wsparcia, placówki i programy zdrowotne, dzięki którym każdy może czuć się w Lublinie zaopiekowany. Realizowana przez Lublin polityka społeczna jest doceniana w Polsce i na arenie międzynarodowej – mówi Monika Lipińska, Zastępczyni Prezydenta Miasta Lublin ds. Społecznych.

Ostatnie lata to także powstanie nowych ośrodków i przestrzeni służących wspieraniu seniorów oraz mieszkanek i mieszkańców w potrzebie. Powstał Środowiskowy Ośrodek Wsparcia Kalina, Środowiskowe Centrum Seniorów, Centrum Rozwoju i Integracji Społecznej Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, Dzienny Dom Senior+ oraz 5 nowych Klubów Seniora. Miasto rozdało 1700 seniorom opaski życia oraz realizowało program opieki wytchnieniowej dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami. Powstała bezpłatna wypożyczalnia sprzętu pielęgnacyjnego. Od kilku lat lubelscy seniorzy mogą korzystać z bezpłatnej komunikacji miejskiej.

Miasto kontynuowało programy profilaktyczne i prozdrowotne dla rodzin i seniorów. Z bezpłatnych usług stomatologicznych skorzystało ponad 30 tys. uczniów. Ponad 1,6 tys. dwunastolatek zostało zaszczepionych przeciw HPV, a 15,5 tys. seniorów otrzymało szczepionki przeciwko grypie lub pneumokokom. Ponad 10 tys. uczniów objęto programem wczesnego wykrywania wad wzroku i zeza.

Od tego roku Miasto rozpoczęło program dofinansowania leczenia niepłodności metodą in vitro. W latach 2023-2025 przeznaczy na ten cel 1,5 mln zł. Ważnym elementem polityki społecznej Miasta jest program „Rodzina Trzy Plus”, który w 2022 r. obchodził jubileusz 10-lecia. Z jego oferty korzysta już ponad 21 tys. członków dużych rodzin.

Lublin był również Europejską Stolicą Młodzieży 2023. Kończy się rok obchodów, ale wiele inicjatyw i działań będzie kontynuowanych. W ramach ESM w mieście powstały przyjazne przestrzenie dla młodych, na które trafiło ponad 2,8 mln zł. Otwarto również Centrum Pomocy Dzieciom – specjalistyczną placówkę wsparcia psychologicznego dla dzieci i młodzieży oraz ich opiekunów. ESM 2023 to także wiele inicjatyw i programów, takich jak m.in. Wolontariat Lubelski, Szkolny Budżet Obywatelski, Akademia Miasto, Miejski Aktywator Młodzieżowy czy „Dzielnice Kultury – Młodzież Inspiruje Dzielnice”.

– Miasto tworzą przede wszystkim jego mieszkanki i mieszkańcy. Dbamy, by Lublin był miejscem dla wszystkich, a każdy mógł uczestniczyć w wydarzeniach sportowych i kulturalnych oraz współdecydować o lokalnych sprawach. Zmiany, które wprowadzamy sprawiają, że Lublin jest również atrakcyjnym miejscem dla młodych osób. Jako Europejska Stolica Młodzieży stworzyliśmy razem z nimi i dla nich unikalną ofertę wydarzeń, inicjatyw oraz programów. Podejmujemy kolejne wyzwania, przed nami starania o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029 – mówi Beata Stepaniuk-Kuśmierzak, Zastępczyni Prezydenta Miasta Lublin ds. Kultury, Sportu i Partycypacji.

W ostatnich latach Miasto stało się organizatorem wydarzeń kulturalnych przyciągających artystów i publiczność z całego świata oraz areną dużych imprez sportowych. Wydatki na sport sięgnęły ponad 270 mln zł. W tym czasie w Lublinie odbyło się kilkadziesiąt dużych wydarzeń sportowych, w tym Mistrzostw Świata i Mistrzostw Polski w różnych dyscyplinach. Lubelskie kluby sportowe sięgały po laury w swoich klasach rozgrywkowych, zdobywając tytuły mistrzowskie.

Ostatnie lata okazały się również rekordowe pod kątem liczby krajowych i zagranicznych turystów. Tylko w 2023 r. Lublin odwiedziło już 1,13 mln osób, w tym 214 tys. obcokrajowców, co stanowi najlepszy wynik w historii miasta.