07.05.2024
Oliwnik wąskolistny
Oliwnik wąskolistny (O. zwyczajny) łac. Elaeagnus angustifolia L.
Opis: Wysoki krzew lub małe drzewo (do 7 m wysokości) z szeroką, nieregularną koroną i zwisającymi gałęziami. Pień zwykle krzywy. Pędy cierniste, zwłaszcza u okazów młodych, bujnie rosnących. Młode pędy białosrebrzyste, gęsto pokryte łuskowatymi włoskami. W zimie owłosienie częściowo zanika i ukazuje się oliwkowozielona, błyszcząca korowina. Liście lancetowate, wąskie, długości 4-8 cm, dość zmienne, tępe lub zaostrzone, młode obustronnie srebrzysto owłosione, starsze z wierzchu ciemnozielone, matowe, a od spodu trwale białosrebrzyste. Kwiaty silnie pachnące, wewnątrz żółte, z zewnątrz srebrzystoszare, po 1-3 w kątach liści. Kwitnie w maju-czerwcu. Owoce elipsoidalne do prawie kulistych, długości do 2 cm, srebrzystobiałe, dojrzałe żółte, po dojrzeniu (wrzesień-październik) bardzo długo utrzymujące się na gałązkach. Owoce, połknięte przez ptaki pełnią rolę gastrolitów („kamyczków”), które w sposób mechaniczny ułatwiają rozdrabnianie pokarmu w żołądku.
Występowanie: Azja Mniejsza, Azja Zachodnia i Środkowa po Ałtaj i Himalaje. W Europie Południowej prawdopodobnie tylko zdziczał. Rośnie głównie w dolinach rzek przecinających suche, pustynne obszary.
Znaczenie i zastosowanie: Gatunek od dawna uprawiany w wielu krajach leżących poza granicami jego naturalnego zasięgu, w tym także w Polsce, gdzie pojawił się w 1651r.. Obecnie zadomowiony i wnika do siedlisk zbiorowisk antropogenicznych. Jest krzewem wybitnie światłożądnym i wymaga pełnego oświetlenia. Wytrzymały na mrozy i bardzo wytrzymały na suszę, mało wymagający w stosunku do gleby. Dobrze rośnie na glebach suchych, piaszczystych, nawet kamienistych i żwirowatych.
Właściwości lecznicze: W rejonie naturalnego zasięgu wykorzystywane są w kuchni i medycynie. Owoce są dobrym źródłem białka, węglowodanów, witamin, związków mineralnych, flawonoidów, związków fenolowych, a nawet kwasów tłuszczowych. Napary z liści, kwiatów i owoców są używane jako środek ściągający, przeciwbólowy, uspokajający, moczopędny, wykrztuśny, obniżający gorączkę. Mają działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwzapalne.
Szybkie linki
Aktualności - Środowisko
